2013-də: Litva, Ukrayna, Avstriya, Türkiyə, Belarus, Belçika, Xorvatiya, İsveçrə.
2014-də: İsveçrə, Rusiya, Niderlant krallığı, İran, Çexiya, Gürcüstan, Vyetnam, Çin, Türkiyə, Yunanıstan, Fransa, İtaliya, Böyük Birtaniya, Şimalı İrlandiya, Minsk, Tacikistan, Macarıstan.
2015-də: Türkiyə, Almaniya,olke prezidentinin noyabr ayinda sefer etdiyi olkeleri ardicilligi Gurcustan,turkiye,fransa,mahiyyet ise:gursuatan is gorusu ,dovletlerarasi munasibet,Turkiye-g20 samiitinde istirak,fransa ise yuneskonun konfarnsinda istirak
51.2014cu il senaye ili.
Olkemizde demek olarki esas senaye sahesi neft-qaz senayesidir.oldugca da ugurludur. diger senaye sahelerinin de inkişafini suretlendirmek, Azerbaycanin guclu senaye merkezime cevrilmesi ucun movcud potensialindan daha semereli istifade etmek meqsedile 2014cu il senaye ili elan olunmuşdur.Senaye ili ile bagli heyata kecirilen tedbirler..Qusarda Sahdag qiş-yay turizm kompleksi, Rixos Quba Azerbaycan oteli acilib.Suraxanida Guneş Elektrik Stansiyasi acilib. qtisadiyyat ve Senaye Nazirliyinde xususi bolme- Senaye şobesi yaradilib. Azerbaycan Polad Istehsali QSC yaradilib, Sumqayit Kimya senaye parkinin erazisi genişlendirilib, olkenin diger regionlarinda da xususen iri şeherlerde- Gence, Sirvan ve Mingecevirde de senaye parklarinin yaradilmasi ile bagli işler gorulur. senaye mehelleerinin yaradilmasi nezerde tutulub.noyabr ayinda da senaye ile bagli beynelxalq forum kecirileceyi gozlenilir
52.Sahdeniz 2.
2013 cu il dekabrin 17 de Bakida Sahdeniz-2 layihesi uzre yekun investisiya qerari qebul edildi ve muvafiq senedler imzalandi. Dovlet başcimiz cenab Ilham Eliyev bu hadiseni 1994cu il 20 sentyabr hadisesi ile muqayise ederek bildirmişdirki eyer 1994-cu ilde esrin muqavilesi imzalanmişdirsa biz bugun 21ci esrin muqavilesini imzalayiriq. bununla da Azerbaycan qazinin 2018 den Turkiyeye, 2019 dan Avropa bazarina catdirilacagi gozlenilir. layiheye gore 16 milyard kub metr qazin ixraci nezerde tutulur.
53.Tap layihesi.
Məlum olduğu kimi, "Şahdəniz" Konsorsiumu Azərbaycan qazını Avropaya nəql edəcək layihə kimi Trans-Adriatik Qaz Kəmərini (Trans-Adriatik Pipeline (TAP)) seçib. Qeyd edək ki, TAP layihəsi Cənubi Qafqaz Qaz Kəmərinin (Bakı-Tbilisi-Ərzurum) və Trans-Anadolu Qaz Kəmərinin (TANAP) davamı olub, "Şahdəniz-2" yatağındakı qazın Yunanıstan və Albaniya vasitəsilə, Adriatik dənizi ilə İtaliyanın cənubuna, oradan da Qərbi Avropaya nəqlini nəzərdə tutur. Bu kəmərlə ilkin mərhələdə ildə 10 milyard, daha sonra isə 20 milyard kubmetrə yaxın qazın nəql edilməsi gözlənilir. Azərbaycan qazının bu kəmər vasitəsilə 2019-cu ildə Avropaya çatdırılması planlaşdırılır. Məlumatlara görə, Xəzər qazını Avropaya Adriatik dənizinin dibi ilə çatdırmaq ideyasını ilk dəfə 2003-cü ildə İsveçin "Axpo" şirkəti irəli sürüb. Beləliklə, 10 il ərzində aparılan araşdırmalar və danışıqlar nəticəsində ideya reallığa çevrilmək üzrədir. Layihe barede saziş 30 iyun 2013 cü ildə imzalanib. Hazirda TAP-ın 3 sehmdari var- Almaniya, Isvec, Norvec.
