NORVEÇ
Norveç Birinci dünya müharibəsindən sonrakı ilk illərdə
Birinci dünya müharibəsi Norveçin təsərrüfatının yenidən qurulmasını sürətləndirdi. Müharibədə Norveç burjuaziyası hər iki kapitalist qrupu arasında manevr edərək varlandı və yüksəliş dövrü keçirdi. 1913-cü ildə 1 milyard kron borcu olan ölkədən 1919-cu ildə 1,31 milyard kron borc verən ölkəyə çevrildi. Ka- pital qoyuluşunda İngiltərənin payının artması, Almaniyanın payının azalması müşahidə edilməyə başladı. Əkin sahələrinin 63%-ni öz əlində toplamış qolçomaqların tədavül kapitalı 5 dəfə, xalis gəliri isə 3,5 dəfə artdı. Fəhlə aristokratiyası yarandı. Bahalıqla əlaqədar 1917-ci il iyunun 6-da Norveç fəhlə hərəkatının tarixində ilk dəfə olaraq ümumi tətil baş verdi. Bu dövrdə fəhlə və əsgər deputatları sovetləri yarandı və məhəlli
orqanlar kimi fəaliyyət göstərməyə başladı.
Dünya müharibəsi qurtardıqdan bir qədər sonra ölkədə iqtisadi böhran başlandı. Gəmi istehsalı ixtisar edildi, xarici sifarişlər azaldı. Meşə emalı sənayesində «Borreqer», «Yunion K» kimya sənayesində «Norsk Xüdro» xarici kapitalın Norveç torpağında votçinası idilər.
Knudsen hökuməti (1915-1920-ci illər) dövründə idxalın ümumi məbləği 5 dəfədən çox artdı.
Digər ölkələrdə inqilabların yatırılması Norveç burjua- ziyasını da ruhlandırdı. 1920-ci ildə «Venstre» liberal partiya- sından başlıca olaraq iri torpaq sahiblərinin və qolçomaqların mənafeyini müdafiə edən «Vunneparti» kəndli partiyası ayrıldı. Mühafizəkarlar «Xoyre» adlanırdı.
1920-ci ilin iyulunda Xalversenin mühafizəkar hökuməti hakimiyyətə gəldi. 1921-ci ildə Norveç Fəhlə Partiyasının sağ qanadından Norveç SDP yaradıldı, sol qanadından isə 1923-cü ildə Norveç Kommunist Partiyası təşkil edildi.
Dostları ilə paylaş: | 
