Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 1 noyabr 2004-cü IL tarixli 816 saylı əmri ilə təsdiq olunub

ULDUZ RƏFİLİ-ƏLİYEVA (15 DEKABR 1922) 

 

"Rəfili" qızlıq soyadıdır. Bir sıra afişa və proqramlarda imzası belə yazılıb: Ulduz Rəfili-

Əliyeva. Ata tərəfi Gəncənin məşhur Rəfililər,  ana tərəfi isə  şöhrətli Rəfibəylilər nəslindəndir. 

Ulduz xanım Saleh bəyin qızıdır. 15 dekabr 1922-ci ildə  Gəncədə doğulub. Qızcığazın 12 yaşı 

olanda nəsilləri sovet represiyasına məruz qalıb. O, böyük bacısı  Səmayə xanımla  l934-cü ildə 

Bakıya köçüblər. 

Orta məktəbi Moskvada bitirən Ulduz xanım 1941-ci il-də orada Dəmiryol Mühəndisliyi 

İnstitutuna daxil olub. 1945-ci ilin yazında, dördüncü kursda oxuyanda yenicə yaranmış Azərbaycan 

Dövlət Teatr İnstitutuna daxil olub. Ali məktəbi 1950-ci ildə bitirib və ilk Azərbaycan qadın teatr 

rejissoru kimi Gənc Tamaşaçılar Teatrının rus bölməsində fəaliyyətə başlayıb. 1972-1975-ci illərdə 

teatrın baş rejissoru vəzifəsini daşıyıb. 

Ulduz Rəfili 1975-ci ilin sentyabrından pedaqoji fəaliyyətə keçib. Uzun illərdir Musiqi 

Akademiyasının vokal və op-ra hazırlığı kafedrasının professorudur. 

Ulduz xanım Rəfili-Əliyeva Gənc Tamaşaçılar Teatrında həm Azərbaycan, həm də rus 

bölmələrində tamaşalar hazırla-yıb, forma və məzmunca müxtəlif əsərləri fərqli janrlarda quruluşlar 

verib. 

Rejissor Azərbaycan bölməsində Hüseyn Muxtarovun "Ailə namusu" (1955), Viktor 

Hüqonun "Şəfillər" romanı  əsasında  Əli  İsmayılovun və  Zəfər Nemətovun səhnələşdirdikləri 

"Qavroş" (1963), Salam Qədirzadənin "Şirinbala bal yığır" (1965), Xanımana Əlibəylinin "Dovşanın 

ad günü" (1966), Karlo Haldoninin "İki ağanın bir nökəri" (1968), Məmmədhüseyn Təhmasibin 

"Rübailər aləmində" (1968), Süleyman Sani Axundovun "Qaraca qız" (1971), Xanımana Əlibəylinin 

"Aycan" (1973), rus bölməsində Sezar Solodarın "Ulduzlar aləmi" (1950), Nikolay Qoqolun 

"Evlənmə" (1952), Pavel Malyarevskinin "Turp" (1953), Sergey Mixalkovun "Əziz oğlan" (1972), 

---

Aleksandr Puşkinin "Kiçik faciələr" (1974) əsərlərinə verdiyi səhnə  təfsirləri daha orijinal və 

maraqlı olub. 

Ulduz xanım Rəfili Gənc Tamaşaçılar Teatrının inkişafındakı xidmətlərinə, rejissor sənətində 

qazandığı nailiyyətlərə görə 29 iyun 1964-cü ildə Azərbaycan Respublikasının  əməkdar incəsənət 

xadimi fəxri adı ilə təltif olunub. 

Rejissurasına incə lirizm və emosional cazibədarlıq xasdır.  Ən yaxşı tamaşaları lirik-

psixoloji üslubda hazırlanıb. Bu baxımdan  Əkrəm  Əylislinin "Mənim nəğməkar bibim" (1975), 

Anarın "Keçən ilin son gecəsi" (1968) pyeslərinin tamaşaları yüksək bədii səviyyələri, estetik ifadə 

vasitələrinin zənginliyi ilə daha parlaq sənət qələbələri sayılır. 

Uşaq tamaşaları içərisində isə Xanımana Əlibəylinin "Aycan" nağıl-pyesinə verdiyi quruluş 

poetik hüsnü və ifadəli səmimiyyəti ilə seçilir. 

Ulduz xanım quruluş verdiyi tamaşaların əksəriyyətini realist, bir qisınıni isə romantik-realist 

üslublarda hazırlayıb. 

Canlı və dinamik kompozisiya qururdu və bütün formalarda aktyor oyunu öndə olurdu. 

Bitkin, tamaşanın ali məqsədini, fikir yükünü tamlıqla Çəkə bilən aktyor ansambh 

yaratmaqda yüksək səriştəli idi.