E. M. Hacizadə



Yüklə 5,12 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə25/25
tarix05.05.2017
ölçüsü5,12 Kb.
#16787
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25

Renta
 - iqtisadi təbiətini kəndlinin izafi məhsulveriminin torpaq mülkiyyətçisinin mənimsəməsi 
forması  təşkil edən feodal cəmiyyətində  təşəkkül tapan iqtisadi kateqoriya. Renta 
olmaqla xərclərin dəyəri ilə bazar qiymətləri arasında fərq kimi, böyük səylərin, ustalığın 
nəticəsi deyil, sadəcə səxavətli irsiyyətdən qaynaq alır. 
 
211

 
 
 
pyutinq 
- istehsalçının kompleks hərəkətlər və ya işgüzar reput
Re
asiya mexanizminin yaratmağı 
İqtisadi səmərəni və bazar rəqabətinin 
rəli istifadə etməklə qalib 
əyyən qərar və  hərəkətlər nəticəsində  mənfi təzahürlü 
ki səciyyələndirən cəhətlərdəndir. Siyasi, maliyyə, iqtisadi, 
r bü kimi növləri vardır. 
nın fəaliyyəti dövründə lisenziat tərəfindən hazır məhsulun 
a da məhsul vahidindən yığım formasında verilən mükafatdır. 
anetar kritik 
məsələlər üzrə dialoqa 
 
bu və ya başqa faktı təsdiqləyən sənəd. 
şağı həddi. 
ələrin gerçək həyat situasiyaları  əsasında 
 - öz səhmləri müqabilində  məsuliyyəti nəzərdə tutan geniş  əməkdaşlıq 
repyutinq adlanır. Repyutinq stil, imic, işgüzar reputasiya və qudvil kimi komponentləri  əks 
etdirir. 
 
estruktizasiya
 - strukturun dəyişməsi, yenidən təşkili. 
R
yüksəldilməsi istiqamətində geniş dairəli tədbirlər sistemi kimi anlaşılır. 
 
Respondent 
- sosioloqun sorğu apardığı şəxs. 
 
latın «toqquşma» və ya «bəhsləşmə»/ iqtisadiyyatda istehsalçı və istehlakçılar bərabər 
Rəqabət
 - /
imkanlara malik olmalarına baxmayaraq, bu imkanlardan daha səmə
gəlmək əzmi. 
 
Rielter
 - daşınmaz əmlak satan. 
 
Risk 
- /portuqal sözüdür - dənizçilər gəmidə  təhlükə yaranda, qaya və rifıləri görəndə risk 
ər/ təssərrüfat həyatında mü
deyibl
hadisələrə qarşılaşma ehtimalını  şərtləndirir. Uğuru  əldən vermək, çətin vəziyyətlə rastlaşmaq, 
mənfəət  əvəzinə  zərər çəkmək ris
bank, kredit, valyuta, faiz və dicə
 
Royalti
 - lisenziya razılaşmaları
ətindən ayırmalar şəklində, y
qiym
 
Roma klubu
  - 1968-ci ildən fəaliyyət göstərir. Məqsəd və  məramı kürreyi ərzin resurslarının 
əhdudluğu ilə bağlı «bəşəri çətinliklər»in elmi təhlilini aparmaq, pl
fiziki m
situasiyalarda «həyəcan təbili» səsləndirmək, «işlərin idraklı gedişinə» nail olmada ictimaiyyətə 
«qlobal tarazlığın» əldə edilməsində hansı ölçü və tədbirləri gerçəkləşdirmək yollarını göstərmək 
və habelə ümumilikdə problemin həllində müvafiq metodika vermək dayanır. Siyasi doktrinalar 
formalaşdırmayan elm, təhsil,  ətraf mühit və iqtisadiyyatla bağlı aktual 
çağırış edən Roma klubu bəşəriyyət qarşısında dayanan çətin problemləri aşkarlaması  və onun 
həlli strategiyasını işləmək kimi, şərəfli missiyanı həyata keçirir. 
 
Sanksiya 
- sərəncam, təlimat və göstərişə riyayət olunmanı stimullaşdıran mükafatlandırma və 
cəzalandırma aksiyası. 
Sanasiya
 - müəssisənin maliyyə durumunun sağlamlaşdırılması. 
Sertifikat 
- 
 
Servis rəhbərlər
 - ideya məqsədləri ilə yanaşı, daha çox öz işçilərinin tələblərini ödəməyə sərf 
etməklə fərqlənirlər. 
 
ətin tərkibindən çıxma. 
Setsesiya
 - dövl
 
iniumdan aşağı olan yaxsulluq, kasıblıq son a
Səfalət 
- fizioloci m
 
əyyar  /müsətəvi, sahəvi/  tədqiqatlar
 - sosial hadis
S
bilavasitə müşahidə metodu ilə tam miqyaslı öyrənilməsi. 
 
Servis sinfi
 - təhsil, səhiyyə və sosial təminat sferasında fəaliyyət göstərən peşəkarlar. 
 
əmiyyət
Səhmdar C
forması. 
 
Sxolastika
 - /latınca scholastica elmi söhbət, məktəb/ dini fəlsəfə tipi. Ehkamçıilğin  şərtlərini 
rassionalist metodika ilə birləşdirmək, teologiyaya üstünlük vnrmək sxolastikanın məntiq 
prinsilərini təşkil edir. 
 
 
212

 
 
Sinif
 - spesefik gəlir  əldə etməyi ilə xarakterizə olunaraq cəmiyyətdə  məxsusi yer tutan sosial 
qrup. 
 
Sindikat
  -  sahibkarlar birliyidir. Bu birliyə daxil olan müəssisələrin istehsalat və hüquqi 
bazar münasibətlərinin 
əməliyyatlarının iştirakçılarına göstərilən sığorta 
rlıq mərhələsindən sonrakı - III dövrü ifadə edirdi. Müasir zamanda sivilizasiya 
praktiki olaraq itirmiş  və o, hazırda yüksək tarixi və coğrafi 
 etməkdədir. Bu baxımdan yeni reallıqlardan çıxış edərək ismin 
 
ının, sistemli olaraq onların 
kil edir. Müvafiq konturlar konteksində «Soisal iqtisadiyyatın» nəzəri və 
tisadi inkişafın təşkilati, kadr, 
sinin texnoloji və resurs faktorları  və onların 
otensialından istifadə problemləri. Yeni iş 
tiva edən sosial səmərəlilik cəmiyyətin xidmət və sosial 
ələblərin dolğun ödənilməsini səciyyələndirir. Məhsulun keyfiyyəti,  əmək 
  zərərlər, aktivlərin 
ın  əhalini 
i tədbirlər 
ədqiqatlar
 - bir sosial hadisənin digər sosial hadisə ilə izahını verən tədqiqatlar. 
sərbəstliyini saxlamaqla, bütün kommersiya fəaliyyətini həyata keçirir. 
 
Sığorta bazarı
  -  maliyyə-pul münasibətlərinin xüsusi bölməsi. Burada 
obyekti kimi spesifik bir əmtəə alqı-satqı 
idməti çıxış edir. 
x
 
Svilizasiya 
- anlayışını XVIII əsrdə varvarlıq anlayışına  əks olaraq fransız mütəfəkkirləri 
yaratmışlar. Bu zamanlar düşüncə obyekti olaraq svilizasiya ilk interpretasiyada qədim tarixin 
vəhşilik, varva
termini özünün ilkin mənasını 
mədəniyyətlər məcmusunu ifadə
tək halında «svilizasiya» anlayışı ilə  cəm hallı  «svilizasiyalar» məfhumlarını da fərqləndirmək 
gərəklidir. Svilizasiyon cəmiyyət primitivdən oturaq, şəhər və maarifli cəhətləri ilə 
fərqlənmişdir. Sonradan svilizasiya haqqında müxtəlif svilizasiyaların yaranışı ilə bağlı olaraq 
cəm halında danışmağa başlamışlar. Sivilizasiyon yanaşma cəmiyyət inkişafıeı  ənənəvi. 
İndustrial və postindustrial olan formatda ehtiva edir. 
 
Solçu keynizçilik
 - keynizian nəzəriyyənin yeni islahatçı variantlarından biri. Solçu keynizçilər 
müasir kapitalizmin acılarının köklərini «effektiv tələbin» çatışmasızlığında görür bu
səbəblərdən də  işsizlik və böhranlar yarandığını göstərir, iqtisadi mexaniz kimi hərbi xərclərin 
sosial ehtiyac məsrəfləri ilə əvəzlənməsini tələb edirdilər. Bir sıra solçu keynizçilər K.Marksın 
bəzi baxışlarını da bölüşərək maksizmlə keynizçiliyi birləşdirməyə cəhd etmişlər. 
 
 
 
 
Sosial-demokratik bazar iqtisadiyyatı
 - sosial bazar iqtisadiyyatı modeli ilə eyniyyt daşayaraq 
dövlət mülkiyyətinin həddən artıq çox olması xarakterik iqtisadi sistem. Ən çox İsveçrədə tətbiq 
olunduğundan İsveç modeli adlanır. 
 
al iqtisadiyyat -
 predmetini insanların rifah halının artım
Sosi
potensialından iqtisadiyyatın və sosial sferanının dayanaqlı inkişafının təmin edilməsindəki 
rolunun öyrənilməsi təş
metodoloji formalaşması problemləri tədqiq olunur, sosial-iq
sahibkarlıq, sosial-iqtisadi proseslərin idarəedilmə
proqnozlaşdırılması  şərhini tapır. Sosial-əmək p
yerlərinin açılması, iqtisadi aktiv əhalinin işküzar və yaradıcı  təşəbbüskarlıqnın artırılması, 
əməyin sosial təşkili, kimi məsələlər də «sosial İqtitisadiyyatın» tədqiqat sferasını əhatə edir. 
 
Sosial səmərəlilik
 - həyati keyfiyyəti eh
sferasında t
məhsuldarlığı,  əməyin fond təminatı, fondhəcmi, fondverimi, mənfəət və
rentabelliyi, həyat səviyyəsi göstəricilərini xarakterizə edən sosial səmərəlilik iqtisadi 
səmərəliliklə qarşılıqlı rabitə, təmas və asılılıqdadır. 
 
Sosial siyasət
 - dövlətin, yerli hakimiyyət orqanlarının, müəssisə  və  təşkilatlar
şsizlikdən, istehlak qiymətlərinin artımından müdafiə edən kompleks sosial iqtisad
i
sistemi. 
 
sioloji t
So
 
Sosial deprivasiya
 - alilərə nisbətdə  cəmiyyətin aşağı qatının sosial nemətlərə  çıxış imkanlığı 
məhdudluğu. 
 
 
213

 
 
Sosial qrup
 - eyni sosial mövqeydə dayanan və adekvat rollar ifa edən insanlar toplumu. 
Sosial dezinteqrasiya
 - ictimai tamın parçalanması. 
 
t
eallığın avtonomluğunun təsdiqi, onun fərddən üstünlüyü. 
lət/ iqtisadi informasiya və göstəricilərin 
əsini ifadə edir. Burada ölçü sistemi çoxşaxəli və genişdir. 
sial təbəqələşməni ifadələndirərək bəşəri qütbləşmənin imtiyazlı və qeyri-imtiyazlı, 
ıb və varlı, təhsil səviyyəsi, hakimiyyət möqeyi kontekstində bölgüsünü təcəssüm etdirir. 
 
Sosial inteqrasiya
 - sosial hadisələrin harmonik vahid tam altında birləşmə prosesi. 
Sosial mobillik
 - fərdin və ya qrupun öz statusunun digər qrupa keçməsi.
 
Sosial sistem
 - cəmiyyətin  əsas elementlərinin və sosial institutların nisbi möhkəm bağlılıq 
məcmui. 
 
Sosial alt /dib/
 - aşağı sinfin aşağı təbəqəsi. 
 
Sosial tədqiqatlar
 - sosial faktların qeyri-sosial tədqiqat fənləri üzrə izahını verən elmi araşdırma 
sistemi. 
 
Sosial-iqtisadi formasiya
 - nəzəriyyəsi XIX əsrin ortalarında gənc hegelçilər və digər idealistlərə 
zidd olaraq K.Marks və F.Engels tərəfindən işlənmişdir. Formasiyon paradiqmanın  əsasında 
ictimai-iqtisadi formasiya kateqoriyası dayanır. O özündə müvafiq struktur çərçivəsində material 
nemətlərin istehsal üsulunu, istehsal gücləri, istehsal vasitələri olan - bazisi və və müvafiq siyasi 
orentasiya - üstqurumu birləşdirir. Mahiyyətcə bu yanaşma  ibtidai icma,  quldarlıq,  feodalizm
kapitalizm  və  iki fazalı kommunizmi ehtiva edən beş ictimai iqtisadi formasiyada  əcəssüm 
olunur. 
 
Sosial institut
 - cəmiyyətin fundomental istehlak tələblərinin təmin olunmasına istiqamətlənmiş 
birgə fəaliyyətin ənənə, adə və normalarla tənzimlənməsinin dayanaqlı təşkilati forması. 
 
Sosiallaşma 
- mədəni norma və sosial rolların həyat boyu mənimsənilməsi. 
 
sioqrafiya 
- ərazi və profesional ümümiliklərin monoqrafik şərhi. 
So
 
Sosium.
 böyük dayanaqlı sosial cəmiyyət /daxildir insanların ümumi fəaliyyət  şərtləri, 
mədəniyyət, irsiyyət, ənənə. 
 
Sosiologizm
 - spesefikliyin və sosial r
 
Softlaşma 
-  bir hadisə kimi qeyri-material resurslarının, o cümlədən, müxtəlif-servis xidməti, 
cəmiyyətin intellektual potensialı, işçi qüvvəsi və kadr hazırlığı konsaltinq, ekspert, idarəetmə 
sənətkarlığının iqtisadi inkişafın amilinə çevrilməsi kimi xarakterizə etmək olar. 
 
Spot 
- əmtəənin təcili verimi və ona müvafiq ödənişi əks etdirir. 
 
Suda 
- rus sözü olub elə kredit deməkdir. 
 
Staqnasiya 
- iqtisadiyyatada, ticarətdə sıfır, mənfi iqtisadi artım və ya durğunluq deməkdir. 
 
Staqflyasiya
  -  iqtisadiyyatda istehsal səviyyəsinin inkişafının dayanmasının və  hətta aşağı 
düşməsinin arasıkəsilməz qiymət artımının sürətləndirilməsi ilə əlaqələndirilməsidir. 
 
Statika 
sükunət, dinamika. 
 
Statistika 
- /italyanca stato, latınca  status - döv
toplanması, emali və təhlili prosesi. 
 
Statistik uçot
 - kütləvi müşahidə, müqayisə, qruplaşdırma, təhlil, statistik məlumatların alınması 
və işlənm
 
Statistik fakt
 - kütləvi müşahidə zamanı alınan tipik məcmui rəqəm xarakteristikası. 
 
Stratifikasiya 
- /latınca – stratum, hərfi tərcümədə  təbəqə/ yeni əhali təbəqələrinin yaranışı 
prosesi olan so
kas
 
214

 
 
Stratifikisiyanın başlanğıc nöqtəsini əmlak və sosial vəziyyətlərinə görə fərqlənməyən eynicinsli 
 planlaşdırma 
ı ilə seçilir. 
 və təyinatı, tədbirlərin - 
 möhkəm pərçimlənmiş qarşılıqlı rabitəli elementləri məcmui. 
rkibində  və istehsal texnologiyasında baş verən 
iyyətlə heç tələb olmur.  
arasında həyata keçirilən müəyyən müddətdən sonra geriyə dəyişmək öhdəçiliyi ilə milli 
 son istehlakçıya - yanacaq 
 
d
ar olunmuşdur. Bir çox xüsusiyyətlərinə görə ARDNŞ-də  ŞİT 
 sənəddir.  
likdə ölkənin  tədiyyə balansını 
erən 
 o, bazarda 
ələbinə qarşı durur. Təklif istehsalla bağlı olsa da, o, öz həcminə 
ə hər hansı bir əmtəədən müəyyən qiymətdə və kəmiyyətdə 
ğundan, istehsaldan əvvəl 
cəmiyyət təşkil edir. 
 
