E. G' G'oziev O'zbekiston respublikasi

AD
AK=
------------‘100
KD
D.Veksler shkalast bo‘yicha 
AD
- aqliy ko‘rsatkichini, 
KD
(keksayish 
darajasi) esa shaxsning kalendar yoshini anglatib keladi.
“Veksler batareyasi” 11 ta subtestdan iborat bo‘lib, ulardan 7 tasi verbal 
(so‘zlardan tuzilgan), 4 tasi noverbal (alomatlardan iborat)dir. Barcha 
ko‘rsatkichlar bo‘yicha eng yuqori natijaga 
15-25 yoshlilar, boshqa 
ma’lumotlarga ko‘ra 26-29 yoshlilar erishadilar: keyin 40-45 dan asta-sekin 
pasayish boshlanadi: 60 - 65 yoshlarda bu ko‘rsatkich yanada quyiga tushadi.
D.Veksler keskin o‘zgaruvchan va kam o‘zgaruvchan yosh davri 
funksiyalariga alohida e’tibor beradi. Birinchisiga qisqa muddatli xotira, 
o‘xshashlik, simvollar, Koss kubchalari: ikkinchisiga - lug‘at boyligi, umumiy 
ma’lumotlilik, rasm tuzish (tartibga keltirish ma’nosida), tugallanmagan 
rasmlami idrok qilish kiradi. Mazkur variatsiyalardan foydalanib, eksperimental 
psixologiyaga yangi ko‘rsatkich kiritishni taklif qiladi, u deterioratsiya 
koeffitsienti deb ataydi (de-terioratsiya - yomonlashuv, buzilish, demakdir
BKI
D K -
--------------
100
BK2
239

---

ВК1 - barqaror ko‘rsatkich, BK2 - beqaror ko‘rsatkichni bildiradi.
Yosh odamlarda mazkur koeffitsient 5 foizdau oshmaydi, keksalarda esa 
20 foizga yaqinlashadi. Ko‘rlnib turibdiki, yosh ulg‘ayishi bilan nomutanosiblik 
darajasi o‘sib boradi.
D.Veksler testi to'g^isida har xil tanqidiy mulohazalar mavjud bo‘lsa-da, 
lekin muallifning yoshlarga tatbiq qilgan testi ulaming aqliy tayyorgarligi dara­
jasini, o‘qishga uquvliligini bildirsa, keksalarda u hayotiy tajribalarga asoslangan 
donishmandlikni anglatadi, degan fikr to‘g‘ridir.