Dərslik azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq edilmi şdir. Baki 2001
Yüklə 3,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
fövqəltəbii
qüvvələrə inam ilə ümumbəşəri, etik hisslər və normalar heyrət ediləcək dərəcədə sıx çulğaşır. Müasir dövrdə isə dini şüurda bu ümumbəşəri etik hisslər daha da geniş yer tutur. Onlar bütün ölkələrin xalqlarının vahid insan övladı olması fikri kimi özünü göstərir. Bütün bun- lar mürəkkəb mə‟nəvi hadisə olan dini şüurun ictimai həyatda tənzimedici rolunu artırır, müəyyən əxlaqi normaların, adət və ən‟ənələrin nizama salınması və qorunub saxlanmasında onun əhəmiyyətini yüksəldir. Müasir dövr dinin dünya miqyasında mütərəqqi, demokratik qüvvələrin inkişafına 15 əhəmiyyətli tə‟sir göstərmək imkanlarını sübut edir. Hazırda din müxtəlif ölkələrin və regionların xalqları arasında bəşəriyyətə son dərəcə gərəkli olan emosional hiss və həyəcanların, ümumi dəyərlərin, həyat ideallarının, əxlaq normalarının təbliğ edilməsində əhəmiyyətli rol oynayır. Dini və fəlsəfi dünyagörüşləri arasında oxşar cəhətlər, həm də ciddi fərqlər vardır . Onların yaxınlığı bundan irəli gəlir ki, hər ikisi dünyagörüşün ictimai- tarixi formaları olmaq e‟tibarilə dünyanı izah etmək, insanların şüuruna və davranışına tə‟sir göstərmək məsələləri ilə məşğul olurlar. Buna görə təsadüfi deyildir ki, əsrlər boyu filosoflar arasında xeyli dərəcədə dinə inananlar olmuşdur. Lakin fəlsəfi dünyagörüşünün səciyyəvi cəhətini mütilik, itaət deyil, azadfikirlilik təşkil edir. Bütün tarixi dövrlərdə zəmanəsinin intellektual zəka sahibləri, təhsilli və mədəni adamlar, mənən güclü hesab edilən şəxslər azad və müstəqil düşünməyi üstün tutmuşlar. Həm də dindən fərqli olaraq fəlsəfə əsas diqqəti insanların həyəcan, emosiya və e‟tiqadlarına, ümidlərinə deyil, birinci növbədə dünyagörüşünün intellektual, nəzəri səpkisinə yönəldir. Dünyanın fəlsəfi anlaşılması zəkaya, intellektə əsaslanır. Fantastikanın, uydurma obrazların yerinə fəlsəfi dünyagörüşü real müşahidələri, məntiqi təhlili, ümumiləşdirmələri irəli sürür. Fəlsəfi fikir inkişaf etdikcə, adi şüurun dar və məhdud dairəsi aradan qalxır. Fəlsəfə yarandıqdan sonra dünya haqqında biliklər, insanların həyat təcrübəsi, e‟tiqadı və idealları ilə vəhdətdə götürülməyə başlayır. Yüklə 3,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|