Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 395

qövs şəklində örtüyə deyilir. Tağdan Zəfər tağlarında, körpü, bina, 

su kəməri tikintisində geniş istifadə olunurdu. 

Qübbə qövs şəklində tavana deyilir. Günbəz tərsinə 

çevrilmiş cam şəklində tavana deyilir. Allahların məbədi sayılan 

və indiyə qədər qalan Panteon günbəzin ən gözəl nümunəsidir. 

Romada heykəltəraşlığın özünəməxsus xüsusiyyəti var idi. 

Onlar yunanların və  şərqdən gətirdikləri heykəllərin surətini 

çıxarır və yenilərini yaradırdılar. Onlar Olimp allahlarına sitayiş 

edir, amma onların adlarını  dəyişirdilər. Məsələn, Zevsi Yupiter, 

dəniz allahı Poseydonu Neptun, Hefesti Vulkan adlandırırdılar. 

Roma ədəbiyyatı yunan ədəbiyyatı ilə bağlı idi. E ə I əsr və 

eramızın I əsri Roma poeziyasının “qızıl dövrü” adlanırdı. 

İmperator Avqust şairləri himayə edirdi. Onun dostu, varlı 

Mesenat  şairlərə qayğı göstərirdi. Onun evi şairlərin üzünə açıq 

idi, onlardan səxavətini əsirgəmirdi. Sonralar “mesenat” sözü varlı 

incəsənət himayəçisi mənasında işləndi. 

Roma  şairlərindən biri Vergili (e.ə. 70-19) idi Onun 12 

cilddən ibarət olan “Eneida” poeması Troyanın müdafiəçisi, ilahə 

oğlu, romalıların atası sayılan Eneyin başına gələn hadisələrdən 

bəhs edir. Eney yanan Troya şəhərindən qoça atasını  çıxarır, bir 

müddətdən sonra İtaliyaya-Romaya gəlir və burada məskən salır. 

Eney atasının ruhu ilə görüşmək üçün yeraltı  səltənətə gedir. 

Atasının ruhu ona xəbər verir ki, onun nəsli Romanın  əsasını 

qoyacaq. Eney özünün gələcək nəslini və onların arasında 

Romaya dinclik gətirəcək Avqustun təntənəsini görür. Vergili 

poemasında Avqustun və onun dövrünü təsvir etmiş, bunun üçün 

qədim əfsanələrdən məharətlə istifadə etmişdi. 

E.ə. I əsrdə yaşamış Tit Lukresi Kar “Əşyaların təbiəti 

haqqında” fəlsəfi poemasını şerlə yazmışdı. Görkəmli şair və alim 

olan Lukresi bu əsərində insanın və  təbiətin tarixi haqqında o 

dövrün qabaqcıl ideyalarını əks etdirmişdir. Onun fikrincə, təbiət 

atomlardan ibarətdir. O, insanların həyatını  və  təbiət hadisələri 

qarşısında onların acizliyini canlı  təsvir etmişdi. O, bu qənaətə 

gəlmişdi ki, insanın təbiət hadisələri qarşısında acizliyi dinin 

meydana gəlməsi ilə  nəticələnmişdir. Onun dediyinə görə, 

əkinçilik, od, incəsənət, yazı allahın insanlara mərhəməti 

---