Daha önce bahsedilen afazik hastaların aksine, İşitsel Afazi’si olanlar (temporal lob’daki iki taraflı lezyonlar ya da tek taraflı sol hemisfer lezyonları bu hastalığa neden olmaktadır), konuşmadaki fonetik ipuçlarını çıkarma açısından her iki hemisferin de işin içinde olduğu izlenimini vermektedir (Praamstra 1991).
Sol-ana parietal ve temporal lezyonu olan hastalarla olan çalışmaların sonuçlarına göre; hangi sözcüklerin eş anlamlı olduğunu bulma gibi sözcüksel (lexical) bileşenleri olan görevlerde bu kişiler başarılı fonem ayırt etme gösterirken, konuşma açısından zayıf performans sergilemektedirler ( Martin and Safran, 1992).
Sol parietal lezyonu olanlar sözcüklerle ilgili (lexical) karar verme görevlerinde işitme ve yazma açısından iyi bir performans gösterirken anlamla (semantik) ilgili görevlerde işitme açısından başarısız olmaktadırlar (Hall ve Riddoch, 1997).
Sözcüksel (lexical) ve fonolojik bilgilerin temsillerinin anlamla olan bağlantısının bozulmuş olduğu görüşünden hareketle, görev konuşma yerine yazma olduğunda semantik işlemin bozulmamış olduğu görülmektedir. Tüm bu belirtilen çalışmalardan elde edilen sonuç; sol hemisferin bu bozulmalarla ilişkili olduğu ama işitsel özellikleri çıkarsamanın bilateral olduğu şeklindedir.
Sözcüksel (lexical) ve fonolojik bilgilerin temsillerinin anlamla olan bağlantısının bozulmuş olduğu görüşünden hareketle, görev konuşma yerine yazma olduğunda semantik işlemin bozulmamış olduğu görülmektedir. Tüm bu belirtilen çalışmalardan elde edilen sonuç; sol hemisferin bu bozulmalarla ilişkili olduğu ama işitsel özellikleri çıkarsamanın bilateral olduğu şeklindedir.
Konuşmadaki Kelimelerin Üretimi
Konuşma üretmeyi etkileyen beyin lezyonlarınları olan pek çok hasta, tek bir tip yerine çok çeşitli konuşma hataları yapmaktadırlar (Martin 2003). Yapılan tipik hatalar:
bir objeye başka bir obje demek (kabak resmi gösteriliyor, hasta kabak yerine muz diyor – semantik hata)
kelimelerin telaffuzunu karıştırmak (‘glove’ yerine golf demek –fonetik hatalar)
fonetik açıdan yeni bir sözcük yaratmak (olmayan bir sözcük – hasta bread demek istediğinde brind diyor).
Örneğin Anomik Afazi (anomic aphasia) hastaları, spontan konuşmalardaki kelimeleri bulamıyorlar fakat cümleleri akıcı bir şekilde tekrar edebiliyorlar. Bu hastalardaki hasar genellikle, temporal korteksteki Perisylvian bölgeler dışındaki yerlerde olmaktadır (Damasio ve Damasio, 1989). Sol posterior temporal lob’da lezyon olduğunda, semantik (anlamsal) bilgi bozulmuyor fakat kelime bulma ciddi bir şekilde hasara uğramış oluyor (Hills et al . 2001).
Örneğin Anomik Afazi (anomic aphasia) hastaları, spontan konuşmalardaki kelimeleri bulamıyorlar fakat cümleleri akıcı bir şekilde tekrar edebiliyorlar. Bu hastalardaki hasar genellikle, temporal korteksteki Perisylvian bölgeler dışındaki yerlerde olmaktadır (Damasio ve Damasio, 1989). Sol posterior temporal lob’da lezyon olduğunda, semantik (anlamsal) bilgi bozulmuyor fakat kelime bulma ciddi bir şekilde hasara uğramış oluyor (Hills et al . 2001).
Konuşma sırasındaki aktivasyonun incelendiği çalışmalarda, sese dayalı kelimeler tekrar edildiğinde sol posterior, orta ve superior temporal kortekslerin aktive olduğu bulunmuştur (Indefrey ve Levelt, 2000). Sublexical fonolojik kodlamanın olduğu bölgeler (her ne kadar çok kesin olmasa da) sol posterior ve inferior frontal gyrus, superior temporal gyrus’dur. Bu bölgelerdeki hasarlar da brind/bread karışıklığına neden olurlar(fonetik açıdan yeni bir sözcük yaratmak).
Afaziyle sonuçlanan beyin hasarına sahip kişilerin konuşma üretmelerinde bozulma olmasına rağmen, kelime üretmenin bazı yanları (örneğin sayma gibi), etkilenmeden kalabilmektedir. Bu çeşit dil üretimi “otomatik” olarak tanımlanır çünkü taklit(ezber) yoluyla öğrenmedeki basamakların işleyişi neredeyse hiç bozulmaz.
Afaziyle sonuçlanan beyin hasarına sahip kişilerin konuşma üretmelerinde bozulma olmasına rağmen, kelime üretmenin bazı yanları (örneğin sayma gibi), etkilenmeden kalabilmektedir. Bu çeşit dil üretimi “otomatik” olarak tanımlanır çünkü taklit(ezber) yoluyla öğrenmedeki basamakların işleyişi neredeyse hiç bozulmaz.
Bu tip otomatik konuşma üretme görevi, konuşmada baskın olan daha önceki hemisferi belirlemede kullanılır (ameliyata kadar olan sürede baskın olan hemisfer). Nörogörüntüleme çalışmaları göstermiştir ki “otomatik” konuşmaya hizmet eden dil bölgeleri farklıdır; bazıları başka dil yeteneklerine de hizmet eder, örneğin “novel kelime üretimi (novel word production)” (olabildiğince çok hayvan adı saymak).
Vanlancker-Sidtis (2003) yaptıkları bir çalışmada, “sayma” ve “hayvan adı üretme” görevleri sırasında normal ve afazik kişilerin beyin aktiviteleri ile bilişsel performanslarını karşılaştırmıştır. Bu çalışmada; Kişilerin, anlamlı kelimeler üretme ile anlamsız- konuşma olmayan- sesler çıkarmaları sırasındaki beyin aktivitelerinin aynı olup olmadığı da test ediliyor.
Vanlancker-Sidtis (2003) yaptıkları bir çalışmada, “sayma” ve “hayvan adı üretme” görevleri sırasında normal ve afazik kişilerin beyin aktiviteleri ile bilişsel performanslarını karşılaştırmıştır. Bu çalışmada; Kişilerin, anlamlı kelimeler üretme ile anlamsız- konuşma olmayan- sesler çıkarmaları sırasındaki beyin aktivitelerinin aynı olup olmadığı da test ediliyor.
Normal – afazik olmayan- kişiler “kelime üretme (word production)” görevinde çarpıcı bir şekilde daha iyi olmalarına rağmen diğer görevlerdeki performansları afazik kişilerin performansıyla benzerdir. Normal katılımcılarda 3 görev farklı beyin bölgelerinin aktive olduğunu göstermiştir:
