Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 309

yazıda  əks olunmuşdu. Brahmi yazı növündən istifadə edirdilər. 

Hindistanda arami və yunan yazı sistemi də tətbiq olunurdu. 

Qədim Hindistanda səhnə tamaşası qoyulurdu. Daimi 

tamaşa göstərən dəstələrdə ixtisaslı xanəndələr, musiqiçilər, 

aktyor və  rəqqaslar iştirak edirdilər. Qədim hind memarlıq 

abidələri cərgəsinə qülləli tikintilər, mağara məbədləri daxildir. 

Qədim hind incəsənətinə Haxamaniş və yunan mədəniyyətin təsir 

göstərmişdi. Riyaziyyat və astronomiya sahəsində nailiyyətlər 

barədə erkən məlumat qalmamışdır. Nisbətən son vaxtların 

məlumatları göstərir ki, qədim hindlilər Pifaqorun adını daşıyan 

teoremi bilirdilər. "Sıfır" rəqəmi ilk dəfə Hindistanda işlədilmişdi. 

Onluq say sistemi mövcud idi. "Ərəb rəqəmləri" qədim 

Hindistanda məlum idi. Bu rəqəmləri  ərəblər hindlilərdən 

mənimsəmiş,  Şərqdə  və Avropada yaymışdılar. Riyaziyyat 

sahəsində dördbucaq və kub kökləri çıxara bilirdilər, dördbucaq 

müstəvini hesablayırdılar. Yer kürəsini  şar  şəklində  təsəvvür 

edirdilər. Qədim hindlilər şəmsi təqvimi yaratmışdılar, lakin aylar 

qəməri təqviminə uyğunlaşdırılmışdı. 12 qəməri ayı belə halda 

354 günə  bərabər olurdu. Qəməri ili şəmsi ilə uyğunlaşdırmaq 

üçün  əlavə aydan istifadə edirdilər. Fəlsəfə sahəsində materialist 

müddəalar irəli sürülürdü. Biliyin yeganə mənbəyi təcrübə hesab 

olunurdu. Ruhun yerdəyişməsi, yenidən törəməsi inkar edilirdi. 

Ruh bədənin bir hissəsi kimi qəbul edilirdi. Hind mədəniyyətinin 

özünəməxsus inkişaf yolu ölkəni qədim dünyanın mədəniyyət 

mərkəzlərindən biri səviyyəsinə qaldırmışdı. Hindistan 

mədəniyyəti  Şərqi Asiya və dünya ölkələrinə böyük təsir 

göstərmişdi. 

Qədim hindlilər “Mahabharata” və “Ramayana” dastanlarını 

yaratmışlar. Onlar Finikiya əlifbası ilə tanış idilər. Onlar özləri 

üçün  əlifba tərtib etmişdilər. Rəqəmləri ilk dəfə hindlilər 

yaratmışlar.  Ərəblər bu rəqəmləri qəbul etmiş, avropalılar da 

həmin rəqəmləri ərəblərdən götürmüşlər. Onlar bu rəqəmləri ərəb 

rəqəmləri adlandırmışlar. Hindistan şahmat oyununun vətənidir. 

Padşah Aşoka dövründə Hindistanda abidələr  əsasən möhtəşəm 

sütunlardan ibarət idi. Daş sütunların yuxarısında möhtəşəm 

heyvan, insan heykəlləri qoyulurdu. Aşoka dövründə möhtəşəm 

---