54.Nabukki- vest qaz kemeri
Nabukko-vest qaz kemeri Xezer bolgesi ve Orta Serq tebii qaz ehtiyyatlarininAvropa bazarlarina catdirmagi nezerde tutan qaz kemeri layihesidir . kemerin Turkiye-Bolqaristan serheddinden Avstriyaya kimi cekilmesi nezerde tutulub. kemerin cekilmesinde meqsed Avropanin Rusiyadan qaz asililigini azaltmaqdir. layihenin esas xammal tedarukcusunun Azerbaycan, Turkiye ve Misirin de hemcinin layihenin techizatcisi olmasi ehtimal edilir. xettin minimum 10 maksimum 23 milyard barrel illik daşima hecmine malik olmasi ve 2018den istismara verilmesi nezerde tutulur.
55.Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti.
1918ci il mayin 28de Memmedemin Resulzadenin başciligi ile Azerbaycanin dovlet musteqilliyi elan olundu.
1ci hokumet - 1918ci il mayin 28de Feteli xan Xoyskinin basciligi ile terkibi tesdiq olundu.
2ci hokumet- 1918ci il iyunun 17de. F.Xoyskinin başciligi ile
3cu hokumet- 1918ci il 26 dekabr.F.Xoyskinin başciligi ile
4cu hokumet- 1919cu il martinda Nesib bey Yusifbeylinin başciligi ile.
5ci hokumet- 1920ci il martin 30da istefa etdi. 5ci hokumete de Nesib bey Yusifbeyli başciliq edirdi.
56.AXC dovrunde parlament.
1918ci il noyabrin 20de "Azerbaycan Parlamentinin yaradilmasi" haqqinda qanun qebul edildi.qanyna esasen parlament 120 neferden ibaret olmali, 80 yer azerbaycanlilara, 21 yer ermenilere, 10 yer ruslara, yehudi,alman,gurcu,polyak xalqlarinin her birine 1 yer, hemkarlar ittifaqlari teşkilatlarina ise 5 yer verilmeli idi. qanunla her iki cinsin beraber secki huququ tesbit edilirdi.bununla da Azerbaycan Serqde qadinlara secki huququ veren ilk olke oldu.1918ci il dekabrin 7de parlament fealiyyete başladi.Elimerdan bey Topcubaşov sedr, Hesen bey Agayev ise sedrin muavini secildi. fealiyyetinin ilk dovrunde parlament 97 deputatdan ibaret idi.parlamentin qerarina esasen onun resmi dili Azerbaycan dili elan olundu.diger milletlerin rus dilimde cixişi meqbul hesab edildi.
56.AXC-nin xarici siyaseti.
AXC-nin xarici siyasetinde ilk ugurlu addim 1918ci il iyunun 4de Batumda Osmanli dovletile "Sulh ve dostluq" muqavilesinin imzalanmasi oldu.muqavile ile Azerbaycanin musteqilliyini taniyan ilk dovlet Osmanli oldu.muqavileye esasen ehtiyac olarsa Osmanli Dovleti Azerbaycana herbi yardim gostermesini oz uzerine goturdu.
1919cu il iyunundq Gurcustanla Azerbaycan arasinda herbi-mudafie muqavilesi baglandi (Denikin tehlukesine qarşi). Gurcustanda Azerbaycan sefirliyi acildi.
1920ci il martin 21de Iranla "Dostluq haqqinda" muqavile imzalandi. Tehranda Azerbaycan sefirliyi, Tebrizde baş konsulluq yaradildi.
1920ci ilin yanvarinda B.Britaniyanin Xarici işler numayendesinin teklifi ile AXC de-fakto seviyyede tanindi.
1918ci il noyabrin 1de herbi nazirlik yaradildi.Xoyski herbi nazir, Semed bey Mehmandarov onun muavini teyin edildi.
1918ci il dekabrin 25de S.Mehmandarov herbi nazir,Eliaga Sixlinski onun muavini, Suleyman bey Sulkevic baş qerergah reisi teyin olundu.
