Azərbaycan torpaqlarında suyadavamlı aqreqatların (0-30 sm) miqdarı (R.H. Məmmədov, 1988) Cədvəl 17 Suyadavamiı aqreqatlar,% Torpaqların adı > 1 1-0,25 <0,25 1 2 3 4 Dağ - çəmən 58
18
24
Qonur dağ-meşə 63
20
17
Qəhvəyi dağ meşə 60
17
23
Bozqırlaşmış dağ-qəhvəyi 37
37
26
Dağ boz-qəhvəyi 26
32
42
Dağ qaratorpaq
36
32
32
Dağ şabalıdı 20
30
50
Sarı 42
28
30
Çəmən-qəhvəyi 44
21
35
Şabalıdı 12
30
58
Çəmən-şabalıdı 6
28
66
Boz-qonur 9
16
75
Boz 8
17
75
Çəmənləşmiş-boz 23
28
49
Çəmən-boz 17
26
57
Çəmən-meşə 40
23
37
Allüvial -çəmən 31
21
48
Çəmən-bataqlı 54
18
28
Şoranlar 6
15
79
Strukturun mexaniki pozulmasına torpağın üzərində hərəkət edən maşın və
alətlər, insan və mal-qara, habelə leysan yağışların təsiri səbəb ola bilər. Bu zaman
narın kolloid hissəciklərinin örtüyü dağılır və nəticədə torpaq hissəcikləri ayrılaraq
suyadavamlı struktur pozulur. Fiziki-kimyəvi təsirdən strukturun pozulmasına səbəb
birvalentli kationların gübrə vasitəsilə, atmosfer və suvarma suları ilə torpağa daxil
olmasıdır.
Suyadavamlı makroaqreqatların torpaqdakı miqdarı ilə kənd təsərrüfatı bitkilə-
rinin məhsuldarlığı arasında sıx korelyativ əlaqə vardır. Taxıllı bitkilər torpağın
strukturluğuna daha çox həssasdırlar (cədvəl 18).
