Direktorun el kitabi A5 21 04 2021. indd
Yüklə 1,4 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yerli özünüidarətmə təşkilatları
- Digər dövlət qurumları
|
MƏKTƏB VƏ ƏTRAF MÜHİT
Məktəb təşkilatları açıq bir sosial sistem kimi fəaliyyət gös tərirlər. Odur ki, məktəblər təhsilalanları yetişdirmək xaricində ətraf mühitlə də daim əməkdaşlıq etməlidirlər. Bu əməkdaşlıq məktəbin istehsal xüsusiyyətlərindən ası- lı olaraq mal və xidmət mübadiləsi şəklində də ola bilər (Hanson, 2003). Ətraf mühitləri ilə möhkəm əlaqələr quran, ailələlərin dəstəyi və iştirakı ilə çalışan məktəblərin akademik göstə- ricilərinin də daha yüksək olduğu müşahidə edilmişdir. Bu baxımdan uğurlu məktəblərdə məktəb, ətraf mühit və vali- deyn münasibətləri baxımından aşağıdakı xüsusiyyətlərdən bəhs edilə bilər (Şişman və Turan, 2005: 130): • Məktəb cəmiyyətin təkliflərinə açıqdır və məktəbdə əməkdaşlıq mövcuddur; • Valideynlər məktəblə təmasdadır, direktor və müəllim- lərlə rahat görüşə bilirlər; 111 • Məktəbin ətraf mühit və ailələrlə müsbət qarşılıqlı əlaqəsi və ünsiyyəti var; • Valideynlər məktəbə öz ideyaları ilə töhfə verirlər; • Valideynlər məktəbdəki yığıncaqlarda iştirak edir və müvafiq qərarların verilməsində iştirak edirlər; • Məktəbin məqsədləri və təhsilanaların intizam qayda- ları valideynlərlə razılaşdırılıb. Məktəb və ətraf mühit əlaqəsində qarşılıqlı töhfələr va- cibdir. Məktəblərin inkişafda öz üzərlərinə götürəcəkləri rollar onun yerləşdiyi cəmiyyətin xüsusiyyətləri baxımından fərqli ola bilər. Kənd məktəbləri kənd təsərrüfatının inkişafı ilə, əhalinin savadlılıq səviyyəsi, kənd həyatının özünəməx- susluğu ilə bağlı çətinliklərdən qaynaqlanan problemlərə diqqət yetirməli ola bilər. Digər tərəfdən, şəhərlərdə yeni qurulan ərazilərdəki məktəblərin kənddən köç edən insan- ların şəhər həyatına uyğunlaşması və şəhər şüurunun in- kişafı kimi tələblərə diqqət yetirməsi lazım ola bilər. Həm şəhər, həm də kənd məktəblərinin ətraf mühitin inkişafına verə biləcəyi əsas töhfələr aşağıdakı kimi sıralana bilər (Ge- ray, 1996): • Yetkinlik yaşına çatmayanlar arasında cinayətkarlığın qarşısının alınması üçün maarifləndirmə tədbirləri; • Əlillərin və yaşlı insanların iqtisadi həyatda iştirak et- məsinə imkan verəcək bacarıqların qazanılması; • Qadınlar üçün ev təsərrüfatı işləri; • Gənclər üçün sosial iş; 112 • Musiqi və teatr kimi sənət sahələri; • Oyun yerləri və uşaq baxımı; • Savad verilməsi; • Böyüklər üçün təhsil; • Oxu otaqlarının qurulması; • Kitabxanaların xalqa açılması; • İdman fəaliyyəti; • Texniki təhsil və peşə hazırlığı kursları; • İstehsal olunan məhsulların krediti və marketinqinə dəstək. Məktəblər cəmiyyətlərin inkişafını təmin etmək üçün əvvəlcə insanların könüllü əməkdaşlığını qurmalıdırlar. İş- tirakın təmin edilməsi insanların ehtiyaclarına diqqət tələb edir. İctimaiyyət bəzi ehtiyaclarından xəbərdar olsa da, bəzilərindən xəbərsiz ola bilər. Məktəb ictimaiyyətin bil- mə diyi ehtiyacları görməyə və onları ödəməyə çalışmalıdır. Bu baxımdan mühitin məktəbdən gözləntiləri olduğu kimi, məktəbin də ətrafdan gözləntiləri var. Əslində ətraf mühitin məktəbə verdiyi töhfə gözlənti olduğu qədər həm də bir zərurətdir. Sosial məsuliyyətli ətraf mühitin mək- təblərə verdiyi töhfələr çox vacibdir. Aşağıda bu cür töhfələ- rin bəzi nümunələri verilmişdir (Aydın, 2004): • Yerli özünüidarətmə təşkilatları: məktəbin ətraf mü hitinin qorunması, təmizlik, maddi imkanı az olan təh- si lalanlara yardım, maddi-texniki bazasına dəstək və təmiri ilə əlaqəli xidmətlər. 113 • Digər dövlət qurumları: Xidmət sahələrinə görə, təh silalanların sağlamlığını, təhlükəsizliyini, müxtəlif möv - zu larda məlumatlılığını artırmaq və məktəbin ehtiyac duy- duğu maddi dəstəklər. Yüklə 1,4 Mb. Dostları ilə paylaş:
|