Амин Бабайев, Вцгар Бабайев

2. Nekrobakterioz 
Nekrobakterioz infeksion xəstəlik olub, müxtəlif orqan və toxumaların irinli 
zədələnmələri ilə  səciyyələnir. Xəstəliyə iri və  xırda buynuzlu heyvanlar, ada 
dovşanları  və xüsusilə cavan heyvanlar daha həssasdır. Yaşlılar xəstəliyə nadir 
hallarda tutulur. Mikroblar torpaqda, heyvan binalarında, eləcə  də  xəstə 
heyvanların ifrazatları ilə yayılır. Heyvanların yoluxmasının başlıсa səbəbi nəmlik, 
soyuq yataqlar və daşlıqlı otlaqlardır. 
Xəstəliyin əlamətləri.  Heyvan axsayır, dırnaq nahiyyəsi qızartılı və ağrılı olur. 
Dırnaqarası nahiyə qaysaq bağlamış yaralarla örtülür.  Bəzən proses vətərə  və 
sümüyə qədər keçir. Quzularda səpişik ən çox  dodaqlarda və diş ətində  görünür. 
Profilaktikası.  İldə 2 dəfədən az olmayaraq, xırda buynuzlu heyvanların 
dırnaqları 10%-li formalin məhlulu ilə işlənməlidir. 
3. Çiçək 
Çiçək kontagioz infeksion xəstəlik olub isitmə, dəri və selikli qişalar üzərində 
spesifik səpkilərin  əmələ  gəlməsi ilə  səciyyələnir. Bütün kənd təsərrüfatı  
heyvanları  və quşlar çiçək xəstəliyinə tutulur. Onlardan xəstəliyi ağır keçirən 
qoyunlar və toyuqlardır. Yoluxma mənbəyi xəstə heyvanlar və onlardan alınan 

---

 233
məhsullardır. Virus, külli miqdarda dəriüstü çiçək səpkilərində, eləcə  də burunda 
olur. Sağlam heyvanlar kontakt vasitəsilə ağız və nəfəs yolları ilə yoluxurlar. 
Xəstəliyin  əlaməıtləri.  Bədən temperaturu 41-42C
0
-yə yüksəlir, orqanizmin 
zəifliyi müşahidə olunur, göz qapaqları şişkinləşir, ağız və burundan selikli maye 
axır, nəbz tezləşir. Çiçək səpkiləri  ən çox gözlərin  ətrafında, üzün  dərisində, 
dodaqlarda, burunda, pipikdə, tanalarda və  yelində  əmələ  gəlir. Xəstəlik qısa 
vaxtda  qoyun və keçi sürüsünü bütünlüklə  əhatə edə bilər. Bəzi hallarda tələfat 
10%-ə çatır. Şübhə yarandıqda  xəstə heyvanları ayırıb, baytar həkiminə müraciət 
etmək lazımdır.