Strateci planlaşdırma
 - statistik, normativ, balans və ekspert metodlarını əks etdirən
ulan təyinat
strateci aspektdə komplekslilik, sistemlilik kimi prinsipal əsaslarda qur
əsas mərhələdə: diaqnostika, məqsədlərin müəyyənləşdirilməsi
Proses üç 
strategiyanın işlənməsi və reallaşmasında ehtiva olunur. 
 
ruktur
 -
St
 
ruktur işsizlik
  -  istehlak tələbinin tə
St
dəyişikliklər nəticəsində əmələ gəlir. Çünki belə dəyişiklik bəzi ixtisaslara olan tələbi azaldır və 
ya ümum
 
Subsidiya
 - /latınca subsidium - kömək, yardım/ milli istehsalın müdafiəsi və inkişafı üçün 
dövlətin ayırdığı vəsait. Dotasiya və qrant kimi növləri vardır. 
 
SVİFT 
-  beynəlxalq ödəmələri kompyüter şəbəkələri vasitəsilə  həyata keçirməkdə 
avtomatlaşdırılmış sistemdir. 
 
Svop
 - /ingiliscə dəyişmə/ müəyyən intervalda tədiyyə mübadiləli kontraktın xüsusi tipi. Mərkəzi 
banklar 
valyutanın xarici valyutaya dəyişməsi üzrə aparılan əməliyyat. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Şaquli İnteqrasiya olunan Təşkilat /ŞİT/ - axtarış və kəşfiyyatdan
doldurma məntəqəsinədək tsikli əhatə edən konqlomerat təşkilat. 1879-cu ildə Bakıda «Nobel 
qardaşları yoldaşlığı» Neft Şirkəti ilk ŞİT hesab olunur. 1882-ci ildə ABŞ-da «Stan artoyl» 
salında bu nümunə  təkr
tim
təyinatlıdır. 
 
Tarixi sosiologiya
 - insan cəmiyyətinin mənşəyi və təkamülü haqqında elm. 
Tender
  -  müəyyən malın tədarükü və ya potensial iştirakçılara ticarət təşkilatları  tərəfindən 
göndərilən müəyyən xidmətlərin yerinə yetirilməsi barəsində təklifləri əks etdirən
 
Tədiyyə balansı
  -  əmtəə, kapital və xidmət ixracı idxal ilə bir
təşkil edir.  
 
Tətbiqi tədqiqatlar
 - konkret sosial problemi öyrənərək onun həlli və tətbiqinə tövsiyyələr v
iqyaslı, prezentasiya olunmayan tədqiqatlar. 
kiçik m
 
Təklif
  - satıcının müəyyən dövr ərzində  hər hansı bir əmtəəni müəyyən qiymətə, müəyyən 
əmiyyətə satmaq arzusu və imkanı. Təklifin əsas hissəsini əmtəə təklifi təşkil edir və
k
əhalinin ödəmə qabiliyyətli t
görə istehsaldan azdır. 
 
Tələb
 - alıcının müəyyən dövr ərzind
əldə etmək arzusu və imkanı. Tələb alıcıların tədiuyə qabiliyyəti ilə məhduddur, o müəyyən pul 
vasitələri ilə təmin olunur və əhali lazımi hallarda həmin pul vasitələrini əmtəə və xidmətlərin 
alınması üçün sərf edir. Tələb istehsalla bilavasitə  əlaqədar oldu
mövcud olmur. 
 
Təşkilati struktur
 - təsərrüfatlaşan obyektə çoxşaxəli təşkilati strukturlar xasdır. Beynəlxalq 
təcrübəyə müvafiq departamentləşmədə törəmə istehsal qurumlarını  əhatə edən  xətti, yaxud 
iyerarxik, aparıcı şöbələr prinsipində xüsusiləşən funksional və nəhəng təşkilatlara xas menecer 
 
215

 
 
idarəetməsinə  əsaslanan  diviziyon, xarici təsirlərə, yeniləşməyə meyli ilə  fərqlənən  adaptiv - 
yaxud üzvü strukturlar təsnifatı vardır. Digər bir təsnifatda adi şöbə bölgüsü - funksional ənənəvi 
yyəsidir. Merkantelizmə görə  sərvətlər 
- n
 
rin ixracı və idxal birlikdə ölkənin ticarət balansını təşkil edir. 
an. 
k n
sipi. Əməksevərlik, təmkinlilik, açıqdüşüncəli səmərəli fəaliyyətlə 
əri istehsal funksiyalarını yerinə 
əklə  məşğul olsalar da, bəzən bu iki işin bir əldə  cəmlənməsinə  zərurətlər yaradır. Bu 
ələbləri transformasiya olunan liderlər yerinə yetirirlər. Bir növ xraizmatik liderləri xatırlasalar 
əsasən strateci dəyişikliklər zamanı rəhbərliyə cəlb edilirlər. 
a prosesini stimullaşdırırlar. Hərtərəfli mühafizə sistemləri, yüksək maddi-texniki 
ın artan potensialını, 
ncü 
ə
 - eyni metodika ya riayət etməklə müvafiq vaxt məsafəsi çərçivəsində aparılan 
büruzə verir. Əmtəələrə və xidmətlərə olan 
ələb azaldıqda məşğulluq ixtisara salınır, işsizlik isə artır. Bəzən bu növ işsizliyi tələb 
əli: birinci pillə qanunlar, ikinci standartlar, üçüncü metodik 
tbiq edilən materialların, texnoloji proseslərin səmərəli  şəkildə eyni hala 
coğrafi  məhsul buraxılışı üzrə qruplaşmış diviziyon və bunların vəhdətini əks etdirən matrissa 
strukturu ilə yanaşı  komandalı - xüsusi tapşırıqları koordinasiya edən və daha çox beynəlxalq 
əlaqələrdə əhəmiyyətli olan broker tənzimli şəbəkəli strukturlar da mövcuddur. 
 
Tədavül sferası
  - kapital və istehsal fondlarının dövri
tədavül sferasında ticarətdə baş verir. 
 
Tədavül fondları
   a barda hazır məhsul, yüklənmiş  və yolda olan məhsul, pul vəsaitləri və 
məhsul istehlakçılarının hesablarında olan vəsaitlərin cəmindən ibarətdir. 
Ticarət balansı
 - əmtəə və xidmətlə
 
Tomizm
  -  Aristotel fəlsəfəsinin xristianlıq dinin tələblərinə uüğunlaşdırmağa köklənən teoloq 
Foma Akvinatın adı ilə bağlı katolik fəlsəfəsində mühüm cərəy
 
Transsa sio  rəhbərlər
 - işçilərə tapşırıqları izah etmək, mükafatlandırma, sosial tələbləri 
ödəmək qayğılı rəhbərlik prin
iftixaretmə, qaydalara, normativlərə nöqsansız riayət, təşkilat qarşısında borcu fədakarlıqla 
yerinə yetirmək transsaksion rəhbərin xarakter arsenalını təşkil edən elementlərdəndir. 
 
Transformasiya olunan liderlər
 - menecerlər və təşkilat rəhbərl
yetirm
t
da 
 
Transfert 
- pulun bir maliyyə idarəsindən başqasına və ya ölkədən ölkəyə köçürülməsi deməkdir. 
Transmilli Korporasiyalar /TMK/
  - /latınca trans dolayı, sərhəddən kənar, natio - irq, millət, 
corporatio - birlik/ konqlamerant, çoxmilli, multnasional, transnasional qlobal korporativ, 
xüsuslu nəhəng beynəlxalq qurumlar. Təsiredici nüfuzları, çoxmilyardlıq investisiyon qüdrətləri 
ilə qloballaşm
baza, elmi-tədqiqat institutları, laboratoriyaları, konstruktor büroları TMK-n
 qüdrətini təmin edir. 
rəqabət
 
Tranzit
 - /latınca transitus - keçmə/ sərnişin, yük və əmtəələrin bir məntəqədən digərinə üçü
məntəqə vasitəsi il  daşınması. 
 
Trend tədqiqatlar
tədqiqatlar. 
 
Tsiklik işsizlik
 - istehsal durğunluğu zamanı özünü 
məcmu t
defisitliyi işsizliyi də adlandırılır. 
 
