Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 394

istirahət otaqları var idi. Onlara pulsuz tamaşalar göstərilirdi. 

“Çörək və tamaşa” xalqın narazılığının qarşısını almaq üçün 

verilirdi. Həm quldarlar, həm də yoxsul azad adamlar zəhmət 

çəkməyi qulların işi hesab edir, özləri işləmək istəmirdilər.  

Romada ilk teatrı yunan teatrı nümunəsində Pompey 

tikdirmişdi. Həm quldarlar, həm də yoxsul azad adamlar ən çox 

qladiator döyüşlərini və döyüş arabalarının qaçış yarışlarını 

xoşlayırdılar. I əsrdə Romada 50 min tamaşaçı tutan Kolizey 

tikilmişdi. Amfiteatr Roma ixtirasıdır. O, tribunalarla əhatə 

olunmuş ellips formalı meydandan ibarətdir. Burada qanlı 

qladiator döyüşləri keçirilir, yırtıcı heyvanların boğuşması 

nümayiş etdirilirdi. 

Romada bir neçə amfiteatr var idi, lakin 64-cü ildə baş 

vermiş yanğından sonra yeni qurğuya ehtiyac duyulurdu. 69-cu 

ildə Roma imperatoru Vespasian yeni amfiteatrın tikilməsinə 

qərar verdi. 

Yeni amfiteatr əvvəlcə Flavi amfiteatrı adlanırdı. VII əsrdən 

başlayaraq onu Kolizey adlandırırdılar.  

Kolizeyin perimetri 500 m, hündürlüyü 48.5 m-dir. Kolizey 

əhəngdaşı, tuf və kərpicdən tikilib.  

80-cı ildə onun təntənəli açılışında Vespasianın varisi Tut 

iştirak edirdi. Bu mərasimdə romalılar üçün 5000 yırtıcı heyvanın 

boğuşması tamaşasını nümayiş etdirilmişdi. Lakin tikinti hələ başa 

çatmamışdı. Amfiteatrın ən yüksək tribunası imperator Domisian 

dövründə tikilib başa çatdı. 

Tikili çoxmərtəbəli tribunalar sistemindən ibarətdir. 

Mürəkkəb pilləkənlər sistemi tribunalara gediş-gəlişi 

asanlaşdırırdı. Tribunalar eyni zamanda 50000 tamaşaçı qəbul edə 

bilirdi. Vəhşi heyvanlar yeraltı keçidlər və qaldırıcı qurğular 

vasitəsi ilə birbaşa meydana çıxarılırdı. 

Zəngin texniki təchizatına görə Kolizey öz dövrünü xeyli 

qabaqlamış qurğu hesab olunur. 

Romalılar yunan memarlığından geniş istifadə edirdilər. 

Roma tikintiləri dövlətin  əzəmət və qüdrətini nümayiş etdirməli 

idi. Onlar memarlığa bir sıra yeniliklər gətirdilər. Betonu ixtira 

etdilər. Beton Tağ  və qübbə tikməyə imkan verirdi. Tağ (Arka) 

---