Амин Бабайев, Вцгар Бабайев

4.3.6. Avropa İttifaqında Ekoloji Kənd Təsərrüfatı  istehsalı siyasəti 
 
Avropada ekoloji kənd təsərrüfatı (EKT) istehsalının inkişafı keçən  əsrin 20-ci 
illərin ortalarından başlamışdır.  
1921-ci ildə isveçrəli alim Hans Müller ekoloji kənd təsərrüfatının 
konsepsiyasını işlədi və bu istiqamətdə kəndlilərin vətəndaş hərəkatını yaratdı. 1924-
cü ildə avstriyalı Rudolf Ştayner Sileziyada ilk dəfə biodinamik əkinçiliyin inkişafına 
dəstək verən təlim kurslarını təşkil etdi. 1940-cı ildə İngiltərədə xanım İv Balfur və 
ser Albert Hauert ilk ekoloji təsərrüfatı yaratdılar. 1980-ci ilə  qədər EKT istehsalı 
müxalifət rolunu oynayan sosial hərəkat kimi tanınmışdı.  
1990-cı illər ərəfəsində vəziyyət iki səbəbdən dəyişdi: 
-  siyasi məsuliyyət daşıyan  şəxslər anladılar ki, ekoloji məhsulların bazarı 
istehlakçılar üçün «qeyri-şəffaf» və ya «bağlı» olmuşdur; 
-  ictimayyətin ekoloji problemlərə böyük marağı EKT məhsullarını  həyati 
zərurətə çevirmişdir. 

---

 
93
1992-ci ildə  əvvəlcə Almaniya və Danimarka, sonra isə bütün Avropa İttifaqı 
ölkələri kənd təsərrüfatı siyasəti sahəsində ciddi dönüş etdilər: 
•  EKT ekoloji təmiz məhsul istehsal etməklə yanaşı  ətraf mühitə, məsələn, 
torpağın qorunmasına, bitki və heyvanların növ müxtəlifliklərinin artmasına, 
yerli və bərpa olunan ehtiyatların istifadəsinə, torpağın çirklənməsinin və qrunt 
sularının səviyyəsinin enməsinə müsbət təsir göstərir. 
•  İstehlakçıların ekoloji məhsula tələbatı sağlamlıq,  ətraf mühitin qorunması  və 
heyvanların düzgün bəslənməsi baxımından getdikcə artır. Ona görə  də onun 
təchizat bazasını genişləndirmək lazımdır. 
 
Son illərdə Avropa İttifaqı tərəfindən qəbul olunan siyasi tədbirlər inkişafa daha 
da təkan verdi: 
1)  1993-cü il Avropa miqyasında ekoloji kənd təsərrüfatı istehsalının ümumi 
sertifikatlaşdırma sistemi haqqında 2092/91 saylı Qətnaməsi qəbul edildi; 
2)  1994-cü ildə isə  qəbul edilmiş (1992) aqrar – ekoloji proqram reallaşmağa 
başladı (2078/92 Qətnaməsi). 
Bu Qətnaməyə görə maliyyə yardımı  aşağıdakı öhdəlikləri qəbul etmiş 
fermerlərə verilirdi: 
-  gübrə  və pestisidlərin hər bir hektara düşən normasına  əsaslı sürətdə ixtisar 
etməli, ekoloji üsulları tətbiq və inkişaf etdirməli; 
-  yem bitkiləri becərilən sahələr üçün heyvanların xüsusi çəkisinin azaldılmalı; 
-  kənd təsərrüfatı sahələrinin istifadə edilməsi növbələşdirilməlidir.