Uçot
 - təşkilatın təsərrüfat həyatında bütün sisteminin ümumi görünüşünü səciyyələndirən vasitə. 
Uçotun təşkilində hazırda dördpill
göstərişlər, dördüncü işləmə  sənədlərini  əhatə edən  normativ sənədlər  məcmusu mövcudur. 
Bazar iqtisadiyyatı sistemində uçotun əsas beş növü və foması maliyyə. idarəetmə, statistik, 
operativ və mühasibat uçotu. 
 
Unifikasiya
  -  müxtəlif növ məhsulların, hissələrin, qovşaqların və digər konstruksiya 
elemetlərinin, tə
salınmasının təmin edilməsidir. 
 
Ümumi gəlir
  -  maddi istehsal xərcləri ilə  mədaxil arasındakı  fərqdir.  Əmək haqqını  və  təmiz 
gəliri özündə birləşdirir. 
 
 
216

 
 
Ümumi daxili məhsul /ÜDM/
 - ümumi milli məhsul kimi, istehsal və xidmət sferasının nəticəsini 
əks etdirir. O, il ərzində iqtisadiyyatda son məhsul və xidmətlərin həcminin dəyərini göstərir.  
 
Ümumi milli məhsul  /ÜMM/
  -  ölkə  və onun xaricində öz daxili resursları hesabına il ərzində 
istehsal olunan bütün son hazır əmtəə və xidmətlərin dəyər məcmusu. 
 
Urbanik mədəniyyət
 - /latınca urbnus şəhərlə bağlı olan/ şəhər mədiyyəti. 
 
Urbanizasiya
  -  şəhərlə bağlı olan cəmiyyətin inkişafında  şəhərlərin rolunun artmasını göstərən 
ə birləşdirir. 
di nəticələri nəzərə almayan 
inə müəyyən müddət keçdikdən 
 
i əhatə edərək özümüşğul əhali 
tarixi proses olaraq əhalinin sosial-peşə, demoqrafik strukturunu, həyat tərzini, mədəniyyətini, 
məhsuldar qüvvələrin yerləşdirilməsini, məskunlaşması məsələlərini özünd
 
Utlitar yanaşma
 - faydalılıq nöqteyi nəzərindən yanaşma. 
 
Utopik sistem
 - /yunanca «u» - qeyri və «topos» - torpaq sözlərinin birləşməsini nəticəsində heç 
harada olmayan torpaq/ elmi cəhətdən  əsaslandırılmayaraq iqtisa
ən ictimai quruluş. 
humanist baxışları ifadə ed
 
Valyuta
  -  hər hansı dövlətin pul nişanəsi. Valyutalar işlənmə qaydasından asılı olaraq tam 
çevrilən, qismən çevrilən və çevrilməz valyutalara ayrılır. Yevro, ABŞ dolları supervalyuta 
hesab olunur. 
 
Valyuta və qiymətli kağızlar  /maliyyə/ bazarı
  -  valyutaların, səhmlərin, istiqrazların, çeklərin, 
akkreditivlərin, veksellərin və digər pul öhdəliklərini yerinə yetirən bilən qiymətli kağızların 
sərbəst alqı-satqısı. 
 
Veksel 
-  qanunauyğun formada tətbiq olunmuş  və onun sahib
sonra üzərində göstərilən məbləği ödəməyi öhdəsinə götürən şəxsdən şəksiz tələb etmək hüququ 
verən xüsusi yazılı borc öhdəliyidir.  
Verifikasiya prinsipi
 - biliyi təcrübə, müşahidə  və eksperimentin verdiyi məlumatlarla 
tutuşdurmaq yolu ilə yoxlamaq. 
 
Vətəndaş cəmiyyəti
 - dövlətin vətəndaşa üstin qayğı göstərdiyi cmiyyət. 
 
«Yeni agentlər»
 - kiçik biznes
 
«Yeni yoxsullar»
 - özünün sosial, demoqrafik, peşə statusu. 
 
Yoxsulluğun feminizasiyası
 - yoxsullar arasında qadınların,  ələxsus da tək anaların artamı 
tendensiyası. 
 
Yoxsulluq
 - insanların minimal pul, təhsil, hakimiyyət və nufuz malik sosial və iqtisadi vəziyyəti. 
 
Yoxsulluq zonası
 - yoxsullaraın yüksək konsentrasiyalı  ərazisi. Burada yoxsulluq əmsalı orta 
ğlkə göstəricisindən də yüksəkdir. 
 
Yoxsulluq astanası
 - minimal gəlirin rəsmi təsbit olunmuş ölçüsü. 
 
 
217

 
 
SOSİAL-İQTİSADİ HƏYATI  
TƏCƏSSÜM ETDİRƏN AFORİZMLƏR 
 
 
Allah alış-verişi halal, sələm almaqı isə haram etmişdi. 
 
Qurani Kərim  
Qurani Kərim  
Həzrəti Məhəmməd Əleyhissalam 
a həsəd aparmaq olar: Birincisi Allahın verdiyi mal-dövləti haqq yolunda 
Əli Əleyhissəlam 
Əli Əleyhissəlam 
 
 
həyatın yoxsulluqla keçəcək - fərq etməz. Keçmiş  və  gələcəyinin 
Konfusi 
aq istəyirlər. 
Con Styuart Mill 
 
Tarix iki dəfə təkrarlanır: birinci dəfə faciə, ikinci dəfə məzhəkə şəklində 
Karl Marks 
 
Bütün başlanğıclar çətindir - bu həqiqət hər elm üçün ədalətlidir 
Karl Marks 
 
 
 
Əgər cəmiyyətdə texniki tələb yaranırsa onda o elmi onlarla universitetdən də artıq irəli 
Əl-Bəqərə sürəsi. 275-ci ayə. 
 
Allah sələmlə qazanınılan malın bərəketinin mehv edər, sədəqəsi verilmiş malın bərəketini 
ise artırar. 
 
Əl-Bəqərə surəsi. 276-ci ayə. 
 
İnsanlar elə bir sədəqə verə bilməzlər ki, öyrənilən elmdən üstün ola. 
 
 
Sədəqə, onu verənin qəbir odunu söndürər, mömin adam qiyamət günündə öz sədəqəsinin 
kölgəsinə sığınar. 
 
Həzrəti Məhəmməd Əleyhissalam 
 
Yalnız iki adam
sərf edənə, ikincisi Allah verdiyi hikməti başqalarına öyrədənə. 
 
Həzrəti Məhəmməd Əleyhissalam 
 
Xərclədikcə elm artır, mal isə əksilir. 
 
 
Mal sərxoşluğu, içki sərxoşluğudan daha şiddətlidir. 
 
Şöhrət tapacaqsan, ya 
səndən asılı olmadığı yəqinliyi ilə fikir savaşını boşla və öz-özünü daim təkmilləşdir. 
 
Mənə yaxşı siyasət verin və mən də maliyyə verim. 
 
Ann Robber Can Tyurqo 
 
İnsanlar varlı olmaq istəmirlər, insanlar digərlərindən varlı olm
 
 
218

 
 
aparır. 
 
Fridrix Engels
 
ərkəzləşdirilmiş planlaşdırmadır. 
 
Fidrix fon Xayek 
 
İnfilyasiya qanuni əsası olmayan yeganə cəza formasıdır. 
Bərabərliyi azadlıqdan üstün qoyan cəmiyyət nəticə
ilton Fridmen 
Azad bazarın əlehinə əksər etirazların əsas
ayanır.
 
ınmış müəllifin qələmi
tənqidlərə məruz qalmır. 
 
XX yüzilliyin başlanğıcında iqtisad elmi m
iyazi yanaşmalarla silahlanaraq məhdud bilikli insan üçün o, fizika, kimya kimi az anlaşılan 
oldu 
a daha qabaqcıl reputasiya əldə etdi. 
V
 
ld Kouz 
i fənn olaraq digər ictimai elmlərdən 
aha çox predmeti ilə deyil, özünün yanaşma tərzi ilə fərqləni
Henri Bekker 
 
Rəqabət çoxlu müstəqil fərdlər tərəfindən reallaşdırılan -m
 
Milton Fridmen 
 
 
də nə bərabərlik, nə də azadlıq qazanır. 
 
