Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

Bakteriyalar. 
D eyarli barcha don m assasida, ayniqsa yangi о ‘rib 
olingan donda uchraydi. Asosiy bakteriyalardan biri Rsedom onas 
turkumidir.
Vast.herbisola auzeum - bu turning asosini, m ayda harakatchan, 
spora hosil qilm aydigan 1-3 m km kattalikdagi tayoqchasim on 
m ikroorganizm vakillaridan biridir. B a ’zan dondaushbu turkum ning 
yana bir vakili Vast, herisola zubzum ham uchratam iz. Vast herbisola 
mikroorganizm lari donda uchraydigan bakteriyalam ing 92-95 % ni 
tashkil etadi.
Don tarkibida bakteriyalardan yana bir turkum i Vast fluoztsens 
uchrab turadi. B u turkum ga m ansub bakteriyalar ham yuqoridagilar
77

---

singari spora hosil qilmaydi. Yuqorida sanab o ‘tilgan barcha 
bakteriyalar donni buzilishiga olib kelmaydi, lekin k o ‘p miqdordagi 
faol bakteriyalam ing nafas olishi issiqlik chiqaradi va donni o 'z- 
o ‘zidan qizib ketishini boshlab berishi mumkin.
0 ‘simlikning yashil qism ida va u ru g id a spora hosil qiluvchi 
rizofera bakteriyalarini (Vas.mesenterisu) Bas sublilis Bas musoides 
(va boshqa) uchratish mumkin. B u m ikroorganizm lar yangi y ig ib
olingan donda va saqlanayotgan donlarda ham uchraydi. B u m ikro­
organizm lar tuproq changida qolgan v a qizib qolgan donlarda 
rivojlanadi ham da k o ‘payadi. B u spora m ikroorganizm lar un 
tarkibida b o ‘ Isa xam irda tez k o ‘payadi non yopishda o ‘z xususiyatini 
y o ‘qotm aydi va undan chiqadigan non sifatini pasaytiradi.
Achitqilar. 
D onning yuza qism ida bakteriyalar bilan bir qatorda 
achitqi zam b u ru g iari ham uchrab turadi. D onning mustahkam 
qatlam larida bu zam b u ru g iar rivojlanib pastasim on konsistensiyali 
koloniyalar hosil qiladi. A chitqilar za m b u ru g iar olam ining bir 
hujayrali vakili b o iib , donning saqlanuvchanligi va sifatiga ta ’sir 
etmaydi. Lekin b a ’zi hollarda don m assasida harorat к о ‘tarilishiga 
sabab b o ia d i va ular m utaxassislarning fikricha o ‘ziga xos om bor 
hidini tarqatuvchi m anba hisoblanadi.