Əl-maiDƏ (SÜFRƏ)

(8.8) “(Allah bununla) günahkarların xoşuna gəlməsə də, haqqı (İslamı) bərqərar etmək və batili (küfrü) yox etmək istəyirdi”.
Bədr yaxınlığında əzəmətli döyüşü təsvir etməzdən öncə Fövqəluca Allah möminlərə xas olan keyfiyyətlər haqqında xəbər verir, çünki Bədr yaxınlığındakı döyüşün iştirakçıları bu keyfiyyət­lərə malik idilər və xeyirxah işlər görürdülər ki, bunlardan ən əzəmətlisi Allah yolunda müqəddəs müharibə idi. Onların imanı həqiqi imandı və buna görə Allahın onlara vəd etdiyi mükafat da həqiqi mükafat oldu.

Fövqəluca Allah Elçisinə (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) əmr edir ki, şəhərdən çıxıb Bədr adlı yerə yola düşsünlər və Onun nəzərdə tutduğu haqq naminə müşriklərlə görüşsünlər. Sonradan baş verən hadisələrin hamısı qədərlə müəyyənləşdirilmiş və planlaşdırılmışdı.

Müsəlmanlar yola düşdükdə onların hətta ağıllarına belə gəlmirdi ki, düşmənlə döyüşə girməli olacaqlar. Döyüşün qaçılmaz zəruriyyəti onlara aydın olduqda, bəziləri Peyğəmbərlə (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) mübahisə etməyə başladılar. Onlar döyüşmək istəmirdilər və elə davranırdılar ki, sanki onları labüd ölümə aparırdılar və onlar bunu müşahidə etməyə məcburdurlar. Əlbəttə, onlar belə rəftar etməməliydilər, xüsusilə, onlar Allahın əmrinə itaət edərək, Onun istədiyi işi görmək və haqq xatirinə bu yola çıxmışdılar. Belə şəraitdə istənilən mübahi­sələr mənasızdır. İnsanlar öz qərarlarının doğruluğuna şübhə etdikdə mübahisə və çəkişmələr fayda verə bilər. Əgər həqiqət aydın və mübahisəsizdirsə, onda onlara ona riayət etməkdən başqa bir şey qalmır.

Qeyd etmək lazımdır ki, möminlərin əksəriyyəti Peyğəmbərlə (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) höccətləş­mirdilər və düşmənlə rastlaşmağa müqavimət göstərmirdilər. Allahın qınağına layiq görülən azsaylı insanlar da sonradan Onun iradəsinə tabe oldular və müqəddəs müharibədə fəal iştirak etdilər. Allah da onlara dözümlülük bəxş etdi və müxtəlif hadisələr vasitəsi ilə onların ürəyinə yəqinlik saldı ki, onların bəziləri haqqında bir qədər sonra bəhs edəcəyik.

Müsəlmanlar şəhərdən çıxdılar ki, Əbu Sufyanın Şama yola düşdüyü qureyşlilərin böyük ticarət karvanının yolunu kəssinlər. Onlar karvanın Şamdan qayıtdığı haqqında eşitdikdə, Muhəmməd Peyğəmbərin (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) çağırışına üç yüz on nəfərdən bir qədər çox adam toplaşdı. Onların cəmisi yetmiş dəvəsi vardı ki, onlara növbə ilə minməyi və ərzaq yükləməyi qərara almışdılar. Qureyşlilər müsəlmanların niyyətindən xəbər tutduqda, yola çıxdılar ki, öz karvanlarını müdafiə etsinlər. Onlar böyük bir qoşun təchiz etdilər ki, tərkibində çoxlu at var idi. Döyüşçülərinin sayı min nəfərə çatırdı.

O zaman Allah müsəlmanlara vəd etmişdi ki, müşriklərin iki dəstəsindən biri onlara qalacaq: onlar ya karvanı tutacaqlar, ya da qureyşlilərin qoşunu üzərində qəlbə çalacaqlar. Müsəlmanlar istəyirdilər ki, karvanı ələ keçirsinlər, çünki onlar maddi çətinliklər içində idilər, karvan isə kifayət qədər (özünümüdafiə) qüvvəsinə malik deyildi. Lakin Fövqəluca Allah istəyirdi ki, onların özləri üçün arzuladıqlarından da daha yaxşı bir hadisə baş versin. Allah istəyirdi ki, onlar qureyşlilərin tərkibində müşriklərin ağsaqqal­ları və adlı-sanlı igidləri olan qoşununa qalib gəlsinlər. Allah istəyirdi ki, haqq zəfər çalsın, onun tərəfdarları qələbə qazansınlar, yalan tərəfdarları isə sarsıdıcı məğlubiyyətə uğradılsınlar. O istəyirdi ki, qulları heç ağıllarına belə gətirmədikləri Onun haqqı müdafiə etməsinin şahidi olsunlar. Allah müxtəlif dəlil və sübutların vasitəsilə, günahkarların nifrətinə səbəb olsa da, haqqı təsdiq və yalanı ifşa etdi. Həqiqətən, Rəbb onların istəklərinə heç bir diqqət yetirmədi.