Educational Research in Universal Sciences issn: 181-3515 volume

Educational Research in Universal Sciences
ISSN: 2181-3515 VOLUME 2 | ISSUE 1 |
 
 
https://t.me/Erus_uz Multidisciplinary Scientific Journal January, 2023 
304
 
qoladi. Uzoq muddatli prognoz uslubiyotining yana bir xususiyatlardan biri shundaki 
uning muammoli –maqsadliligida, u esa tarmoqning uzoq muddatga mo‘ljallangan 
maqsadini belgilaydi. Agar o‘rta yoki qisqa muddatli prognozda mavjud 
imkoniyatlardan foydalanilsa, uzoq muddatlida esa tarmoqning tub ildizida turgan 
muammolar ko‘rib chiqiladi. Bunda asosan tarmoqning iqtisodiyot rivojlanishidagi 
kelajakdagi yo‘liga e'tibor qaratiladi. Bu yo‘nalishlar mamlakat iqtisodiyoti 
rivojlanishi asosiy yo‘nalishi bilan bog‘liq bo‘lishi kerak. 
Jarayonlarni o‘zaro bog‘liqligini aniqlashda quyidagi ko‘rsatgichlardan 
foydalaniladi: umumiy mahsulotlar dinamikasi, milliy daromad, iste'mol fondi, 
aholining daromadlari darajasi, jamg‘arma fondlar va kapikal qo‘yilmalar o‘sish 
sur’ati, tarmoqlarning o‘sish dinamikasi, tarmoq iste'moli va boshqalar. Tarmoqlarning 
rivojlanishini uzoq muddatda prognozlashda, ushbu tarmoq mahsulotlarini milliy 
iqtisodiyot tomonidan iste'mol hajmini aniqlash muhimdir. Bu iste’mol bir tomondan 
yetishtiriladigan mahsulotning samaradorligini oshirishi va iste’mol tuzilmasini 
o‘zgarishini tarmoqning rivojlanish darajasini aniqlasa, ikkinchi tomondan milliy 
iqtisodiyotning ayrim ko‘rsatkichlarini o‘zgarishi ma’lum mahsulotlarga bo‘lgan 
iste’molni o‘zgarishini aniqlaydi. 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI: (REFERENCES) 
1. O‘zbekiston Respublikasi Statistika Departamenti “ Milliy hisoblar tizimi”. 
2. N.M.Maxmudov va boshqalar “Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni prognozlash” o‘quv
qo‘llanma. T. “Iqtisodiyot” 2012, 88 bet. 
3. M.Xaydarov, M.Kalanova “Makroiqtisodiy tahlil” o‘quv qo‘llanma, T. 2004 125 
bet. 
4 M.P.Valasov, P.D.Jimko “Моделирование экономических систем и процессов” 
o‘quv qo‘llanma, 2013 335 bet. 
Internet saytlari 
1http: www. vqi.freenet. ғtrudyғdratisviko.htm 
2http: www. Yabloko.ruғthemesғbelorusғbelfrus-25.html 
3http://www.vqi.freenet.lezғtrudyғbratisvriko.htm