Ə. Q. Abbasov

Şəkil 25. Sıfır ardıcıllıqlı cərəyana əsaslanmış mühafizə açılmasının 
prinsipial sxemi. XK -  xətti kontaktor; K – mühafizənin 
işədüşməsini yoxlayan düymə; CR – cərəyan relesi. 
 
Fazalardan  biri  yerə  qapandıqda  və  ya  adam  cərəyan 
keçirən  naqillərdən  birinə  toxunduqda  şəbəkədə  cərəyanların 
simmetrikliyi  pozulur,  şəbəkədə  müəyyən  keciricilik  (g) 
yaranır.    Bu  halda  transformatorun  ikinci  dolağından  və 
cərəyan relesindən sıfır ardıcıllıqlı cərəyan keçəcəkdir. Həmin 
cərəyanın qiymətini  

---

96 
 
T
h
K
I
I
1
3
0

- düsturdan hesablamaq olar.  
Burada 
0
3I
-  sıfır  ardıcıllıqlı  cərəyandır;  K
T
  –  cərəyan 
transformatorunun əmsalıdır.  
Sıfır  ardıcıllıqlı  cərəyanın  təsirindən  cərəyan  relesi  işə 
düşür  və  onun  kontaktları  elektrik  qəbuledicisini  şəbəkə 
gərginliyidən  azad  edən  kontaktorun  (LK)  dolağının 
dövrəsinin qapanmasını təmin edəcəkdir. 
Şəkil  25-də  göstərilən  mühafizə  açılması  sxemi 
neytralın    rejimindən  asılı  olmayaraq  ixtiyari  üçfazlı 
şəbəkələrdə tətbiq oluna bilər. 
Cərəyan 
relesində 
qoyuluş  cərəyanının  qiyməti, 
torpaqlanmış  gövdəyə  toxunan  zaman  təhlükəsizlik  şərtindən 
asılı  olaraq  seçilir  və  bu  zaman  gövdədə  yaranan  gərginliyin 
buraxılan  qiyməti  onu  torpaqlayıcı  quruluşla  birləşdirən 
naqildən  axan  cərəyandan  asılı  olub,  aşağıdakı  kimi 
hesablanır: 




T
T
b
t
r
I
U