sintaktik, sözbirləşməsif situatiVy mədəni və fərdi idiolektal (syntactic, collocational, situational, cultural, individual idiolectal) kontekstlərdən bəhs edir. Bununla belə, konteksdə əsas
element sözdür, tərcüməçi üçün əsas məsələ sözün hansı mənada
işlənməsini müəyyən etməkdir.
Ənənəvi tərcümə nəzəriyyəsində dar (narrow, microcontext) və geniş (broad, macrocontext) konteksdən bəhs olunur. Dar kontekst dedikdə sözün işləndiyi dar linq- vistik mühit -
sözbirləşməsi, cümlə nəzərdə tutulur. Həmin sözbirləşməsi, yaxud
cümlə sözün hansı mənada işləndiyini göstərir. Məsələn, 1 write with a fountain pen cümləsini mən avtomat qələmlə yazıram, I write with a ball pen cümləsini mən diyircəkli qələmlə yazıram kimi tərcümə edirik. Burdakı write feli pen sözünün qələm
mənasında, fountain və ball sözləri pen ilə işləndiklərindən
avtomat və dəyircəkli kimi tərcümə olunur, yəni to write feli pen üçün, pen sözü fountain və ball sözləri üçün dar dil konteksti
yaratmışdır. Halbuki, fountain, ball və pen sözlərinin üçü də
çoxmənalı- dır. Lüğətə müraciət edək. Fountain 1) a natural spring; the source of a river, stream, etc. 2) a jet or a number of jets of water made to spout artificially; a structure built for such a jet or jets to rise and fall in; 3. a small reservoir for holding liquid, esp. oil in a lamp or ink in a pen. Ball 1). A globular body; 2) a spheroid used in games or play, varying in size, material, degree of hardness; a game 46
played with a ball; 3) a large pill or capsule of medicine; 4) pi the testicles (yumurtaciqlar); singular-nonsense, an unsuccessful attempt; manliness, courage, power; 5. any rounded protuberant
