Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirinin

faiz dərəcəsi
kredit götürə-
nin borc verənin alıcılıq qabiliyyətinin bir hissəsini 
indi-
dən gələcəyə 
keçirdiyi üçün ödədiyi qiymətdir. Başqa 
sözlə, faiz dərəcəsi 1 manatdan (dollardan, avrodan) il ər-
zində istifadə etmək üçün 
borc alanın, borc verənə ödə-
diyi məbləğdir. 
Borc üçün faiz (haqq) almaq, sələmçiliklə məşğul 
olmaq peşəsi müqəddəs kitablardan başlamış sosialistlərə 
qədər müxtəlif dövrlərdə tənqid olunsa da, lakin bu proses 
bazar münasibətləri sisteminin danılmaz reallığıdır. Faiz 
dərəcəsinin mahiyyətini aydınlaşdırmaq üçün tanınmış 
ABŞ iqtisadçısı 
İrvinq Fişerlə
bağlı belə bir hadisəni 
nümunə göstərirlər. 
Masaj salonunun xidmətçisi İ.Fişerə deyir ki, o əqi-
dəcə sosialist olduğundan, kredit üçün faiz ödəməyi 
"oğurluq hesab edir". İqtisadçı ona göstərdiyi xidmət üçün 
çatacaq 30 dolların əvəzinə həmin məbləğdə 
veksel 
(borc 
öhdəliyi) verməyi və bu pulu 100 ildən sonra heç bir faiz 
artımı olmadan almağı təklif edir. Xidmətçi razılaşmadıq-
da, İ.Fişer soruşur: “Yaxşı, bəs 10 il müddətinə, bu məb-

---

268 
ləği müəyyən faiz artımı ilə almağa razısanmı?" Xidmətçi 
ona çatacaq haqqın müəyyən vaxtdan sonra müəyyən faiz 
artımla qaytarılması şərti ilə razılaşdıqda, iqtisadçı gülüm-
səyərək demişdi: "Elə faiz dərəcəsinin mahiyyəti də 
bundan ibarətdir!". 
Doğrudur, kreditlər üçün faiz dərəcələrinin müxtəlif-
liyi, xüsusilə həmin dərəcələrin yüksək olması iş adamla-
rına, biznes-sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olanlara bir 
sıra çətinliklər yaratsa da, lakin ümumi makroiqtisadi sa-
bitlik və inflyasiyanın nəzarətdə saxlanması baxımından, 
bu yol məqsədəuyğun sayılır. 
İqtisadiyyatda inflyasiya prosesi ilə bağlı