M
 
ında ümumiyyətlə inam və azadlığın olmaması 
d
 
Milton Fridman 
 
Bir qayda olaraq tan
ndən çıxmayan yeni ideyaların təqdim edən işlər 
Yozef Şumpeter 
 
üstəqil akademik elm kimi təsdiqini tapmışdı. 
R
və buna görə də ictimaii elmlər arasınd
 
asiliy Leyontyev 
 
İqtisadi məsələlərdə əksəriyyət düz deyil. 
 
Con Qelbreyt 
Əgər siz kifayət qədər və uzun müddət təbiətə işkəncə verəcəksiniz, o dərk olunacaq. 
 
Rona
 
Mən təmailə  əminəm ki, iqtisadi nəzəriyyə bir elm
d
r. 
 
 
219

 
 
QAYNAQLAR 
 
.
 
Qurani Kərim 
2.
 
A
.
 
«Bhaqavad-qita oldu
.
 
Balayev R.Ə. Urbanizasiya zonalarının ərzaq problemi Bakı: Azərnə
.
 
Daniel Defo «Rabinzon Kruzo». Bak
6.
 
E
nəşriyyatı. 1966. 360 s. 
 
Əbu Əli Həsən İbn Əli Xoca Nizamülmülk «Siyasətnamə». Bakı. Elm
.
 
Əhmədov H.Q. «Politologiya» Bakı. N.Tusi adına ADPU-nin nəşriyyatı. 1997. 201 s. 
.
 
ƏliyevA.Ə., Şəkərəliyev A.Ş. «Bazar iqtisadiyyatına keçid: Dövlətin iqtisadi siyasəti». Bakı. 
«
0.
 
Əliyev H.Ə. «Azərbaycan nefti dünya siyasətində». Bakı. 1997. 478 s. 
1.
 
Əliyev İ.H., Muradverdiyev A. «Azərbaycan nefti dünya siyasətində».
1998. 
12.
 
Ə
ə E.M. «Azərbaycanın quruda neftqazçıxarma kompleksində iqtisadi islahatlar və
səmərəlilik problemləri». Bakı. Elm. 1998. 144 s. 
4.
 
Hacızadə E.M. «Energetik kompleks yeni islahatlar ərəfəsində». Bakı. Elm. 2000. 257 s. 
5.
 
H
 
Hacızadə E.M. «Azərbaycanın təbii qaz potensialı: reallıqlar və virtua
2001. 186 s. 
17.
 
H
odernizasiyası». 
Bakı. Elm. 2003. 512 s. 
9.
 
Hacı Məhəmməd Meybullayev. «İslam iqtisadiyyatı». Bakı. 2001. 666 s. 
 
«
993. 612 s. 
1.
 
Keyniz C.M. «M
umi nəzəriyyəısi». Bakı. Qanun. 2001. 380 s. 
2.
 
Lenin V.İ. Əsərlərin tam külliyyatı. 55 cilddə. Bakı. 1976-1988. 
3.
 
Marks K. «
 
M
5.
 
Marks K. və Engels F. Seçilmiş  əsərləri. III cilddə Bakı. Azərbaycan 
1978-1981. 
 
N
riyyatı. 1941. 311 səh. 
8.
 
Səmədzadə Z.Ə. «Dünya iqtisadiyyatı. Çin iqtisadi möcüsəsi» Bakı. «Gənclik», 2001. 322 s. 
 
29.
 
Аакер  Дэвид  «Стратегическое  рыночное  управление»  Санкт-Петербург.  Питер. 2002. 
467 c. 
30.
 
Абалкин Л.И. «Россия-2015: Оптимистический сценарии». М: ММВБ. 1999. 426 с. 
31.
 
Абрамов С И «Управление инвестициями в основной капитал». М: Экзамен. 2002. 343 
с. 
32.
 
Адам Мец. «Мусульманский ренессанс». М: Наука. 1973. 473 с. 
33.
 
Алиев И.Г. «Каспийская нефть Азербайджана». М: Известия, 2003. 798 с. 
34.
 
Антология мировой политической мысли. в 5 томах М: МЫСЛЬ. 1997. 
35.
 
Аристотель. «Политика: Наука об управлении государством». М: Наука. 2003. 124 с. 
36.
 
Артур Конан Дойл. Собрание сочинений в 8 томах. Т1. /Этюда в багровых тонах/ М: 
Правда. 1966. 235 с. 
37.
 
«Артхашастра» М: Наука. 1993. 226 с. 
1
nri Masse. «İslam». Bakı. Azərbaycan Ensiklopediyasnın baş redaksiyası. 1992. 256 s. 
ğu kimi». BHAKTİVENDATA BUK TRAST. 1991. 896 s. 
3
şr. 1998. 168 s. 
4
5
ı. Gənclik. 1979. 480 s. 
ngels F. «Təbiətin dialektikası». Bakı. Azərbaycan Dövlət 
. 1989. 212 s. 
7.
8
9
İqtisad Universiteti» nəşriyyatı. 2002. 440 s. 
1
 IV cilddə. Bakı. 1997-
1
lirzayev Ə.Q. «İqtisadiyyat: düşüncələr, baxışlar». Bakı, 2002. 211. s. 
13.
 
Hacızad
 
1
1
acızadə E.M., Paşayev T.Ə. «Neft-qaz sənayesində yeni bazar mexanizmlərinin 
formalaşdırılması istiqamətləri». Bakı. Elm. 2000. 200 s. 
 
l cizgilər». Bakı. Elm. 
16.
acızadə E.M. «Neftqazçıxarma kompleksinin iqtisadi inkişaf modeli». Bakı. Elm. 2002. 
472 s. 
18.
 
Hacızadə E.M., Abdullayev Z.S. «Neft təsərrüfatının iqtisadi strukturunun m
1
20. İncil». Stokolm. Bibliya tərcümə institutu. 1
əşğulluq mənfəət və pulun üm
2
2
2
Kapital». IV cilddə. Bakı. Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı. 1974. 
arks K. «Fəlsəfə yoxsulluğu». Bakı. Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı. 1975. 184 s. 
24.
2
Dövlət nəşriyyatı. 
26. əbiyev N.Ə. «İqtisadiyyat, cəmiyyət və ekoloji mühit» Bakı. 2000. 696 s. 
27.
 
Nizami Gəncəvi «Yeddi gözəl» Bakı. Azərbaycan dövlət nəş
2
 
220

 
 
38.
 
Аршинов В.И. «Синергетика как
классической науку». М: 1999. 348 
с. 
стория античной философии». М: 1965. 455 с. 
д к 
ального 
 феномен постнео
39.
 
Асмус В.Ф. «И
40.
 
Бекаев Л.С., Марченко С.В., Пинегин С.П. и другие. «Мировая энергетика и перехо
устойчивому развитию». Новосибирск: Наука. 2000. 433. с. 
41.
 
Белл  Даниел. «Грядущее  постиндустриальное  общество.  Опыт  соци
прогнозирования» М: Academia. 1999. 356 с. 
42.
 
Бессонова  О.Э. «Раздаток:  институциональная  теория  хозяйственного  развития 
.  М: 
доска:  Господство  Америки  и  его 
ики». 2004. 416 с. 
».  М:  Дело 
 двух томах. М: Вече. 1999. 528 с. 
7 с. 
1.
 
Вернадский В.И. «Научная мысль как планетарное явление». М: Наука. 1977. 145 с. 
«Экономика». М: Маркетинг. 2000. 584 с. 
998. 432 с. 
Д. «Основы инвестирования». М: Дело. 1999. 1008. 
рес. 1998, 416. с. 
инамика». М: ИСЭ-ПРЭСС. 2000. 
 с. 
00. 543 с. 

  геополитики:  Геополитические  будуще  России».  М:  АРКТОГЕЯ-
 Нова. 
5.
 
Ергин Д., Густафсон Т. «Россия: двадцать лет спустя. Четыре сценария». М: МО. 1995. 
н  С.,  Кортен  Д.,  Медоуз  Д.,  Норберг-Ходж  Х.,  Шуберт  К. «Глобализация  или 
с. 
аук СССР.1947. 211 с. 
Р. 1958-1963 
г 
». М: 1995. 346 с. 
«Экономикс». М: ИНФРА-М. 1999. 974 с. 
России». Новосибирск: ИЭ и ОПП СО РАН. 1999.152 с. 
43.
 
