olunmasının xüsusiyyətləri Bundan əvvəlki yarımfəsillərdə iqtisadiyyatın bütün bölmələrində
tərtib oluna bilən hesabların standart formasından bəhs olundu. Lakin hər
bir bölmədə məhz hansı hesablardan istifadə olunacağını müəyyən
ləşdirmək üçün onlardan seçim edilməlidir.
“İstehsal hesabı”nm standart formasından iqtisadiyyatın bütün sahə
lərində istifadə oluna bilər. Lakin qeyd etmək lazımdır ki, hər bölmə üzrə
ümumi buraxılışın hesablanmasında müəyyən fərqlər vardır. Məsələn,
qeyri-maliyyə korporasiyaları bölməsində əmtəə və xidmətlərin ümumi
buraxılışı bazar qiymətləri ilə onların satışı haqqında məlumatlara əsasən
hesablanır və üzərinə satılmış hazır məhsul ehtiyatlarının və bitməmiş
istehsal qalığının artımı əlavə edilir. Maliyyə korporasiyaları bölməsində
ümumi
buraxılış
maliyyə vasitəçilərinin
iqtisadiyyatın
müxtəlif
bölmələrinə verdikləri borc (ssuda) müqabilində aldıqları faiz məbləği ilə
yerləşdirdikləri depozitlərə görə verdikləri faiz məbləği arasındakı fərq
kimi müəyyən edilir. Sonra isə onun üzərinə göstərilən köməkçi maliyyə
xidmətləri (hesabların aparılması, valyutaların dəyişdirilməsi və i.a.)
müqabilində əldə edilən gəlir əlavə olunur.
Dövləti idarəetmə bölməsində
ü m u m i bu raxılış e v təsərrü fatların a və
bütövlükdə cəmiyyətə göstərilən qeyri-bazar xidmətlərinin "istehsalrna
sərf olunan xərclərin cəmi kimi hesablanır. Bunun üzərinə dövləti
idarəetmə orqanlarının bazar strukturlarının (əgər varsa) göstərdikləri
bazar xidmətlərinin ümumi buraxılışı əlavə olunur. Belə strukturlara
dövlət xəstəxanalarında bəzi bölmələrin öz xidmətlərini bazar qiymətləri
ilə satmalarını misal göstərmək olar.
Ev təsərrüfatlarının ümumi buraxılışı aşağıdakı kimi müəyyən edilir: E v tə sə rrü fa tla rın ın
B a z a rd a satıim ış
Ö z istehlakları
ü m u m i b u ra x ılışı =
m ə h su lla r
+
ü çü n istifa d ə +
o lu n an
m əhsul
S atılm am ış h a
z ır m əhsul v ə
b itm ə m iş is te h
sal e h tiy a tla
rın ın d ə y işm ə si
Bundan başqa, mənzil mülkiyyətçilərinin özlərinin özlərinə göstər
dikləri şəxsi istehlakla əlaqədar xidmətlərin şərti qiymətlə hesablanan
dəyəri də bu bölmənin ümumi buraxılışına daxil edilir.
Ev təsərrüfatlarına xidmət edən qeyri-kommersiya təşkilatlarının
