Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 194

(saray adamları, bac-xərac gətirən başqa xalqların nümayəndələri) 

təsvir olunmuşdu. Persepolda yeni il bayram şənlikləri 

keçirilərmiş. Ehtimala görə, yeni il bayramı martın 22-də 

başlarmış. 

Haxamaniş  şahları Suz şəhərində geniş tikinti işləri 

aparırdılar. Suz şəhərində saray tikintisi barədə I Daranın kitabəsi 

məlumat verir: "Bu sarayı  mən Suzda tikdirdim. Onun bəzəkləri 

uzaqlardan gətirilmişdir. Torpaq çox dərin, ta ki qayanın özülünə 

çatınca qazıldı. Sidr Livan dağlarından gətirildi. Assur xalqı onu 

Babilə gətirdi. Karilər və İoniyalılar onu Suza çatdırdılar. (Hind) 

palıd ağacı  Qəndəhər və Kirmandan gətirildi. Burada işlədilən 

qızıl Sard və Baktriyadan gətirildi. Əlvan daşlar, lacivərd və əqiq 

ki, burada istifadə olunurdu, Soqddan gətirilmişdi. Burada 

işlədilən tünd göy əlvan daş (firuzə) Xarəzmdən gətirilmişdi. 

Burada istifadə olunan gümüş və tunc (yaxud qara ağac) Misirdən 

gətirilirdi. Divar bəzəkləri  İoniyadan gətirilmişdi. Burada 

işlədilmiş fil sümüyü Efiopiya (Kuş), Hindistan və Araxoziyadan 

gətirilirdi. Burada işlədilən daş sütunlar Elamın Abiraduş 

kəndindən gətirilmişdi. Daşyonanlar ioniyalı  və lidiyalılardı. 

Qızılla işləyən zərgərlər midiyalı  və misirlilərdi. Ağaca naxış 

vuran adamlar midiyalı  və misirlilərdi. Kərpic tökən adamlar 

babillilərdi". I Dara böyük bir təmtəraqla Suz şəhərində saray 

dəsti inşa etdirdi. Burada 100-dən çox otaq tikilmişdi, 12 ölkədən 

material gətirilmişdi. Saraya ağ, qırmızı, qara və Sarı  mərmər 

döşənmişdi. Ziyafət otağının tavanı 20 m-lik sütunlara dirənirdi, 

sütunların yuxarı hissəsi öküz başı rəsmi ilə bəzənmişdi. Ruradan 

tapılmış kitabədə deyilirdi: "Bax, bu ölkələrdən saray üçün bəzək 

gətirmişdilər. - Pars, Elam, Midiya, Babil, Assuriya, Ərəbistan, 

Misir, dənizarxası ölkələr, Lidiya, İoniya, Urartu, Kappadokiya, 

Parfiya, Drangiana, Areya, Xarəzm, Baktriya, Soqdiana, 

Qandhara, Skitiya, Sattagidiya, Araxosiya...". Nəqşi-Rüstəmdə 

(Persepol yaxınlığında) Haxamaniş dini abidələr dəsti 

yaradılmışdı. Burada I Daradan başlayaraq dörd Haxamaniş 

şahının qaya oyuqlarında məqbərələri inşa edilmişdi. 

Haxamanişlər dövründə mixi işarələr  əsasında qədim fars yazı 

növü icad edilmişdi. Bu yazı "hecalı əlifbadan" ibarət idi. Qədim 

---