Xoyski-Nazirler Surasinin sedri, xarici işler naziri olmuşdur.
portfelsiz nazir-- her hansi nazirliye rehberlik etmeyen yalniz baş nazirin tapşiriqlarini yerine yetiren ve hokumetin iclaslarinda helledici sese malik hokumet uzvudur. Xelil bey Xasmemmediv,Musa bey Refiyev, Elimerdan bey Topcubaşov portfelsiz nazir olublar.
1920ci aprelin 28dş AXC legv olundu ve Azerbaycan SSR yaradildi.
57.Gumru muqavilesi.
1920ci ilin dekabrinda Turkiye ile Ermenistan arasinda Gumru sulhu imzalamdi. sulh muqavilesi hem de Aleksandropol sulhu kimi de taninir.sulhe gore Irevan ve Goyce golu istisna olmaqla butun Ermenistan erazisi texminen 10 min kvadrat km hududlarinda mueyyenleşdirildi.
58.Bişkek protokolu.
Qarabag muharibesi zamani cebhe bolgesinde ateşkesi nezerde tutan seneddir. 1994cu il mayin 8de imzalanmiş,mayin 12de quvveye minmişdir. Azerbaycan terefi senedin metnine 2 elave ile imza atmişdir. protokolun 5ci abzasinda "tutulmuş eraziler" ifadesi "işgal olunmuş" eraziler ifadesile evezlenmişdir.ateşkesden sonra cebhe xettinde yerleşdirilecek muşahidecilerin "beynelxalq muşahideciler missiyasi"olmasi xususi qeyd olunmuşdur. protokola esasen en.yaxin gunlerde işgal oluunmuş erazilerin boşaldilmasi,kockunlerin geri qaytarilmasinj nezerde tutan sulh sazişi imzalanmali idi.lakin buna hele de emel olunmur.
59.Tasis/ Traseka.
Avropa birliyinin MDB olkelerinde iqtisadi islahatlarin suretlenmesine yardim meqsedile 1991ci ilde TASIS proqramini tertib edib. TASIS proqrami cercivesinde TRASEKA layihesi ise 1993cu ilin mayinda tertib olunmuşdur.layihr dovletler arasinda iqtisadi,ticaret elaqelerini genişlendirmeyi ve proqramin marşutunun Avropa-Qafqaz-Asiya istiqametinde birleşdirmeyi nezerde tutur.layihenin heyata kecirilmesi sahesinde 1996ci ilin mayinda Serexsde Iran ve Merkezi Asiyanin demiryolu magistrallarinin birleşdirilmesi muhum addim oldu.1998ci il sentyabrin 7-8de Bakida umumilli lider Heyder Eliyevin teşebbusu ile tarixi Boyuk Ipek yolunun berpasi uzre TRASEKA proqrami cercivesinde beynelxalq konfrans kecirilmişdir.Tarixi ipek yolunun berpasi uzre aparilan işler Azerbaycanin dunya olkeleri ile inteqrasiyasinin daha da guclenmesine xidmet edir.
60.Mayndorf beyannamesi.
2008ci il noyabrin 2de Azerbaycan,Rusiya ve Ermenistan prezidentlerinin goruşlerinin neticelerine esasen qebul edilen Mayndorf beyannamesine gore Dagliq Qarabag munaqişesi hellini merheleli şekilde tapmalidir ve başga olkenin erazisinin işgali yolverilmez oldugundan Azerbaycanin torpaqlari azad edilmelidir.Beyannamede xususen qeyd edilibki munaqişenin nizamlanmasi beynelxalq huququn prinsipleri,elece de bu cercivede qebul edilmiş qerar ve senedler esasinda regionda iqtisadi inkişaf ve herterefli emekdaşliq ucun elverişli şerait yaradacaq.
61.Normativ huquqi akt.
NHA- Dovlet orqani terefinden ve ya referendum yolu ile qebul edilmiş,hami ucun mecburi davraniş qaydalarini eks etdiren, defelerle tetbiq olunmaq ucun nezerde tutulmuş resmi seneddir.
1.Konstitusiya
2.referendumla qebul olunmuş aktlar
3.qanunlar
4.AR-nin Prezidentinin fermanlari
5.NK-nin qerarlari
6.muvafiq icra hakimiyyeti orqani terefinden qebul edilmiş normativ huquqi aktlar
Dostları ilə paylaş: |