Economy: problems and practical issues

2.

 

Statistik məlumatlar və metodologiya 

Bu  fəsil  üç  alt  bölməyə  ayırlır.  Birinci  bölmədə  qiymətləndirmələrə  daxil  edilən  statistik 

göstəricilərin  ilkin  müayinəsi  və  mövsümi  təmizlənməsi  aparılır.  İkinci  bölmədə  göstəricilər 

arasında  asılılıqlar  təhlil  olunur.  Üçüncü  bölmədə  isə  empirik  qiymətləndirmə  və 

proqnozlaşdırma metodologiyası təsvir olunur.  

 

2.1.

 

İlkin müayinə və mövsümi təmizləmə 

Məqalədə  istifadə  edilən  statistik  göstəricilər  rüblük  əsasda  olub  2003,  R1  –  2014,  R4 

dövrlərini  əhatə  edir.  Aylıq  göstəricilərdən  müvafiq  rüblük  göstəriciləri  əldə  edərkən  onların 

aylıq qiymətlərinin ədədi ortası götürülür (məsələn, İQİ, faiz dərəcələri, və s.).  Qiymətləndirmə 

və  proqnozlaşdırma  zamanı  az  dəyişənli  (7  göstərici)  və  çox  dəyişənli  (32  göstərici)  VAR 

modellərindən  istifadə  olunsa  da,  bu  bölmədə  modellərə  daxil  olunan  bütün  göstəricilərin 

dinamikasını  tədqiq  etmək  və  bu  zaman  qarşıya  çıxan  problemləri  qeyd  etmək  qeyri-

mümkündür. Lakin nümayiş məqsədi ilə biz bir sıra əsas göstəricilərin dinamikasını təhlil edir, 

mövsümi  təmizləmə,  qarşılıqlı  asılılıqların  tədqiqi  və  modelin  qiymətləndirməsi  zamanı  ortaya 

çıxan praktiki çətinlikləri göstəririk.