Бестужев-Лада  И.В.  Г.А.Наместникова  «Социальное  прогнозирование»
Педагогическое общество России 2002. 392 с. 
44.
 
Бжезинский  З. «Великая  шахматная 
геостратегические императивы». М: 1999. 230 с. 
45.
 
Блауг  М. «Экономическая  мысль  в  ретроспективе».  М:  НП  «Журнал  вопрос 
эконом
46.
 
Блауг  М. «Методология  экономической  науки  и  как  экономисты  обясняет
ЛТД. 1994. 435 с. 
47.
 
Большой толковый социологический словарь. В
48.
 
Бочаров В.В. «Корпоративные финансы». Санкт-Петербург. Питер. 2001. 480 с. 
49.
 
Бьюкенен Дж. Конституция экономической политики. М: МЫСЛЬ. 208 с. 
50.
 
Вериан Х.Р. «Микроэкономика». М: ЮНИТА. 1997. 76
5
52.
 
Винер Роберт. «Кибернетика». М: Наука.1983. 344 с. 
53.
 
Войтов А.Г. 
54.
 
Волконский  В.А. «Институциональное  проблемы  Российский  реформ».  М:  Диалог-
МГУ. 1
55.
 
Гайдар Е. «Государство и эволюция». М: Евразия, 1995. 434 с. 
56.
 
Гитман Л.Д., Джонс М.
57.
 
Голуб А., Струкова Е. Экономика природных ресурсов, М: Аспект-П
58.
 
Гринберг Р., Рубинштейн А. «Экономическая социод
237 с. 
59.
 
Дафт Л.Р. «Менеджмент» Санкт-Петербург. Питер. 2000. 832
60.
 
Делепляс Г. Лекции по истории экономической мысли. М: TEMPUS. 20
61.
 
Доминик Сальваторе. «Международная экономика». М: Риа «ПК». 1998. 714 с
62.
 
Доугерти Кристофер. «Введение в эконометрику». М: ИНФРА-М. 1999. 402 с. 
63.
 
Дугин  А. «Основы
центр.1999. 928 с. 
64.
 
Ергин Д. «Добыча. Всемирная история борьбы за нефть, деньги и власть». М: Де
1999. 968 с. 
6
288 с. 
66.
 
Забели
устойчивое развитие». М: СоЭС. 1998. 85 с. 
67.
 
Иванов В.Н. «Основы современного социального управления. Теория и методология». 
М: 2000. 534 
68.
 
«Изложение учения». Сен-Симона М: Издательство Академии Н
69.
 
История Азербайджана. В трех томах. Баку. Издательство АН Азерб. СС
гг. 
70.
 
Карнеги  Д. «Как  завоевать  друзей  и  окозовать  влияние  на  людей».  Екатеренбур
«ЛИТУР». 2000. 720 с. 
71.
 
Кауз Р.Г. «Природы фирмы
72.
 
Кемпбелл Р.Маконнел., Стенли Л.Брю. 
 
221

 
 
73.
 
Кларк Д.Б. «Распределение богатства». М: Гелиос АРВ. 2000. 368 с. 
74.
 
Козырев В.М. «Основы современной экономики». М: Финансы и статистика. 2000. 367 
тическая  экономика  коммунизма».  М: 
а, общества и культура». М: У ВШЭ. 
омической теории». М: Дашков и К 2004. 492.с. 
 с. 
и  и 
р экономики 
РА-М. 1999. 692 с. 
следования».  М:  Издат. «Весь 
ипы экономической науки». В трех томах. М: Дело. 1993. 

и истории российской экономической мысли». /под ред. акад. Л.И. Абалкина/. 
лини, 
/под ред. Р.Басби/ М: ЗАО "Олимп-Бизнес". 2003. 240 с. 
Шпаковская  Е.П. «Социально-экономическая  статистика».  М:  Юристъ. 
ин А.И., Шишов А.Л. «Теория и практика бизнеса». М: «РДЛ». 1997. 320 с. 
: Издательство Дело и Сервис. 2001. 368 
Экономическая мысль XX столетия». М: РОССПЭН. 2000. 324 с. 
орос Дж. «Сорос о Соросе. Опережая перемены» М:ИНФРА-М. 1996 398 с. 
ическая  география  зарубежного  мира».  М:  Крон-Пресс. 1998. 
с. 
75.
 
Козырев  А.А.,  Юдин  А.П. «Информационные  технологии  в  экономики».  Санкт-
Петербург. Издательство Михайлово. 2000. 64 с. 
76.
 
Козьева  И.А.,  Кузьбожев  Э.Н.  Экономическая  география  и  регионалистика.  М: 
КНОРУС, 2005. 336 с. 
77.
 
Коллон  М.  Нефть, PR, война:  Глобальный  контроль  над  ресурсами  планеты.  М: 
Крымский мост-9Д. 2002. 414 с. 
78.
 
Корнаи Я. «Дефицит». М: Наука. 1990. 356 с. 
79.
 
Корнаи  Я. «Социалистическая  система:  Поли
2000. 469 с. 
80.
 
Костельс М. «Информационная эпоха. Экономик
2000. 608 с. 
81.
 
Кочетков А. «Основы экон
82.
 
Кругман  А.  Обстфельд  М. «Международная  экономика:  Теория  и  политика».  М: 
ЮНИТИ. 1997. 567
83.
 
Кулинцев  И.И. «Экономика  и  социология  труда».  М:  Центр  экономик
маркетинга.1999. 396 с. 
84.
 
Левашов В.И. Социальная политика доходов и заработной платы. М: Цент
и маркетинга. 2000. 360 с. 
85.
 
Леонтев В.В. «Межотреслевая экономика». М: Экономика. 1997. 621 с. 
86.
 
Лютенс Фред. «Организационное поведение». М: ИНФ
87.
 
Мангейм  Дж.Б.,  Рич  Р.К. «Политология:  Методы  ис
Мир». 1997. 544 с. 
88.
 
Маршал А. «Принц
89.
 
Мень А. «История религии». В 7 томах. М: Наука.1992. 
90.
 
Мирзаджанзаде А.Х. «О пути в XXI век». Баку. ИПП «ОСКАР». 2001. 570 с
91.
 
Норт Д. «Институты, институциональные изменения и функционирование экономики» 
М: Начала. 1997. 289 с. 
92.
 
«Очерк
М: Наука. 2003. 366 с. 
93.
 
«Панорама экономической мысли конца XX столетия». /под ред. Д.Гринэуэя, М.Б
И.Стюарта/ М: Наука. 670 с. 
94.
 
«Повестка дня на XXI век». М: СоЭС. 1998. 218 с. 
95.
 
Поппер К. «К эволюционной теории позанния». М: МЫСЛЬ, 1999 278 с. 
96.
 
«Природный газ». 
97.
 
Радаев В.В. «Экономическая социология». М: Аспект-Пресс. 2000. 368 с. 
98.
 
Салин  В.Н., 
2001. 461 с. 
99.
 
Самоух
100.
 
Самульсон П.Э., Нордхаус В.Д. «Экономика». М: «Вильямс». 2000. 688 с. 
101.
 
Слезингер Г.Э. «Социальная экономика». М
с. 
102.
 
Сорвина Г.Н. «
103.
 
Социологический  энциклопедический  словарь.  Под  редакции  Г.В.Осипова  М: 
ИНФРА. 1998. 488 с. 
104.
 
С
105.
 
Сорокин П.А. «Человек. Цивилизация. Общество». М: ИНФРА-М 1992. 344 с. 
106.
 
«Социального-эконом
592 с. 
107.
 
Статистика. М: ИНФРА-М. 2000. 310 с. 
 
222

 
 
108.
 
Тавокин Е..П. «Социальная статистика» М: РАГС, 2001. 278 с. 
109.
 
Уильямсон  О. «Экономические  институты  капитализма».  Санкт-Петербург: 
Лениздат. 1996. 582 с. 
жественная литература. 1971. 496 с. 
00-2030. Самарский Дом печати. 2002. 416 с. 
гии». М: Эльга-Н. 2002. 560 с. 
. М: 1996. 544 с. 
оррис  Д. «Теория  организации  промышленности».  В  двух  томах.  Санкт-
Н «Основы экономики природопользования». СПБ: Питер. 2005. 672 с. 

