Dinshunoslik

4. 
Missionerlikka 
qarshi 
kurashning 
huquqiy-amaliy asoslari. 
O‘zbekistonda mustaqillikning ilk yillaridanoq missionerlik va prozelitizmning 
salbiy oqibatlarga olib kelishini hisobga olgan holda bu borada tegishli qonuniy 
asoslar ishlab chiqildi. Qonunlarda missionerlik harakatlari taqiqlandi. 
Ma’lumki, «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida»gi Qonun 
(yangi tahriri) kishilarning vijdon erkinligini huquqiy kafolatlash bilan birga diniy 
tashkilotlar faoliyatini muvofiqlashtirishga xizmat qiladigan hamda davlat va din 
munosabatlarini tartibga soladigan muhim hujjat hisoblanadi. Qonunga binoan 
«Bir diniy konfessiyadagi dindorlarni boshqasiga kiritishga qaratilgan xatti-
harakatlar (prozelitizm), shuningdek boshqa har qanday missionerlik faoliyati man 
etiladi. Ushbu qoidaning buzilishiga aybdor bo‘lgan shaxslar qonun hujjatlarida 
belgilangan javobgarlikka tortiladilar» (5-modda, 3-band).
Mazkur moddadan kelib chiqib, «O‘zbekiston Respublikasining Ma’muriy 
javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksi»ga noqonuniy diniy xatti-harakatlarning oldini 
olish bilan bog‘liq bir qator moddalar kiritilgan. Jumladan:
- diniy mazmundagi materiallarni tarqatish maqsadida qonunga xilof 
ravishda tayyorlash, saqlash, O‘zbekiston Respublikasi hududiga olib kirish yoki 
tarqatish;
- diniy yig‘ilishlar, ko‘cha yurishlari va boshqa diniy marosimlar o‘tkazish 
qoidalarini buzish; 
- O‘zbekiston Respublikasida g‘ayriqonuniy nodavlat notijorat tashkilotlari, 
oqimlar, sektalar faoliyatida qatnashishga undash; 
- noqonuniy diniy faoliyat bilan shug‘ullanish; 
- diniy tashkilotlar rahbarlarining mazkur tashkilotlar ustavini ro‘yxatdan 
o‘tkazishdan bosh tortishi; 
- dindorlar va diniy tashkilotlar a’zolari tomonidan bolalar va o‘smirlarning 
maxsus yig‘ilishlari, shuningdek diniy marosimga aloqasi bo‘lmagan mehnat, 
adabiyot va boshqa xildagi to‘garaklar hamda guruhlarni tashkil etish va o‘tkazish;  

---

47