Dərslik kimi tövsiyyə edilir. B a k I 1 6

MÜASİR İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI 
___________________________ 113 ____________________________ 
çətin olur. Belə ki, əgər müştəri özünə lazım olan məhsul 
barədə elektron poçtla müraciət edibsə, həmin məhsulu alıb-
almadığını öyrənmək üçün əlavə sorğu aparmaq lazım gəlir. 
Çünki, elektron poçt ünvanı çox hallarda istifadəçini anonim 
təqdim edərək ətraflı məlumat vermir.
Odur ki, kontakt kanallarının inteqrasiya edilməsi sərrast 
marketinq-menecmentin ikinci mühüm komponentini təşkil 
edir. Çünki bu, həm istehlakçı üçün müxtəlif mənbələrdən və 
kanallardan alınacaq informasiyanı ümumiləşdirməyə, həm də 
hər kanal üzrə xərcləri nəzərə almaqla idarəetməni müxtəlif 
kanallara paylamaq problrmini optimal həll etməyə imkan verir.
META Group tərəfindən aparılan tədqiqatlara əsasən, 
müxtəlif kanalların təqdim etdiyi tranzaksiya (Tranzaksiya – 
verilənlər üzərində aparılan manipulyasiya əməlləri çoxluğu 
olub, verilənlərin saxlanması ilə bağlı olan texnoloji termindir. 
Tranzaksiya sistemləri eyni verilənlərə müraciət edən çoxsaylı 
istifadəçilərin sorğularının paralel işlənməsi sistemləridir) 
xərcləri ABŞ-da 5 dollardan (özünəxidmətdə) 100 dollaradək 
(birbaşa kontaktda) diapazonda dəyişir. Odur ki, sərrast 
marketinq-menecmentdə kontakt kanallarının inteqrasiya 
edilməsi xidmət xərclərinin optimallaşdırılmasını tələb edir ki, 
bu məqsədlə də “kontakt kanal-prosedurları xidmətı” tipində 
müştərilərə xidmətlər tsikli modeli qurulur və həmin modeldə 
tranzaksiya xərcləri də əks etdirilir (şəkil 21).
Bu modellər daha vacib kontaktları daha baha kanallarla, 
nisbətən az vacib kontaktları isə nisbətən ucuz kanallarla icra 
etməyə imkan verir. Daha mürəkkəb hallarda baha və ucuz 
kanalların optimal dinamik əlaqələndirilməsindən istifadə edilir 
ki, bu da zamanda dəyişəndir. Baha və ucuz kanalların 
əlaqələndirilməsi nisbəti firmanın sahəvi aidiyyətindən, 
marketinq aksiyalarının xarakterindən, istehlakçıların seçilmiş 

---