E nuritdinov odam fiziologiyasi

Nazorat uchun savollar 
1.Ajratuv tizimining qaysi a'zolarini bilasiz? 
2.Buyraklar qaysi funksiyalarni bajaradi? 
3.Buyrakning funksional biriligi nima? 
4.Nefron nima va qaysi qismlardan tashkil topgan? 
5.Buyrakda qon aylanish xususiyatlari nimadan iborat? 
6.Yukstaglomerular kompleksining vazifasi nimadan iborat? 
7.Siydik hosil bo'lishining qaysi davrlarini bilasiz? 
8.Koptokchadagi ultrafiltratsiya nima? 
9.Ultrafiltratsiyaga qaysi omillar ta'sir etadi? 

---

116 
10.Kanalchalardagi reabsorbsiya nimani tushuntiradi? 
11.Birlamchi siydikning qon plazmasidan farqi nimadan iborat? 
12.Ikkilamchi siydikning birlamchi siydikdan farqi nima? 
13.Buyrakning epitelial kanalchalanda qaysi jarayonlar o'tadi? 
14.Buyrak faoliyati qaysi mexanizmlar orqali amalga oshiriladi? 
15.Siydikning hosil bo'lishida simpatik va parasimpatik asablarning ahamiyati 
nimadan iborat? 
16.Siydik hosil bo'lishida qaysi gormonlar ishtirok etadi? 
17.Odamda bir kecha-kunduz davomida qancha siydik hosil bo'ladi? 
18.Siydikning tarkibiga qaysi moddalar kiradi? 
19.Siydik ajralish mexanizmini ay lib bering? 
20.Ter ajralishining ahamiyati nimadan iborat? 
21.Ter ajralish mexanizmini aytib bering. 
22.Terning tarkibida qaysi moddalar bor?
 
 
 
Ichki sekretsiya ( endokrin ) bezlari fixiologiyasi 
 
glukokortikoidlar ajarilishi kuchayadi. Lckin haddan tashqari u/oq muddatli ishlar 
oqihatida glukokorlikoidlar ajralishi kamaya horadi. 1'lar organi/m charchashdan 
kcyin lsh qohiliyatining tikianishini lc/lashtiradi. l'/oq muddatli jismoniy mchnatda 
organizm tcrlash oqibatida f; p tu/larni y qoladi. Lekin aldosteron gormonining 
k p miqdorda ajralishi natriymng siydikka lishini kamaytiradi. 
Adcnogipofi/ning 
adrenokortikotrop 
(AKTG) 
gormoni 
huyrak 
usti 
hezi 
gormonlarining ajralishini kuchaytirih, organi/mni o ir jismoniy ishga moslashtiradi. 
Uzoq muddatli jismoniy ishlarda glukozaning yctarli miqdorda saqlanib turishi me'da 
osti bezimng gormoni-glukagon orqali ta'minlanadi. Meda osti bezining ikkinchi 
gormoni-insulin, 
hujayra 
membranasining 
glukoza 
va 
aminokislotalarga 
tkazuvchanligini oshiradi. Jismoniy ish bajarishda ish qobiliyalining yuqori 
darajada ushlanishida jinsiy gormonlar muhim rol ynaydi, ular oqsil sintezlanishini 
kuchaytiradi. 
Mushak ishidan keyin funksiyalaming tiklanishida ham ichki sekretsiya bezlari faol 
ishtirok etadi. Masalan, qalqonsimon bez gormoni-tiroksin, tiklanish jarayonlarini 
tezlashliradi. Me'da osti bezi gormoni-insulin esa, glikogen sinte/lanishini 
kuchaytirish bilan jigar va mushaklarda glikogenni zahira b lishini kuchaytiradi, 
yaiii organizmning energiya manbaini oshiradi.