r. Bazar yalnız tələb və təklif prinsipinə tabedir . Hər hansı bir məhsula tələb nə qədər çoxdursa,
onun qiyməti də bir o qədər yüksək olur. Və əksinə, tələbin az olması
qiyməti aşağı salır. Bu işdə istehlakçıların sayı da mühüm rol oynayır.
Belə ki, müəyyən növdən olan məhsulu almaq istəyən istehlakçıların
çoxluğu qiymətin artmasına gətirib çıxarır. Əksinə onların sayının az
olması satış qiymətinin aşağı düşməsinə kömək edir.
Bazar vasitəsilə istehlakçı istehsalçıya tə'sir göstərir. Eynilə də
istehsalçının istehlakçıya əks tə'siri bazar mexanizmindən keçərək baş
verir. O yeni məhsul istehsal etmək və reklam vasitəsilə istehlakçının
zövqünü və tələbatını dəyişdirir, onun psixologiyasına əhəmiyyətli tə'sir
göstərir.
Beləliklə bazar əmtəə mübadiləsi münasibətlərinin məcmusu, satıcı
ilə alıcının qarşılıqlı tə'sirini ifadə edən sosial- iqtisadi mexanizmdir. Bu
mexanizm həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq miqyasda mübadilə
deməkdir.
Bazarın tə'sir gücü təkcə iqtisadi həyat ilə məhdudlaşmır. O cəmiyyət həyatın bütün tərəflərini öz burulğanına cəlb edir. Sovetlər birliyi dağıldıqdan sonra onun məkanında müstəqil milli
dövlətlər yarandı. Onların hamısı açıq demokratik cəmiyyətə keçilməsini,
bazar münasibətlərinin, azad sahibkarlığın formalaşmasını özlərinin strate-
ji məqsədi e'lan etdilər. Azərbaycan Respublikası da müstəqillik
qazandıqdan sonra milli dövlət quruculuğu və bazar mexanizminin
yaradılması yoluna düşmüşdür. Son dövrlərdə yuxarıda qeyd olunan
istiqamətlərin hər birində əsaslı irəliləyişlər baş verir, hərtərəfli
demokratikləşdirmə xətti ardıcıl surətdə yeridilir.
Hazırki keçid dövründə baş verən zəruri ümumi və mühüm xarakter
daşıyan dəyişikliklər bu dövrün qanunauyğunluqları statusunu alır. Bunlar
aşağıdakı kimi üçdür: dövlətin iqtisadi resurslar üzərində təkbaşına
sərəncam vermə funksiyasının ləğvi, büdcədə vaxtaşırı böhran hallarının
baş verməsi, transformasiya xarakterli tənəzzül hallarının özünü
