Dərslik rəHBƏRLİk azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 24 saylı

XRONİKİ EKZEMA
Xronik ekzematoz iltihabi xəstəliyə yoluxmuş dəri hiperemiyalaşmış, iltihablaşmış,
qalınlaşmış və qabıqlanmaya məruz qalmışdır.
Etiologiya
Ehtimal olunan səbəblər – atopik dermatit, xronik allergik və ya irriantant dermatit, 
qaşıma vərdişi, sadə xronik dəmrov, çatlayan dabanlar, sikkəyəbənzər ekzema, quru (as-
teatotik) ekzema, barmaq uclarının ekzeması, hiperkeratotik ekzema. Xəstəlik xronik 
prosesin nəticəsində təkamül edir.
Klinik şəkil
İntensiv qaşınma ekskoriasiyalara səbəb olur. İltihablaşmış qaşınan dəri qalınlaşır, 
səthi dəri xəttləri daha qabarıq nəzərə çarpır. Dərin paralel dəri xəttləri (lixenifikasiya)
olan qalın lövhələr əmələ gəlir. Daha çox zədəyə məruz qalan (əlçatan) və büküşlər 
zonasının zədələnməsi səciyyəvidir. Ən səciyyəvi lokalizasiya – boynun arxa səthində,
dizaltı çüxurda, baldırlarda, göz qapaqlarında və anogenital nahiyəsindədir. Zədələnmiş 
dəridə hipo- və ya hiperpiqmentasiya ola bilər.
Müalicə
Xronik ekzematoz iltihab çox vaxt müalicəyə tabe olmur; bu zaman müvəffəqiy-
yət qazanmaq üçün müalicənin gedişində “qaşınma-qaşımaq” siklinin dayandırılması 
və xəstəliyin ağırlaşma səbəblərini və mənbəyinin aradan qaldırılmasıdır. Zədələnmiş 

---

222
dəriyə qoyulmuş soyuq yaş kompress 20 dəqiqə ərzində qaşınmanı sakitləşdirməyə və 
azaltmağa imkan verir; o, gecə qaşınmaları zamanı da effektlidir. I və II qrup steroid 
kremləri və məlhəmləri də effektivdir, onlar gündə 2 dəfə tətbiq edilirlər. II-IV qrup ste-
roidləri polietilen okklüziya ilə birgə 2-8 saat ərzində tətbiq olunurlar.
OVUCLARIN EKZEMASI
Bu, yayılmış, çox vaxt xronik davam edən xəstəlikdir, onun yaranmasında çoxlu say-
da amillər iştirak edir və gedişinə təkan verir. Ovucların ekzemasını aşağıdakı kateqo-
riyalara aid etmək olar: irriantant ekzema; eksfoliativ ekzema; atopik ekzema; barmaq-
ların uclarının ekzeması; allergik ekzema; hiperkeratotik ekzema; manatşəkilli ekzema; 
dishidrotik ekzema; sadə xronik dəmrov və “id”- reaksiyası. Bu tiplərin hər biri ayrı-ay-
rılıqda öyrənilir. Ovucların irriantant ekzeması – ən geniş yayılmış tipdir, onun ardınca 
ovucların atopik ekzeması rast gəlir. Allergik kontakt dermatiti təqribən 10-25% hallarda 
ovucların ekzemasının səbəbi kimi sayıla bilər.