Dərslik kimi tövsiyyə edilir. B a k I 1 6

MÜASİR İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI 
___________________________ 73 ____________________________ 
nüfuz edir. Belə ki, həm istehsal tsiklinin optimallaşdırılması 
sisteminin, həm də verilmiş tərkibli xam neftin emal struktu-
runu təyin etməkdən ötrü optimal variant axtaran proqram 
paketinin uğurlu işləməsi üçün quyularda lazımi təzyiq 
yaratmaq məqsədilə quyulara su vuran nasosların işi barədə 
məlumat lazımdır. 
Bu mövzunu yekunlaşdırmazdan əvvəl, daha bir proqram 
əlavələri sinfinə diqqət yönəltmək lazımdır ki, bu da 
infrastruktur əlavələridir. Funksional altsistemlər və əlavələr 
həmişə konkret sifarişçiyə və ya sahibkara xidmət göstərir. 
Belə ki, məsələn, maliyyə modulları mühasibatlığa, maliyyə-
plan şöbəsinə xidmət göstərir; Malgöndərmə zəncirini idarə 
edən sistemlər maddi-texniki təminat şöbəsinin işini 
dəstəkləyir; Müştərilərlə qarşılıqlı münasibətlərin idarə 
edilməsi sistemi marketinq və satışın bir sıra məsələlərini həll 
edir. Lakin elə tətbiqi sistemlər var ki, şirkətin bütün 
fəaliyyətinin uğurlu olması həmin sistemlərin işindən asılıdır. 
Belə sistemlərdən biri korporativ ATS-dir (avtomat telefon 
stansiyası). Yuxarıda bəhs edilmiş təsnifatda ATS-i 
“telekommunikasiya” bölməsinin informasiya texnologiyalarına 
aid etmək olardı. Lakin aydındır ki, ATS telekommunikasiya 
texnologiyasının bir sıra funksiyalarını (Məsələn, məlumatların 
saxlanması, ünvanların dəyişdirilməsi, konfransların təşkili və 
s.) icra etmək iqtidarında deyildir. Bu baxımdan, informasiya 
sistemlərinə daha yaxın olan informasiya sistemləri 
servislərinin idarə edilməsi sistemi olan 
ITSM (Information 
Technology Service Management) -dir. ITSM faktiki olaraq 
informasiya sistemlərinin idarə edilməsinin dünya standartıdır. 
Çünki bu, informasiya sistemləri üzərində üstqurum sistem, 
informasiya sistemləri elementlərinin fəaliyyətinə nəzarət 
edən, nasazlıqları qeyd edən, kömək istəyən istifadəçiləri 

---