Dilorom qosimova menejment nazariyasi

2.3. Turli m aktablarni ajratish a sosid agi yon d ash u vlar
XX asrn in g birinchi yarmida to 'rtta aniq farqlanadigan m en ej­
m e n t tafakkuri maktablari o'z rivojini topdi.
27

---

Xronologik tartibda ular quyidagicha sanab o'tilgan: ilmiy m e ­
nejm ent maktabi, m a ’muriy maktab, psixologiya va insoniy muno- 
sabatlar m aktabi va m enejm ent fani maktabi (yoki miqdoriy m ak­
tab).
Ilm iy m enejm ent m aktabi
1. Vazifani bajarishda yaxshiroq usullarni aniqiash uchun ilmiy 
tahlilning ishlatilishi.
2. Vazifalarni bajarishda en g yaxshi mos keladigan ishchilarni 
tanlab olish va ularning o'qishini t a ’minlash.
3. Vazifalarni samarador bajarishga zarur resurslar bilan ishchi­
larni t a ’minlash.
4. Unumdorlikni oshirish uchun moddiy rag'batlantirishni siste- 
matik va t o ‘g ‘ri ishlatish.
5. Rejalashtirishni va mulohaza qilishni ishning o'zidan ajratish. 
 
M en ejm en tn in g k lassik m aktabi_____
1. M enejm ent tamoyillarini rivojlantirish.
2. M en e jm e n t funksiyalarini t a ’riflash.
3. Butun tashkilotning boshqaruviga tizimlashgan yondashuv.
In son iy m unosabatlar va axloq fanlari m aktabi_____
1. Qoniqqanlik va unum dorlikni oshirish uchun shaxslararo 
m unosabatlar m enejm enti usullarini qo'llash.
2. H ar bir ishchining o'z salohiyatiga muvofiq to ‘la-to‘kis ishlati­
lishi m um kin bo'lgan tarzda insoniy axloq haqidagi fanlarning 
tashkilotni boshqarishga va shakllantirishga qo'llanilishi.
M enejm ent fani m aktabi
1. Modellarni ishlab chiqish va qo'llash tufayli m enejm entning 
m urakkab muomalalarini tushunishni chuqurlashtirish.
2. M urakkab vaziyatlarda qaror qabul qilayotgan rahbarlarga 
yordam sifatida miqdoriy usullarni rivojlantirish.
Shu yo'nalishlar har birining en g q a t ’iy ishongan tarafdorlari 
o'z vaqtida tashkilotning maqsadlariga en g samarali ravishda eri- 
shishga yo'l topdik deb o'ylaganlar. Keyinroq o'tkazilgan tadqiqotlar 
va m aktablarning nazariy topilmalarini amaliyotda qo'llashga rau- 
vaffaqiyatsiz urinishlar m e n e jm e n t savollariga ko'pgina javoblar 
k am g in a g in a v az iy a tla rd a qism an t o 'g 'r i bo'lganligini isbotladi.
28

---

S hunga qaramay, bu maktablardan har biri ushbu sohaga muhim 
va sezilarli hissasini qo'shdi. Shu m aktablar doirasida vujudga kel- 
gan aniq konsepsiyalar va usullardan, hattoki, en g progressiv za- 
monaviy tashkilotlar ham hozirgacha foydalanadi. Bizning maqsadimiz
- m e n e jm e n t tafa k k u rin in g evolyutsion xarakterini b a holashga 
yordam berish va ayrim usullar bir aniq vaziyatda muvaffaqiyatli 
bo'lsa, boshqa v a z iy a td a m uvaffaqiyatsiz b o ‘lishi m um km lig in i 
tu sh u n tirish .
S huni tu s h u n is h kerak-ki, m a k t a b l a r n az ariy a va am aliyot 
masalalarida kesishadi va bir tashkilot doirasida m ana shu ham m a 
m unosabatlar elementlarini topish mumkin.