Elektrotexnika, elektromexanika va elektrotexnologiya

Asinxron mashinaning ekvivalent sxemalari

Asinxron mashinaning ekvivalent sxemasini uning kuchlanishlar tenglamalari asosida qurish mumkin.

r₁ x_σ1 1 x’_σ2 r’₂ / s
I₁ I’<sub>2

1</sub> X_G1 I_M=I₁+I’₂
2
Rasm 5.1. Asinxron mashinaning T ko‘rnishidagi ekvivalent sxemasi

Magnitlovchi konturning qarshiligi bosh induktiv qarshilikga teng bo‘lib bu kontur orqali magnitlovchi tok oqib o‘tadi.

_{M= 1}+ ₂ (9.3)

Расм-5.2 Асинхрон машинанинг Т- кўринишидаги Эквивалент схемаси

Magnitlovchi konturning uchlaridagi kuchlanish U₁₂=E₁=E₂ Bu sxemada aktiv quvvat isroflari hisobga olinmagan. Bu isroflarni hisobga olish uchun magnitlovchi konturning qarshiligiga
paralel yoki ketma-ket ravishda r_mg aktiv qarshilik ulanadi. Bu qarshilikdagi isroflar mashinaning aktiv quvvat isroflariga teng.
Asinxron mashinaning G ko‘rinishidagi ekvivalent sxemasining magnitlovchi konturi birinchi zanjirning kirishiga ulangan bo‘lib, mashinaning magnit oqimini kuchlanishga bog‘liqligini to‘g‘ri ifodalaydi.
Asinxron mashinaning G ko‘rinishidagi sxema uning ish rejimlarini o‘rganishga ancha qulay.
(9.4)


Asinxron mashinaning energetik diagrammalari

Faraz qilaylik asinxron mashina manbadan R₁=m₁U₁I₁cosφ₁ aktiv quvvatni qabul qilayotgan bo‘lsin. Bu quvvatning bir qismi statorning cho‘lg‘amidagi quvvat isroflarini qoplashga sarflanadi.

R_el1=m₁I₁²r₁ (9.5)
Aktiv quvvatning bir qismi statorning magnit o‘zagidagi magnit isroflarini qoplaydi.
R_mt1=m₁I_m²r_m (9.6)
Q uvvatning qolgan qismi elektromagnit quvvat deyiladi.
R_em= R₁- R_el1- R_mg1 (9.7)
_Ekvivalent sxemada bu quvvatga aktiv qarshilikdagi quvvat mos keladi.
(9.8)
Bu quvvatning bir qismi rotor cho‘lg‘amidagi quvvat isroflarini qoplashga sarflanadi.
(9.9)

Расм-5.4 Асинхрон моторнинг актив қувват энергетик диаграмимаси

R_em ning qolgan qismi rotorda hosil bo‘lgan mexanik quvvatga aylanadi.


(9.10)
Bu quvvatning bir qismi mashinaning ichida
mexanik qo‘shimcha quvvat isroflarni jamlashga sarflanadi. Asinxron mashinaning rotorida foydali quvvat
R₂=R_mex-R_mx-R_q (9.11)
Asinxron motorning f.i.k.
η=1- (9.12)
Asinxron dvigatellarning f.i.k. η=0,720,95 gacha bo‘lishi mumkin.
Asinxron dvigatelning reaktiv quvvat diagrammasini ko‘rish uchun undagi reaktiv quvvat sarflarini aniqlaymiz
Agar asinxron dvigatelning stator cho‘lg‘ami manbadan
Q₁=m₁U₁I₁ sin ₁ (9.13)
r eaktiv quvvatni qabul qilayotgan bo‘lsa, bu quvvatning bir qismi birlamchi va ikkilamchi cho‘lg‘amdagi tarqalish magnit oqimlarini hosil qilishga sarflanadi.
q₁= m₁I₁²x_1; q₂= m₁I₂`<sup>2</sup>x<sup>`</sup>_2
Asinxron dvigatelning asosiy magnit oqimi hosil qilish uchun
Q_m=mI²_m x_m (9.14)
reaktiv quvvat sarflanadi.
Diagrammadan ko‘rinib turibdiki manbadan qabul qilayotgan
reaktiv quvvatning eng ko‘p qismi stator va rotor orasidagi havo bo‘shligi borligi uchun magnit oqimni hosil qilishga sarflanadi.

Asinxron dvigatellarda cos _m = 0,700,95. Asinxron dvigatelning yuklamasi kamayganda quvvat koeffitsienti cos  ham kamayadi, u xolda cos =0,100,15.