Ç, ç, İ, i, j, t,
F, Q, Ö, ö,Ü, ü, Ş, ş,Ğ, ğ.
Bu hərflərdən
səkkizi baş
hərf
- Ç, İ, F, Q, Ö, Ü, Ş, Ğ,
səkkizi də
kiçik hərfdir
: - ç, i, j, t, ö, ü, ş, ğ.
Əlifbanın
64 işarəsinin 25 faizi diakritik işarəlidir. Bu da
hər dörd hərfdən birinin diakritik işarəli olmasını göstərir. Nəzərə almaq lazımdır ki, Öö və Üü
hərflərinin üzərində qoyulan iki nöqtə yazı prosesində iki əməliyyatı özündə birləşdirir. Sait
fonemlər işləklikliyə görə samitlərdən daha məhsuldardır. Təbii ki, əlifbanın doqquz sait
fonemindən üçünün diakritik işarəli (özü də iki nöqtə tipli) olması əlifbanın qüsurlu cəhətidir.
Beləliklə, aydın olur ki, fonem-qrafem uyğunluğu nöqteyi-nəzərindən ideal olan Azərbaycan
əlifbası, diakritik işarələrin çoxluğuna görə yazı üçün ideallıqdan uzaqdır.
ƏDƏBİYYAT
1.
Axundov A. Dil və ədəbiyyat. 2 cilddə. Bakı, Gənclik, 2003.
2.
Dəmirçizadə Ə. Müasir Azərbaycan dili. Bakı, Maarif, 1972.
3.
Xəlilov B. Müasir Azərbaycan dili. Bakı,
4
. Дьяконов И.М. Предисловие//Тайны древних письмен. М., 1976
5.
Дьяконов И.М. К возникновению письма в Двуречье. Москва, 1970.
6.
Süleymenov O. Az-YA. Bakı, 1993.
7.
Ворошил Т. Об одной древнетюркской письменности //СТ.1981 №5.
8.
Щербак А.М. О рунической письменности в юго-восточной Европе //Ст. 1971№4.
9.
Кононов А.Н.Грамматика языка тюркских рунических памятников VII- XI вв. Л.
1980.
10.
Ворошил Г. О. новонайденном списке албанского алфавита //СТ. 1971, №2.
11.
Müasir Azərbaycan dili. Bakı, Elm, 1978.
12.
Axundov A. Bir daha əlifbamız haqqında // Xalq qəzeti. 20 dekabr 1991.
13.
И.А. Бодуен де Куртене. Несколько слов по поводу. «Общеславянской азбуке».
СПБ, 1871.
Dostları ilə paylaş: |
