Elektrotexnika, elektromexanika va elektrotexnologiya

Ayon qutbli sinxron mashinaning qo‘zg‘atish cho‘lg‘ami xosil qilgan magint maydon

Sinxron mashinaning qo‘zg‘atish cho‘lg‘ami xosil qilgan magnit maydon yakor cho‘lg‘amini kesib o‘tib unda e.yu.k.ni induksiyalaydi. Ayon qutbli sinxron mashinaning qo‘zg‘atish cho‘lg‘ami xosil qilgan magnit maydonning qutb bo‘linmasi bo‘ylab tarqalishi.

Maydon induksiyasini qutb bo‘linmasi davomida sinusoidal ko‘rinishda tarqalishini ta’minlash uchun mashinani ishlab chiqarishda kerakli konstruktiv tadbirlar bajarilishi xaqida o‘tgan mavzularda aytib o‘tilgan edi.
Lekin maydon induksiyasini to‘la sinusoidal ko‘rinishda tarqalishini ta’minlash ancha murakkab. Shuning uchun qo‘zg‘atish cho‘lg‘amining magnit maydonini birinchi asosiy va yuqori tartibli garmonikalarga yoziladi. Bu garmonikalar yakor cho‘lg‘amida asosiy garmonikadan tashqari e.yu.k. ning yuqori tartibli garmonikalarini induksiyalaydi.
Magnit maydonning yuqori tartibli garmonikalari kuchsiz bo‘lganligi sababli e.yu.k.ning yuqori tartibli garmonikalari xam kuchsiz bo‘ladi. Bundan tashqari yakor chulg‘amining qadamini, qutblarga va fazlarga to‘g‘ri keladigan pazlar sonini to‘g‘ri tanlash natijasida e.yu.k.ning yuqori tartibli garmonikalarini yanada kuchsizlantirishga erishish mumkin. Shuning uchun sinxron mashinalarning nazariyasida yakor cho‘lg‘amida induksiyalangan e.yu.k.ning faqat asosiy garmonikasi va induktor bilan yakor orasidagi o‘zaro induksiya deb qo‘zg‘atish cho‘lg‘amining asosiy garmonikasi xisobga olinadi Qo‘zg‘atish magnit maydonini asosiy garmonikasining amplitudasini V_f1. Shu maydonning xaqiqiy maksimal qiymatiga V_fm qo‘zg‘atish cho‘lg‘amining maydonini ko‘rinishini formasi K_f deb ataladi:

Maydon koeffitsienti K_f quyidagi nisbatlardan w/, / va qutb yoyining koeffitsientiga bog‘liq

Ko‘pincha u xolda Kf=0,951,15 bo‘ladi. Bu yerda -xavo bo‘shlig‘i mm; _m – xavo bo‘shlig‘ining maksimal qiymati; Ye qutb bo‘linmasi.

Qo‘zg‘atish cho‘lg‘amining bitta qutb o‘zagiga to‘g‘ri keladigan magintlovchi kuchi

Bu yerda wf-qo‘zg‘atish cho‘lg‘amining o‘ramlar soni va i1-qo‘zg‘atish toki

Qo‘zg‘atish magnit maydonining amplitudasi

bu yerda K-xavo bo‘shlig‘ining koeffitsienti; va Kl – magnit o‘zakning qutb o‘zakning o‘qi bo‘yicha to‘yinish koeffitsienti, -xavo bo‘shlig‘ining kattaligi
Yuqoridagilarga asosan:



Qo‘zg‘atish maydonining asosiy garmonikasini oqimi

bu yerda -qutb bo‘linmasining kengligi, _ - xavo bo‘shlig‘ining uzunligi