Dərslik rəHBƏRLİk azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 24 saylı

Klinik şəkil
Lokalizasiyası - üz, gövdə və ətrafların dərisi, saçların zədələnməsi
başın tüklü hissəsi, çox nadir hallarda dırnaq lövhəcikləri.
Səpgi elementləri. .
• 
Hamar dərinin zədələnməsi zamanı – dairəvi, çəhrayımtıl-qırmızı rəngdə, 0,5-
5,0 sm ölçülü, dəqiq konturlu, qabıla örtülü, üzərində xırda düyüncüklər və perife-
riyay doğru böyüməyə meylli eritematoz-skvamoz ləkələr. Sağalma mərhələsi zamanı 
ilkin ocaqlar ir dairənin içərisində dairə şəklində olur. Prosses izsiz reqres edir.Yüngül
qaşınma səciyyəvidir.
• 
Başın tüklü hissəsinin zədələnməsi – dairəvi və ya nizamsız formada, qeyri-
dəqiq kənarlı, xırda, periferiyaya doğru böyüməyə meylli, bir qayda olaraq ilti-
hab əlamətləri olmayan çox saylı eritemato-skvamatoz ocaqlar.Saç1ar dəri səthindən 
4-6 mm səviyyədə kötükçuk şəklində qırılırlar;
onlar Microsporum -göbələklərinin sporlarını təmsil edən bozumtul-ağ rəngli örtüyə 
bürünmüş şəkildə olurlar, bu göbələklərin sporları başın tüklü hissəsindəki zədələnmiş 
ocaqlara bozumtul “adacıqlar” görünüşü verir (“gray patch type”). Prosses çapıq qoy-
madan izsiz nəticələnir. Saç artımı bərpa olunur. Zəif qaşınma səciyyəvidir.
Diaqnostik klinik test - Vudun lüminissensiya lampası ilə müayinə zamanı saçların
yaşıla çalan parıltısı
Yaddaş!
• Son illər mikrosporiyada nəzərə çarpacaq hiperemiya, infiltratlı ırinləşmə, 
limfadenitli formalarının – trixofıtiyanın irınli-infıltrativ və kerion Selsi i
şəklində kəskin iltihablı təzahürləri ilə gedişi müşahidə olunur.
• 
Uşaqlar arasında trixofıtiyanın humoral-hüceyrə immunitetinin çatışmazlığı
fonunda qan zərdabınin bakterisid təsirinin zəifliyi nəticəsində 14-15 yaşa qədər olan 
uşaqların dəri və saç hüceyrələrində keratin və fungistazisin aşağı səviyyədə olması ilə 
(bu səbəb göbələklərin daxilinə və inkişafına şərait yaradır) izah edilir.
Kandidozlar (Candidosis sin. Candidasis, Moniliasis) — Candida (Monilia) şərti-pa-

---

195
togen mayaya bənzər göbələklər vasitəsilə dəri, selikli qişa, dırnaq lövhələri və daxili 
orqanlarm infeksion zədələnməsi. 
Epidemiolo giy a.
• Hər tərəfdə yayılmışdır.
• Eyni zamanda müxtəlif yaş qruplarına aid olan kişi və qadınlar, həmçinin südəmər 
körpələr arasında müşahidə edilır.
• İnfeksiya mənbəyi - xəstə insan və ya daşıyıcı, ev heyvanları, əsasən körpə heyvan-
lar ( buzovlar, dayçalar, pişik balaları, ev quşları).
• İnfeksiya ötürülmə yolları - şəxsi saprofıtlər hesabına: endogen və ekzogen - xəstə 
insan, yoluxmuş məişət əşyaları, ət və süd məhsulları, meyvə, tərəvəz və s. ilə birbaşa 
təmas zamanı yoluxma.
• Risk qrupu - qənnadı və konservləşdirilmə sənayesı, hamam,hovuz işçiləri, yuyucu-
lar, şəkərli diabet xəstələri, HİV-ə yoluxanlar, südəmər körpələr və s.