Bunday tenglamalarning parametrlari kichik kvadratlar usuli bilan baholanishi
mumkin, ushbu parametrlarning xususiyatlari shundan iboratki ularning har biri aniq
Ekonometrika fanining predmeti,
usullari, vazifalari va asosiy tushunchalari
6
- iqtisodiy o’zgaruvchilar orasidagi bog’lanishlarni sifat jihatdan tahlil qilish,
ya’ni bog’langan (
j
y
) va bog’liq bo’lmagan (
k
x
) o’zgaruvchilarni ajratish;
- ma’lumotlarni tanlash;
-
j
y
va
k
x
o’zgaruvchilar orasidagi bog’lanish shaklini aniqlash;
- model parametrlarini aniqlash;
- sohta o’zgaruvchilarni kiritish;
- avtokorrelyatsiyani aniqlash;
- trendlarni, davriy va tasodifiy komponentalarni aniqlash;
- bog’lanish shaklini aniqlash va birpaytli tenglamalar tizimini tuzish;
- identifikatsiya shartlarini tekshirish;
- birpaytli tenglamalar tizimining parametrlarini baholash;
- davriy qatorlar tizimi asosida modellashtirish: statsionarlik va kointegratsiya
muammolari;
- integratsiya muammolari va parametrlarni baholash.
Ekonometrik model o’zaro bog’langan o’zgaruvchilarning nazariy jihatlari va
ular orasidagi bog’lanish xususiyatlariga asoslanadi.
O’zaro bog’lanishlarni ifodalashda asosan, ularning sifat tomonlarini tahlil
qilishga ko’proq e’tibor beriladi.
Shuning uchun ekonometrik tadqiqotlar bosqichlariga quyidagilarni kiritish
mumkin.
- muammoning qo’yilishi;
- ma’lumotlar yig’ish, ularni sifatini tahlil qilish;
- model xususiyatini aniqlash;
- parametrlarni baholash;
- echimlarni tushinish, muhokama qilish va amalga joriy etish.
Bu bosqichlar barcha tadqiqotlar uchun xos bo’lib, qanday ma’lumotlardan
foydalanishidan qat’iy nazar va zamonga bog’liq bo’lmagan holda amalga oshiriladi.
Ekonometrika fanining predmeti, usullari, vazifalari va asosiy tushunchalari
7
Dostları ilə paylaş: