İonlaşdırıcı şüalanmanın xassələri
. Elektromaqnit-alfa, beta, qamma,
rentgen, neytron və s. şüalanması maddə ilə bilavasitə, yaxud dolayı qarşılıqlı
təsirdə olub atom və molekulları ionlaşdırır.
Nüvənin radioaktiv şualanması əsasən
,
,
şüalanmaya səbəb olur.
şüalanma müsbət yüklü helium atomunun nüvələrindən ibarət hissəciklər
selidir.
şüalanma elektron, yaxud pozitronlar selidir.
şüalar nüvədaxili energetik dəyişmələri elektromaqnit şüalanmasıdır.
Bəzi radioaktiv maddələr eyni zamanda
və
şüalar buraxır. Rentgen
şüalanması maddənin elektroionlarının çox tez tormozlanması nəticəsində yaranan
qısa elektromaqnit dalğalarından ibarətdir.
Neytron şüalanması neytronlar selindən ibarətdir. Neytron elektrik yükünə
malik olmadığı üçün atom nüvəsi ilə asanlıqla əlaqəyə girib, nüvə reaksiyası
yaradır.
Radioaktiv şüalanma hissəcikləri ionlaşdırıcı və nüfuzetmə qabiliyyəti ilə
xarakterizə olunur.
hissəciklər maksimum ionlaşdırıcı və minimum nüfuzetmə qabiliyyətinə
malikdir.
hissəciklər üçün bu göstəricilər əksinədir.
şüalar ən çox nüfuzetmə
qabiliyyətinə malikdir.
İonlaşdırıcı şüalanmaların canlı orqanizmə bioloji təsiri, ilk növbədə,
udulmuş şüalanma enerjisindən asılıdır. Udulmuş şüalanma dozasının ölçü vahidi
Coul/kq-dır. Sistemdən kənar olçü vahidləri isə qrey, rad, millirad, mikrorad və
s.dir.
1 rad =0,01qrey
Bəzən doza vahidi rad-ın bioloji ekvivalenti olan
Dostları ilə paylaş: