Ərşad Əzimzadə
Yüklə 4,43 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
sağalmayan xəstə var.Sağalmaq istəyən-yollar axtarır, istəmiyən-bəhanə.Xilas olmaq yolunu sizə bu kitab göstərəcək,o,həyat adlı uzun və çox mürəkkəb bir yolda sadiq bələdçiniz,ağıllı məsləhətçiniz olacaq.Onunla dostluq etməyinə, vallah, dəyər... Mətin jurnalist Mayya Qoqulan barədə söhbətə yekun vuraraq, buradaca bir moskvalı həmkarımdan iqtibas gətirmək istəyirəm:“Başqalarına sağlam olmağı öyrədən adamı ət basıbsa,təngənəfəslikdən əzab çəkirsə,hərəkət edə bilmirsə - mənim beləsinə inamım yoxdur.Mayya Qoqulana mən dərhal inandım.Ona görə ki, bu qadının zahiri görkəmi tam qaydasındadır”. Alla Zinovyeva, “Sportivnaya jizn Rossii”,1992. Şəkildə:64 yaşlı Mayya Qoqulan. İKİNCİ FƏSİL NATURAL GİGİYENA NECƏ YARANDI? Bir həqiqəti yadda möhkəm saxlayın:həkimlər,tibb elmi bizim özümüzlə deyil,canımızdakı azar-bezarla məşğul olur. Biz xəstələnməsək,azar-bezarsız yaşasaq,nəhəng əczaçılıq sənayesi gözündən batar.Dövlətə də,şəxsi mülkiyyətçiyə də, əlbəttə,sağlam adam-işçi qüvvəsi lazımdır.İstehsalatı dayandır- mamaq və daha da genişləndirmək üçün.İşçi neçə il yaşayacaq? Bunun nə dövlətə dəxli var,nə də mülkiyyət sahibinə.Yoxsa necə olur ki,spirtli içkilərin,tütünün ziyanını hamı bildiyi və bu barədə bar-bar bağırdığı halda,heç bir dövlət onları istehsal edən fabrik və zavodları bağlamır? Özün nəticə çıxar: öz sağlamlığının qeydinə sən özün qalmalısan,sağlamlığınla məşğul olmaq sənin öz şəxsi işindir. downloaded from KitabYurdu.az 38 Qoy,gözəl şüarlar, təmtəraqlı məruzələr səni çaşdırmasın. Sənin can sağlığını səndən başqa heç kəs qorumayacaq, qorusa da sənin kimi heç kəs qoruya bilməz.Vicdanlı və dərin bilikli həkimlərin hamısı bir ağızdan deyir:hər kəs özünün həkimi olmalıdır! Soruşa bilərsiniz: sağlamlığımı necə qoruyum, onu itir- mişəmsə, necə qaaytarım? Cavab verirəm:natural gigiyenanın köməyi ilə. O nəmənə şeydi?150 ildən çox yaşı olan bir faydalı hərəkatla tanış deyilsiniz?..Gec deyil,gəlin tanış olaq. Dərman müalicəsinin uğursuzluğu,bu zəmində baş verən saysız-hesabsız qurbanlar insanları zaman-zaman yeni yollar axtarmağa vadar edib.Nəticədə X1X əsrdə yeni bir müalicə növü meydana çıxdı.Onu qədim Yunan Şəfa Allahı Asklepeyin (Eskulapın) ikinci qızı Gigiyanın (onun barəsində axırda) şərəfinə “Natural Gigiyena” adlandırdılar.Dərmanı tam rədd edən yeni müalicə metodunun əsasını belə bir tezis təşkil edir: Təbiət Qanunlarını mükəmməl öyrənərək, onlara dəqiq əməl edərək,bədənin ayrı-ayrı orqan və sistemlərini deyil, bütövlükdə orqanizmi(cismi və ruhu) elə formalaşdırmaq lazımdır ki,Təbiətin özü tərəfindən vücudda yerləşdirilmiş şəfaverici qüvvələr cismi və ruhu xəstəliklərdən qoruya bilsin. “Natural Gigiyena” termini ilk dəfə 1856-cı ildə Amerikada təsbit olundu.Bundan bir qədər əvvəl,yəni 1832-ci ildə,o vaxt kimsəyə bəlli olmayan Silvestr Qrehem Nyu-York şəhərinin sakinləri qarşısında böyük bir mühazirə ilə çıxış edərək, bildirdi ki,XIX əsrin əvvəllərində Filodelfiyada çoxlu insan həyatına son qoyan dəhşətli vəba epidemiyası “Bibliya xristianları” sektası üzvlərinin birinin də burnunu qanatmadı. Nə üçün? Yeganə fərq bunda idi ki, həmin sektanın üzvləri heyvandarlıq məhsullarından istifadə etmirdilər, çay, spirtli içki içmir, papiros çəkmirdilər.Bu hal Qrehemin iti ağlını çox ciddi şəkildə məşğul etdi.Onun çıxartdığı nəticə hamı üçün gözlənilməz oldu:Natural Qidalar müalicəvi əhəmiyyətə malikdir! Onu da əlavə edək ki, Qrehemin ardıcıllarından heç downloaded from KitabYurdu.az 39 kəs o dövrün çox qorxunc bəlası sayılan vəbaya tutulmadı. Beləliklə də, Qrehem belə bir acı nəticə çıxartdı: “İnsanın özü öz xəstəliyinin, öz əzab və işgəncəsinin səbəbkarı, baisidir ”. Bəli,insan özünü xoşbəxt də edə bilər,bədbəxt də. Bunun üçün Xaliq ona hər şeyi verib. “Natural Gigiyena” hərəkatının banilərindən biri Troll bu hərəkatın məramını belə izah edir:“Dərman təbabətinin sistemi-yalançıdır,fəlsəfi nöqteyi-nəzərdən düzgün deyil,elmi baxımdan-cəfəngiyatdır,Təbiətə düşməndir,sağlam düşüncəyə ziddir,nəticələrinə görə-fəlakətlidir,insan nəslinə-lənətdir və qarğışdır.Bizim təbliğ və təsbit etdiyimiz gigiyena təbabəti isə - Təbiətlə harmoniyadır,canlı orqanizmin qanunlarına tam uyğundur,elmi nöqteyi-nəzərdən düzgündür, nəticələrinə görə - müsbətdir, insan xoşbəxtliyi üçün möhkəm zəmindir”. “Natural Gigiyena” hərakatı inkişaf etdi,ABŞ-a, sonra da Avstraliyaya,Yeni Zelandiyaya yayıldı,digər sivil ölkələrə, o cümlədən,Yaponiyaya keçdi.Əhalisinin böyük bir hissəsi bu sistemlə yaşayan, adi fəhləsi də, prezidenti də sübh tezdən əyninə “şortik” geyib açıq havada qaçmağı özünə ar bilməyən ABŞ dünyanın ən qüdrətli dövlətinə,bəlkə də,Natural Gigiye- nanın köməyi ilə çevrildi-sağlam bədən və sağlam ruh, inam, optimizm ölkənin böyük uğurları üçün gözəl zəmin yaratdı. XX əsrin əvvəllərində əhalisinin orta yaş həddi 44 il olan Yaponiyanın,indi həmin göstəriciyə görə dünyada birinci yerə çıxması səbəbini də,zənnimcə, “Natural Gigiyena” hərakatında axtarmaq lazımdır. NATURAL GİGİYENANIN PRİNSİPLƏRİ Birinci prinsip:Xəstəliyi müalicə etməmək,həyat qanunlarına dair bilikdən istifadə edərək, insanlara xəstəliklərdən vaz keçməyi öyrətmək.Nəzərə almaq lazımdır ki,Təbiət insanı sağlam yaradır və onu şəfaverici qüvvələrlə təmin edir.Təsadüfi deyil ki, böyük rus alimi Pavlov downloaded from KitabYurdu.az 40 yazırdı:“İnsan orqanizmi-yüksək dərəcədə özünü idarə edən,özünü istiqamətləndirən,özünə qulluq göstərən, özünü mühafizə edən,bərpa edən,hətta,mükəmməlləşdirən sistem- dir”.İnsan üçün elə şərait yaratmaq lazımdır ki,onun orqanizmi sonralar həm daxili mühitlə,həm də xarici mühitlə hərtərəfli əlaqə saxlaya bilsin.Bu şərait və yalnız bu şərait Təbiət tərəfindən qoyulmuş möhtəşəm köməkçi qüvvələrin-immunitet gücünün,özünü bərpa və özünü təkmilləşdirmə qüvvələrinin maneəsiz hərəkət etməsinə qarantiya verir. İkinci prinsip: Tam və vahid olan insan orqanizminə kompleks(sistemli) yanaşmaq. Natural Gigiyenanın tərəfdarla -rı,çox haqlı olaraq,müalicədə dar ixtisaslaşmanı tam rədd edirlər.Amerika gigiyenisti Şelton yazırdı:“Hər hansı xəstəlik- bütün orqanizmin xəstəliyidir.Ona görə də orqanizmə təbii metodlarla kompleks(sistemli) təsir göstərmək lazımdır. Yalnız təbii üsulla göstərilən kompleks təsir-orqanizmin bütün həyat fəaliyyətinin əsasına(bizim iradəmizdən asılı olmayaraq)qoyulmuş olan özünütəmizləmə və özünümüa- licə qanunlarının realizə olunmasını təmin edir”. Üçüncü prinsip:“Sağlamlıq” və “Xəstəlik” fenomen- lərini dəqiq müəyyən etmək.“Sağlamlıq”-tam,bütöv olmaq deməkdir.“Müalicə etmək”-bütövlüyün bərpası deməkdir. Şeltonun traktovkasınca “sağlamlıq-tamamlanmaq, təşkilet- mənin mükəmməlliyi, yə-ni, həyati etibarlılıq, funksiyaların harmoniyası, enerjili və hər cür gərginlikdən tam azad və sərbəst olmaq,heç bir məhdudiyyət hiss etməmək” demək- dir.Şelton tam yəqin etmişdi ki,bədəndəki hər bir orqan-hər bir hüceyrə,toxuma,orqanlar sistemi tamın,bütövün (orqanizmin) mənafeyini öz mənafeyindən üstün tutaraq, tamın (orqanizmin) sağlamlığı və bütövlüyü naminə çalışır. “Alturizm” (ümumi mənafeyin naminə öz mənafeyini qurban vermək)-insan orqanizmini qoruyan ən böyük və ən ecazkar qüvvədir,ən mükəmməl qanunlardan biridir.Əgər bu qanunu,sözdə deyil, işdə cəmiyyətə tətbiq etmək,insanlara ümumi mənafeyin downloaded from KitabYurdu.az 41 naminə öz eqoist tələblərindən vaz keçməyi öyrətmək mümkün olsaydı,Yer üzündə nə müharibə baş verərdi,nə cinayətlər olardı,nə harınlamış zənginlər,nə də acından köpük qusan ac- yalavaclar.Bu qədər orduya,polisə,silaha,bir belə məhsul isteh- salına əsla ehtiyac qalmazdı.İnsan cüzi zəhmət sərf etməklə- firavan,tam sağlam və xoşbəxt yaşaya bilərdi.Təəssüflənirik ki, hələlik(hələlikmi?) bu qoca dünyada “Alturizm” qanunları deyil, “eqoizm” qanunları hökm sürür və biz belə bir reallığı nəzərə almaya bilmərik.Ona görə təəssüflənirik ki,belə bir şəraitdə tibb elmi bütün gücünü “xəstələnməmək üçün nə etmək lazımdır” sualına dəqiq cavab axtarmağa deyil,xəstəliyi dava-dərmanla sağaltmaq prob -leminə sərf edir.Bu da qumlu səhranı suvarmaq kimi bir hədər zəhmətdir.Xəstəliklərə qarşı Don Kixot kimi çarpışan tibb elmi cari işlərin,qaçhaqaçların, qovhaqovların əlindən vaxt tapıb, belə bir vacib sualın üzərində düşünə bilmir:“xəstəlik nədir?”.Bu arxivacib sualın cavabını yalnız Natural Gigiyena hərakatı axtarmış və tapmışdır. Dördüncü prinsip: “Xəstəlik” fenomeninin düzgün anlaşılması.Xəstəlik-tamlığın pozulması,canlı orqanizmin daxili və xarici düşmənlərə qarşı müqavimət göstərə bilmək qabliyyətini itirməsidir. Hər hansı bir xəstəlik-adi dəri qızartısından tutmuş xərçəngə qədər hamısı-orqanizmin tamlığının, bütövlüyünün pozulması deməkdir. Beşinci prinsip: Sağlamlığın yeni strategiyası.Natural Gigiyena enerji toplamaq və orqanizmin gücünə qənaət etmək üçün 4 cür istirahətə və dincəlməyə üstünlük verir:fiziki istira- hət,fizioloji istirahət(qidadan imtina,aclıqla müalicə), zehni istirahət və ruhi istirahət.Orqanizm,istər öz daxilindəki orqanla- rın (hüceyrələrin, toxumaların və s.) öz aralarında biri digəri ilə, istərsə də insanı əhatə edən xarici mühitlə təmasda olmağa və əlaqə saxlamağa böyük ehtiyac duyur. Buradan 5 əlaqə növü haqqında Konsepsiya meydana gəlmişdir: 1. Orqanizmin psixiko-emosional əlaqəsi. Hər bir insan öz orqanizminin psixiko-emosional tarazlığını və onu əhatə downloaded from KitabYurdu.az 42 edən Təbiətlə, o cümlədən Kosmosla, bundan əlavə, ictimai mühitlə (Cəmiyyətlə, onun idealı və normaları ilə, dost–tanışla, ailə və s.) psixiko-emosional əlaqə təmin etməlidir. Buna özündə nikbin əhval–ruhiyyə tərbiyə etmək yolu ilə nail olmaq mümkündür. 2. Orqanizmin biokimyəvi əlaqəsi. Orqanizm mövcud- luğunun baş fizioloji qanunu sayılan turşu-qələvi tarazlığının bərpasına, birinci növbədə, təbii qidalanma yolu ilə nail olmaq mümkündür. Nişi sistemi bu işdə əvəzsiz vasitədir. 3. Orqanizmin biofizioloji əlaqəsi. Dəri örtüyünün və daxili orqanların nöqtələr vasitəsilə Kosmos,Yer,Su,Hava, İşıq və Energetika ilə təbii əlaqəsinin bərpasına “çılpaq terapiya”,kontrast hava və su,İşıq və Günəş vannaları, ayaqya- lın gəzmək və digər üsullarla nail olmaq mümkündür. 4. Orqanizmin biomexaniki əlaqəsi xüsusi məşqlərin, kəskin hərəkətlərin,qəddi şux tutmağın köməyi ilə kapilyar- larda və damarlarda düzgün qan dövranını bərpa etmək. 5. Orqanizmin bioenerji əlaqəsi.Mövcud təcrübələrə əsaslanaraq, düzgün tənəffüsü bərpa edib saxlamaq. Altıncı prinsip: Təbii qidalanma.Heç bir şəfaverici kompleks təbii qidalanma olmadan tam deyil və istənilən səmərəni verməz.Natural qida tərafdarlarının fikirincə,qida təkcə qanın tərkibini,“tikinti materialının” keyfiyyətini müəyən etmir, həm də xarakteri,hətta,insanın dünyagörüşünü,əxlaqını formalaşdırır.Təbii qida-gözəl səmərə verən və nəticəsi qabaqcadan bəlli olan güclü müalicə alətidir.Burda dünya- nın sonuncu peyğəmbəri Məhəmməd Əleyhissalamın söylədiyi dahiyanə kəlamı bir daha yada salmaq yerinə düşər:“Bütün fəsadların yuvası–mədədir, bütün dərd-lərin çarəsi– pəhrizdir”.Yəni:insanın başına nə müsibətlər gəlirsə,hamısı nəfsin,qarınqululuğun,tamahın ucubatından gəlir.Düzgün qida- lanmayan adam mütləq xəstə və bədbəxt olmalıdır,düzgün qidalanan adam isə mütləq sağlam və xoşbəxt olmalı və uzun ömr sürməlidir. downloaded from KitabYurdu.az 43 Yeddinci prinsip: Hər cür dərman- terapiyanı rədd etmək.Natural Gigiyena dərmanla müalicə sisteminin ləğv olunmasını,bəşəriyyətə Təbiət Qanunlarına arxalanan Sağlam- lıq Sistemi təklif edib.Nəzərə almaq lazımdır ki,bütün maddə- lər canlı orqanizm üçün ya qidadır,ya da zəhər.Canlı orqanizm tərəfindən həzm olunmayan və mənimsənilməyən hər şey,o cümlədən dərman-zəhərdir! Səkkizinci prinsip: Tibb elmi ilə Natural Gigiyena- nın sərhədlərini dəqiq müəyyənləşdirmək.Tibb-heç vaxt elm olmayıb və indi də elm deyil.Tibb-müalicə metodu və üsuludur. Fiziologiya,biologiya,anatomiya,kimya ayrı-ayrılıqda elmə aiddir,lakin onlar birlikdə “tibb elmi” deyil.Tibbin vahid prinsipi yoxdur,onun müalicə metodları gözlənilməz nəticə verir. Bu səbəbdən həkimlər, həm müalicə metodlarını, həm də dərmanları,onların dozalarını tez-tez dəyişməli,canlı insanın üzərində,nəticəsi qabaqcadan bəlli olmayan,qorxulu eksperi- mentlər aparmalı olur.Əgər tibb elm olsaydı,belə şeylər baş verməzdi.Dünyanın hər yerində 2+2=4 alınacaq,H 2 +O=su alınacaq. Tibb “elmində” belə dəqiq nəticələr yoxdur. Birisi yel xəstəliyini sağaltmaq üçün maksimum 12 qram solisilat turşusu tətbiq edirsə,o birisi xəstəyə 24 q verir.Kim haqlıdır? Heç biri. Gigiyena isə heç vaxt dəyişməyən vahid və əbədi Həyat Qanunlarına arxalanır,bu qanunların tətbiqinin nəticələrini qabaqcadan görmək mümkündür:“ölü” qida yeyən adam -xəstə olacaq, canlı qida yeyən -sağlam. Doqquzuncu prinsip:Xalqı maarifləndirmək, biliklə- ri geniş yaymaq, sağlam həyat tərzini bərqərar etmək.Natural Gigiyenanın xəmiri Alturizm, Optimizm və Humanizm kimi 3 qiymətli mənəvi dəyərdən yoğrulmuşdur. Lakin bu gözəl ideyalar(bütün yaxşı ideyalar kimi) o zaman güclü ola bilər ki,kütlələrin şüurunda dərin kök salsın.Belə olsa, Natural Gigiyena saysız-hesabsız klinikaların,böyük əczaçılar ordusunun,nəhəng sənaye komplekslərinin,milyonlarla kənd təsərrüfatı maşınlarının,cəmiyyətin qanını soran Silahlı downloaded from KitabYurdu.az 44 Qüvvələrin,Polisin görə bilmədiyi işi görər,onların hamısının birlikdə həyata keçirə bilmədiyi vəzifəni-insanları xoşbəxt etmək vəzifəsini çox asanlıqla və böyük uğurla yerinə yetirər. Bunun üçün böyük xərc tələb olunmaz. PSİXİKA VƏ SAĞLAMLIQ Tanınmış təbib Pol Breqq deyirdi:“Həyat bizim sinirlə -rimizdən axır.Nə qədərki sizin sinir qüvvəniz var-siz təşəb- büskarsınız,xoşbəxtsiniz,sağlamsınız,hər cür çətinliyi dəf etməyə,taleyin hər bir çağırışına cavab verməyə qadirsiniz. Siz hər hansı problemi alqışlayırsınız,çünki inanırsız ki, sizin sinir qüvvəniz onun öhdəsindən gələcək”.Bəli, əsəb sistemi möhkəm olan adam hər şeyə qadirdi.Yüksək mənəvi gücə malik olan şəxs müdrikcəsinə,düşünülmüş şəkildə yaşayır və davranır,həyatdan həzz alır.Nə tez-tez baş verən Təbiət kataklizmaları,nə də ətrafda cəryan edən hadisələr onun daxili komfortunu,rahatlığını poza bilir.Əlbəttə,söhbət laqeyd,biganə, xudpəsənd adamdan getmir,söhbət ən çətin məsələləri sakitcə, müdrikcəsinə həll etməyə qadir olan kamil və güclü şəxslərdən gedir. Belə şəxsiyyət olmağın ən yaxşı yolu-Nişi Sisteminin tələblərinə əməl etməkdir.İnsanı vahid,tam və küll şəkilində götürən Nişi sübut edib:psixiki sağlamlıq fiziki sağlamlıqdan ayrılmazdır,biri digərini qoruyub hifz edir.Biz fiziki sağlamlı- ğımızı bərpa edərkən və qoruyarkən,möhtəşəm əsəb sistemini və psixiki sağlamlığımızı da səhmana salır və qoruyuruq.Nişi Sistemi bütövlükdə bu ulu məqsədə xidmət edir. Əsəb sistemi haqqında bəzi şeyləri bilmək hər kəs üçün vacibdir.Əvvəla,yadda saxlayın ki,əsəb sistemi 2 hissədən ibarətdir:xarici (parasimpatik) və daxili (simpatik) əsəb sistemi. Xarici sistem dərinin üst səthinə,əllərin,qolların,ayaqların və s. əzələlərinə nəzarət edir,dərini istiyə,soyuğa və zədələnməyə qarşı həssas edir,daxili sistem isə daxili orqanların fəaliyyətinə downloaded from KitabYurdu.az 45 rəhbərlik edir.Beyin bütün orqanların mərkəzidir.Baş Qərargah -dır.“Hesablama mərkəzinin” proqramları buradan ötürülür. Əsəb sistemi 3 cür sinir qüvvəsi ilə idarə olunur: 1. Əzələ sinir qüvvəsi-əzələ hərəkətlərini törədir. 2. Orqanların sinir sistemi-sağlamlığa xidmət edir və xəstəliklərə müqavimət göstərir. 3. Mənəvi (ruhi) sinir qüvvəsi-güclü intellekt,yaxşı yad- daş,mənəvi dözüm yaradır,öz emosiyalarını tənzimləməkdə insana yardımçı olur.İnsan öz taleyinin sahibinə məhz onun köməyi ilə çevrilə bilir.Mənəvi sinir qüvvəsi güclü olanda qeyri-adi hadisələr,streslər,əsəb gərginliyi insana pis təsir göstərə bilmir,onu sarsıtmır. Bildiyimiz kimi,həyatda ağıllı,dərrakəli,savadlı,qabliy- yətli,istedadlı adamlar çox olur.Lakin insanı hərəkətə gətirən və inamla irəli aparan sinir qüvvəsi çatmadıqda,belə adamlar öz potensiallarını aça bilmir və heç nəyə nail olmurlar.Bu qüsurdan yaxa qurtarmaq mümkündürmü?Möhtəşəm sinir qüv- vəsi yaratmaq üçün nə etmək lazımdır? Sinir qüvvəsi yaratmağa və onu qorumağa qadir olan dərman yoxdur.Süni stimulyatorlar(çay,kofe,tütün,alkaqol, nar- kotik maddələr,tiryək) isə əsəb sistemini möhkəmlətmir,əksinə, onu dağıdıb,bərbad hala salır.Yadda möhkəm saxlayın:dərman- dan yalnız xəstəni böhran vəziyyətdən çıxartmaq üçün istifadə etmək olar.Çünki dərman-bədənə daxil olan və yığılıb orada qalan əlavə zəhərdir.Massaj,müxtəlif vannalar,gipnoz,dualar, dilətutmalar,təqlidlər və bu kimi tədbirlər yalnız müvəqqəti təsir göstərir.Möhtəşəm,əzəmətli və qüdrətli əsəb sistemini yaratmaq və yaşatmaq üçün bu işlə hər gün sistemli şəkildə məşğul olmaq lazımdır.Bunun başqa yolu yoxdur. Əsəb sistemini möhkəm,daxili streslərə dözümlü tərbiyə etmək üçün,Təbiət tərəfindən hər birimizin daxilində qoyulmuş 2 qüvvəni köməyə çağırmalıyıq:iradəni və hər şeyə qadir olmaq cəhdini.Əgər bu 2 qüvvə zəyifdirsə, onları dərhal downloaded from KitabYurdu.az 46 “istehsal etməyə” başlayın. Əks halda, siz həyatda adi tələbatı- nızı belə ödəyə bilməyəcəksiniz. Elmə çoxdan bəllidir ki,emosiya kimyəvi tərkibə malikdir:pis fikirlər orqanizmi zəhərləyir,sağlamlığa zərbə vurur.Əksinə yaxşı fikirlər insanın əhvalını yaxşılaşdırır.Heç təsadüfi deyildir ki,əcdadımız sayılan Mağların peyğəmbəri, dahiyanə “Avesta”nın müəllifi sayılan Zərdüşt insan üçün 3 şeyi vacib sayırdı:yaxşı söz,yaxşı əməl,yaxşı niyət. Bu 3 şeyə malik olan insan bəd əməl törədə bilməz. Belə insan rahat və xoşbəxt yaşayar. Çünki belə insanın gözü tox,aza qane olur,aza qane olanın qəlbi rahat və əxlaqı pakdır. Bioloqlar deyirlər:“İnsan-düşündüyü üçün ölür”. Məşhur herientoloq Custin Qlass bu fikiri belə dəqiqləşdirib: “İnsan-pis düşündüyü üçün ölür”. Buradan belə nəticə çıxır: uzun illər rahat yaşamaq üçün yaxşı şeylər haqqında, yaxşı insanlar haqqında düşünmək azımdır. Özünüzü və övladlarınızı bu ruhda tərbiyə edin. Böyük Azərbaycan mütəfəkkiri Abasqulu Ağa Bakıxanov deyirdi:”Xoşbəxtlik-könül rahatlığıdır.O adamın könlü rahat ola bilər ki, aza qane olmağı bacarsın”. Dünya malına həris adamın,vəzifəpərəstin,şənbazın,qarınqulunun könlü heç vaxt rahat ola bilməz.Deməli,belə adam heç vaxt xoşbəxt olmaz.Belə adamın tələbatı dibsiz çəlləyə bənzər: nə qədər su tökürsən tök,dolan deyil.Böyük Mark Avreliy tələbat haqqında çox gözəl fikir deyib:“Hər adamın dəyəri-əldə etmək istədiyi şeyin dəyəri qədərdir”.Yəni:araq və kabab düşkününün dəyəri-araqla kabaın qiymətinddən artıq ola bilməz.Əlbəttə,bu dediklərimiz məsələnin mənəvi və psixoloji tərəfidir.Məsələnin fizioloji tərəfinə gəlincə,onu qeyd etməliyik ki, bizim fiziki və ruhi sağlamlığımız-bizi yaşadan 70 triliyon hüceyrənin səhhətindən asılıdır.Hüceyrələri sağlam saxlayan və ölən hüceyrələrin yerinə təzəsini yaradan iki qadir qüvvə mövcuddur:qida və hərəkət.Bunların hər ikisini Nişi Sistemi bol-bol təmin edir.Düzgün qidalandıqda(qidalanma qaydaları downloaded from KitabYurdu.az 47 barədə gələn fəsillərdə ətraflı söhbət açacağıq) və Nişi Sistemi- nin 6 qaydasına əməl etdikdə,beynimizin hüceyrələri özlərini çox gözəl hiss edirlər,biz xəstəliyin nə olduğunu bilmirik,uzun illər gümrah yaşayırıq və cavan qalırıq. Möhkəm sinir sistemi yaratmaq üçün nədən başlamaq lazımdır?Əlbəttə,səmərəli,məhsuldar düşünməyi öyrənməkdən! Hər vaxt yadda möhkəm saxlamalıyıq ki,Təbiət bizə ağıl,zəka və təfəkkür kimi çox qüdrətli bir silah bəxş edib.Bu silahın gücü ilə biz Kosmosu fəth edirik,insanların özündən qat-qat güclü olan robot düzəldirik.Bir sözlə,insan ağlının,insan kama- lının hüdudu yoxdur! Belə olduğu halda, nə üçün öz cismimizi və ruhumuzu səhmana sala bilmirik? Ona görə ki, bu məqsədə nail olmaq üçün hamımız başqalarını,bir də dərmanı köməyə çağırırıq.Öz ağlımızı deyil,məhz başqalarını və dərmanı! İnsanın ən böyük səhvi və bədbəxtliyi budur.Heç bir dərman beyinin fəaliyyətini gücləndirə bilmir,əksinə,onu keyidir, qeyri- həssas,qeyri-sağlam edir.Beyin yaxşı işləmirsə,müsbət emosiya -lar “istehsal” edə bilməz.Beyinin yaxşı işləməsi bütövlükdə həyat tərzindən asılıdır.Pis vərdişlərin caynağından yaxa qurtar -madan “Baş qərargahı” (eləcə də digər orqanları) normal çalışdırmaq mümkün deyil.Yalnız sağlam həyat tərzi beyni oksigenlə,vitaminlərlə,duzlarla və digər elementlərlə istənilən səviyyədə təchiz etməyə imkan verir.Beynin yaxşı işləməsi üçün onun hüceyrələrini,oksigendən başqa, həm də doymamış yağ turşuları ilə təmin etmək vacibdir.Onların əsas mənbəyi- ziriş və günəbaxan tumla rından,zeytundan və cücərmiş buğdanın zoğlarından alınan yağlardır.Mineral maddələrdən beyinə fosfor, kükürd, mis, sink, kalsium,dəmir və maqnezium gərəkdir.Fosfor və fosfor birləşmələri-beyin hüceyrələrinin yaranmasını təmin edir,kükürd onları oksigenlə təchiz etmək üçün lazımdır.Qalan minerallar isə normal həyat fəaliyyətini təmin etmək funksiyasını daşıyır. Beyin vitaminləri bunlardır-B qrupu vitaminləri,xüsusi- lə də B Yüklə 4,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|