ктива» 1998. 432 с. 
la:manch2:v:65:y:1997, p.379.  
 Monetaru Polis 
 252. 
 com 
.org. 
ffler/thirdw.htm. 
110.
 
«Уроки мудрости: Сочинения». Конфуций М: Издательство: ЭКСМО. 1998. 234 с. 
111.
 
«Утопический роман XVI-XVII веков». М: Худо
112.
 
Феллер  В.  В  смуту XXI века.  Очерки  движущих  сил  и  предопределенных  исходов 
кризисного развития 20
113.
 
Фишер С., Дорнбуш Р., Шмалензи Р. «Экономика» М: ИНФРА-М. 1999. 864 с. 
114.
 
Фома Аквинский «Сумма теоло
115.
 
Фридмен М. «Количественная теория денег»
116.
 
Хакен Г. «Синергетика». М: Мир. 1980. 374 с. 
117.
 
Хей  Ф.,  М
Петербург: «Экономическая школа». 1999. 
118.
 
Холина В. 
119.
 
«Экономика». /под редакцией д.э.н. А.С.Булатова./ М: Юристь. 2000. 896 с
120.
 
«Экономическая  теория  зарубежных  стран». /под  общий  редакции  В.И.Голубовича
Минск. Ип «Экопреспе
121.
 
Эрнст Джонс. «Деловые финансы». М: ЗАО. Олимп-бизнес. 1998. 416 с. 
 
122.
 
Black, Angela & Fraser, Patricia & MacDonald, Ronald. Business Conditions and 
Speculative Assets. RePEc:b
123.
 
Dale, Spencer & Haldane, Andrew G. Interest Rate Control in Model of
RePEc:bla:manch2:v:66: y:1998, p.354.  
124.
 
Draker Peter .F. Management during large changes, NY: Truman Taiiey Books, 1995, 
р.654  
125.
 
Mosca G. The Ruling Class // The Logic of Social Hierarchies. Chicago. 1971. P.
 
126.
 
ttp://www.demvv.narod.ru 
127.
 
http://www galleru. economicus.ru. 
128.
 
http://www. lham-aliev.
129.
 
http://www.ptpu.ru/issues. 
130.
 
http://www.pravoslavie
131.
 
http://econ-om.narod.ru  
132.
 
http://www.tomsk.ru/Books/To
133.
 
http://nuclearno.ru 
134.
 
http://socilogos.narod.ru  
135.
 
http://www.demoscope.ru 
 
223

 
 
İXTİSARLA YAZILMIŞ SÖZLƏR 
 
Ş 
AB
  Amerika Birləşmiş Ştatları 
AB 
  Avropa Birliyi 
ADR 
  Azərbaycan Demokratik Respublikası 
AES 
  Atom Elektrik Stansiyası 
AŞ 
  Avropa Şurası  
AYİB 
  Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı 
AMEA 
  Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası 
AFR 
  Almaniya Federativ Respublikası 
BVF 
  Beynəlxalq Valyuta Fondu 
BEİR 
  Beynəlxalq ekspermental istilik nüvə reaktoru 
ARDNŞ 
  Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti 
BİA 
  Beynəlxalq İnkişaf Assosiasiyası 
BMT 
  Birləşmiş Millətlər Təşkilatı 
BMK 
  Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası 
ƏƏ 
  Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri 
B
BƏT 
  Beynəlxalq Əmək Təşkilatı 
DB 
 
Dünya Bankı 
DYİB 
  Dünya Yenidənqurma və İnkişaf Bankı 
ETT 
  Elmi-Texniki Tərəqqi 
EHM 
  Eektron Hesablayıcı Maşın 
ƏDV 
  Əlavə Dəyər Vergisi 
ƏİF 
  Əsas İstehsal Fondları 
IAEA 
  BMT-nin atom enerjisi üzrə agentliyi 
İTSA 
  İnvestisiya Təminatları üzrə Çoxistiqamətləi Aqentlik 
İMTM 
  İnvestisiya Mübahisələrini Tənzimləyən Mərkəz 
İİB 
a
  İslam İnkişaf B nkı 
İKT 
  İslam Konfransı Təşkilatı  
İES 
  İstilik Elektrik Stansiyası 
MDB 
  Müstəqil Dövlətlər Birliyi 
RF 
  Rusiya Federasiyası 
PR 
  Pablik releyşn 
SSRİ 
  Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı 
SC 
  Səhmdar Cəmiyyət 
ŞİT 
  Şaquli inteqrasiya olunan təşkilat 
SES 
  Su Elektrik Stansiyası 
TASİS 
  MDB və Monqolustan İqtisadi Yardım Təşkilatı 
TMK 
  Transmilli korporasiya 
ÜDM 
  Ümumi Daxili Məhsul 
YEK 
  Yanacaq Energetika Kompleksi 
YEN 
  Yanacaq və Energetika Nazirliyi 
 
 
224

 
 
Гаджизаде Эльшан Махмуд оглы 
 
СОЦИАЛИЗИРУЮЩАЯСЯ ЭКОНОМИКА 
 
  моно
е  превратилось  в  предмет  научного  анализа 
юции  эк
ктуры  цивилизации,  эмпирико-теоретические  аспекты  и 
ориен
омики.  В  результате  провёденном 
м  и
  дедукции  отражены  новые  векторы 
пции со а
нализи
первичную 
хозяйственную 
композицию, 
сиаль
огии экономической теории и 
раз
что  начиная  со  становления  и  развития 
ная  жизнь  сопровождалась  социалным 
м.  А 
 
ции  социальный  фактор  превратился  в 
ой  д
сетях  экономического  развития  и 
атиче
г
ргетический фактор находясь на высоте 
бразов
ие разносторонные парадигмы цивилизации. В 
онтекс
бронзовый и железный век цивилизации, также 
сифицир ют
ассаво-дровяные,  углеводородно  ресурсный  и  ядерно 
ые эн
  проц
сновано,  что  на  нынешнем  этапе  человеческого 
я  опт
а
ыли,  адекватная  социальныя  инфраструктура, 
енное
ение,  возрастающий  сервис  в  общем  синтезе 
етизиру
ой  политики.  Экономика  в  социализирующемся 
  строит
стве  социально-  географического 
рован
и  достижением  новых 
ий. 
слав в
  тенденция  соцума, 
лельно 
мерческих  образований.  Социализирующаяся 
мика  в
дний  план  выдвигает  перспективы  развития 
ации, 
ства,  конституционной  экономики,  социальной 
и и к
е
ора. 
В  перех е
ной  социально-экономической  модели  как  важный 
ернативн
укрепляется 
Исламская 
экономика. 
Настраивание 
ктивно
ое финансирование и социализацию - 
ный резу
учно-аналитического исследования. 
В  книг
ых  деятелей,  отражены  иллюстрации, 
цы,  гра
также  олицетворяющихся  единство  экономики  и 
ной н
х терминов и понятий. 
оногр
использования  в  сфере  научного  исследования, 
вания 
л
ателей. 
 
РЕЗЮМЕ
 
В
графическое  исследовани
эвол
ономической  стру
новые 
тиры  развития  социализирующейся  экон
системно
  трендовым  подхода,  методом  научной
конце
ци лизирование экономики. 
А
руя 
в 
новом 
ракурсе 
конфес
ность экономики, научное формирование генеал
ступеней 
еческой
вития  цивилизации  определено, 
челов
  общественности  её  хозяйствен
лиза
уклоно
на нынешнем  периоде  циви
основн
р
вижущий  компонент  во  всех 
 что эне
демок
всех о
ско
ани
о прогресса. Определено,
й, выявило соответствующ
этом к
те разделённые на каменный, 
клас
у
ся  на  биом
синтезн
ергетические эпохи. 
В
ессе  исследований  обо
развити
им льное  распределение  приб
соверш
  пенсионное  обеспеч
конкр
ет  императивы  социальн
аспекте
  свою  гармонию  в  простран
модели
ия,  рациональным  информационным  обеспечением 
инновац
Обу
ли ая  твёрдость  структурных  изменений  бизнеса
парал
о
диктует  и  развитие  неком
е
экон
  своём  движении  на  пер
софтиз
экологи
соз
онс
дание  гражданского  обще
пцию рационального выб
од   к  более  совершен
альт
ый 
консенсус 
перспе
м парадигмы цивилизации на Исламск
глав
льтат проведённого на
е  представлены  портреты  научн
табли
фические  материалы,  а 
социаль
ауки афоризмы, словарь общих соответствующи
М
афия  предназначена  для 
образо
и д я широкого круга чит
 
 
225

 
 
Hacizadeh Elshan Mahmud oglu 
 
SOCIALIZATION ECONOMY 
primary economic composition, faiths
 
economy, 
scien
e
esis concretizes imperatives of social policy. The economy 
in soc
n
ic
m
SUMMARU 
 
 
In monographic research has turned to a subcect of the scientific analysis of evolution of 
economic structure of a civilization, empirik-theoretical aspects and new reference points of 
development socialization economy. In result carried out system and тrend the approach, the 
method of scientific deduction reflects new vectors of the concept socialization economy. 
Analyzing in a new foreshortening a 
tific formation genealogy the economic theory and steps of development of a civilization is 
determined, that since becoming and development of the human public its economic life was 
accompanied social
 
by a bias. And on the present period of a civilization the social factor has 
turned to the basic driving component in all networks of economic development and democratic 
progress. It is determined, that the power factor being on height of all formations, has revealed 
corresponding versatile paradigms of a civilization. In this context shared on stone, bronze and 
the Iron Age of a civilization, also are classified on bioweight-wood, hydrocarbon resource and 
nucleus synthesis power epoch. 
During researches optimum distribution of the profit is proved, that at a present stage of 
human development, adequate social the infrastructure, the perfect provision of p nsions, 
growing service in the general synth
ialization aspect builds the harmony in space of socially geographical modelling, a rational 
supply with information and achievement of new innovations. Causing hardness of structural 
changes of business the tendency sosium, in parallel dictates also development of 
noncommercial formations. Socialization the economy in the movement on the foreground puts 
forward prospects of development softwaretion creation of a civil society, the constitutional 
economy, social ecology and the concept of a rational choice. 
In transition to more perfect social and economic model as the important alternative 
consensus becomes stronger Islamic economy. Will adcust perspective paradigms of a 
civilization on Islamic financing and socialization - the main result of the the carried out 
scientific - a alytical research. 
In the book portraits of scientific figures are submitted, illustrations, tables, graphic 
materials, and also personified unity of economy and a social science aphorisms, the dictionary 
of the general corresponding terms and concepts are reflected. 
The monography is intended for use in sphere of scientif  research, for ation and for a 
wide range of readers. 
 
226

 
 
TEXNİKİ REDAKTORU 
 
YYƏ 
KOMPUTER TƏRTİBÇİLƏRİ 
 
HACIZADƏ FATİMƏ 
URLAN 
 
 
 
 
 
__________________________________________________
 
MƏMMƏDOVA FƏXRİ
HACIZADƏ N
 
 
 
 
 
 
 
MONOQRAFİYA 
ELŞƏN MAHMUD oğlı HACIZADƏ 
SOSİALLAŞAN İQTİSADİYYAT 
 
 
 
 
Müəllif kitabın ərsəyə yetməsində hərtərəfli maddi və mənəvi dəstək vermiş istəkli Sabir 
Təvəkkül oğlı Əhmədova və professor Həsən Abid oğlu İsrafilova dərin təşəkkürlərini bildirir. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yığılmağa verilmişdir: 20.02.2006. Çapa hazırlanmışdır .25.03.2006. Formatı 60
x
84 
1/
16
 Həcmi 32 
ç.v.
 
Sayı 300. «Nurlan» NRM-də çap edilmişdir 
__________________________________________________ 
 
 
 
227

Document Outline

  • Elmi redaktor
  • Akademik Z.Ə.Səmədzadə
  • SOSİAL-İQTİSADİ FİKİR TARİXİ KONSEPSİYALARI
  • SİVİLİZASİYA PARADİQMALARI
  • İQTİSADİ VƏ SOSİAL VƏHDƏT
  • DEMOQRAFİYA VƏ MƏŞĞULLUQ
    • 6.1.Elmi və tətbiqi menecment        103
  • SOSİALLAŞAN BİZNES STRATEGİYASI
  • SOSİUM SOFTLAŞMA ORBİTİNDƏ
  • SOSİAL KONSENSUS: İSLAM İQTİSADİYYATI
  • SOSİAL İQTİSADİ VƏHDƏTDƏ ANLAŞILAN
  • TERMİNLƏR LÜĞƏTİ        192
  • SOSİAL-İQTİSADİ HƏYATI TƏCƏSSÜM ETDİRƏN
  • AFORİZMLƏR          216
    • Bol sevgi diləkli, cəfakeş,
    • anam Bəyimxanım Sadıq qızına itihaf olunur
    • 4.5. Regional inteqrasiya prinsipləri
      • 4.6. Dünya bazari və transmilli korporasiyar
      • 5.2. Əmək bazarı və məşğulluğun optimal təminatı
  •  gündə bir dollardan az vəsait hesabına dolanan əhalinin payını yarıbayarı azaltmaq;
  •  aclıqdan əziyyət çəkən əhalinin payını yarıbayarı azaltmaq;
  •  təmiz və münasib içməli su əldə edə bilməyən əhalinin payını yarıbayarı azaltmaq;
  •  bütün oğlan və qızların icbari təhsili başa vurmasını təmin etmək;
  •  təhsil xidmətlərinin əldə olunmasında cinslərin bərabərliyini təmin etmək;
  •  ana ölümü əmsalını dörddə üç dəfə azaltmaq;
  •  beş yaşadək uşaqlar arasında ölüm səviyyəsini üçdə iki dəfə azaltmaq;
  •  HIV/AIDS, malyariya və digər təhlükəli xəstəliklərin qarşısını almaq və yayılma səviyyəsini aşağı salmaq;
  •  2020-ci ilədək gecəqondularda yaşayan ən azı 100 milyon insanın həyat şəraitinin əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşmasına nail olmaq.
    • 6.1. Elmi və tətbiqi menecment
    • 6.3. Kadr menecmenti
      • 6.7. Sosial müdafiə və effektivli pension təminat
      • SOSİUM SOFTLAŞMA ORBİTİNDƏ
      • 8.3. Sosial ekologiya və ekologiyalaşan iqtisadiyyat
      • 8.4. Seçim rasionalliği və onun sosial-iqtisadi səmərəsi
        • 8.5. Futuroloji məntiq və sosial proqnozlar
    • 9.2. Müsəlman təsərrüfat etikasi
      • 9.3. Müasir islam iqtisadi konsepsiyasi və islam maliyyəsi
    • 9.5. «Üçüncü yol» fenomeni və ya islam sosializasiyasi
      • ABŞ iqtisadçısı /Rus əssili/
      • ABŞ iqtisadçısı /Rus əsilli/
      • ABŞ iqtisadçısı
      • ABŞ iqtisadçısı
      • ABŞ iqtisadçısı
      • ABŞ iqtisadçısı
      • ABŞ iqtisadçısı
      • ABŞ iqtisadçısı /Fransız əsilli/
      • İngilis iqtisadçısı
      • ABŞ iqtisadçısı /İtalyan əsilli/
      • ABŞ iqtisadçısı
      • Fransız iqtisadçısı
      • ABŞ iqtisadçısı
      • ABŞ iqtisadçısı
      • ABŞ iqtisadçısı
  •            ABŞ iqtisadçısı                                                 ABŞ iqtisadçısı
    • PLANETİN RESURSLAR BAZASI
    • Əlavə 6
    • SOSİAL MÜDAFİƏNİN OBYEKT VƏ SUBYEKTLƏRİ
    • SXEMİ
    • DÜNYANIN TANINMIŞ OFOŞOR ZONALARI
  • SOSİAL İQTİSADİ VƏHDƏTDƏ ANLAŞILAN
    • İmic - şəxsiyyətin və ya təşkilatın ictimai portreti -reputasiyası.
      • Metan epoxası - təbii qazla bağlı sivilizasiya paradiqması.
      • QAYNAQLAR
      • Гаджизаде Эльшан Махмуд оглы
      • РЕЗЮМЕ
      • Hacizadeh Elshan Mahmud oglu
      • SUMMARU

Yüklə 5,12 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin