Ətraf mühi̇tə və sosi̇al sahəyə təsi̇rlər və təsi̇razaltma tədbi̇rləri̇



Yüklə 4,15 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/19
tarix16.02.2017
ölçüsü4,15 Mb.
#9082
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19

C

ə

dv

ə

l  10-2:  H

ə

ssas yerl

ə

rd

ə

  v

ə

/ v

ə

 

ya  reseptorlarda  torpağa  tə

sirin 

qiym

ə

tl

ə

ndirilm

ə

si 

Yer

 

Problem 

Potensial 

t

ə

sirl

ə



Potensial 

t

ə

sirin 

ə

h

ə

miyy

ə

ti* 

T

ə

sirazaltma 

t

ə

dbiri 

Qalıq 

t

ə

sirin 

ə

h

ə

miyy

ə

ti* 

KG0-KG6 


(

KG3.5-


4.7 

arasındakı 

palçıq vulkanının 

qılıcı istisna 

olmaqla

)

 



Torpa

ğı



nazik 

t

ə



b

ə

q



əl

i üst 


q

atı


 

Torp


ağı

üst 



qat

ı

n



ı

ç



ıxarılma

s

ı



idar


ə

 

olunm



as

ı



sa

xlanılma


s

ı

 



v

ə

 t



ə

krar 


b

ə

rpas



ı 

əməliyyatları 

n

ə

tic



ə

sind


ə

torpağı



n üst 

qat


ı

n

ı



itirilmə


si 

riski, v


ə

 

bunun 



tikintid

ə



sonra bitki 

örtüyü


nün 

z

ə



if v

ə

/v



ə

 ya 


pis 

b

ə



rpas

ı

na 



tirib 


ç

ıxarma


s

ı

 



yaxud


 C4 

Orta


 

X3-02, 4-15 

yaxud


 C2  

Az 


KG0.5-6 (KG3.5-

4.7 arasındakı 

palçıq vulkanının 

qılıcı istisna 

olmaqla

), KG22.5-



KG24, KG27-27.5 

Yüks


ə

eroziyalı 



torpaqlar

 

(yüks



ə

eroziya 



potensialına 

malik 


torpaqlar

)  


Eroziyanın 

artması və

 

yarğanların 



formalaşması 

riski  


yaxud


 C3 

Orta


 

3-03, 3-09, 

3-28, 3-32, 

3-

15, OP136



 

yaxu



d C2  

Az 


T

əsirlə


r v

ə

 T



əsirazaltma Tədbirləri (Planlaşdırılmış Fəaliyyətlə

r)  


10-12 

 


CQBK-

nin Genişləndirilmə

si Layih

ə

si, Az



ə

rbaycan 


Ə

traf Mühit

ə

 v

ə



 

Sosial Sahə

y

ə

 T



əsirin Qiymətləndirilməsinin Əlavə

si 


Yekun variant 

 

Yer



 

Problem 

Potensial 

t

ə

sirl

ə



Potensial 

t

ə

sirin 

ə

h

ə

miyy

ə

ti* 

T

ə

sirazaltma 

t

ə

dbiri 

Qalıq 

t

ə

sirin 

ə

h

ə

miyy

ə

ti* 

KG3.5–KG4.7 

Dar, çox 

k

ə



skin 

yamaclı


yüks


ə

eroziyalı qılıc



 

(

palçıq 



vulkanının 

qılıcı


) – 

burada ya 

torpağın üst 

qatının 


qalınlığı çox 

nazikdir ya da 

torpağın üst 

qatı mövcud 

deyil

 

İşçi qüvvə



sinin 

sağlamlığı və

 

əmə


yinin 

t

əhlükəsizliyi,



 

h

əmçinin 



çi

rklə


ndirici 

maddələ


rin 

ə

traf 



mühitə

 daha 


geniş yayılması 

riski 


A5 

Orta


 

X7-25a 


A4 Az 

KG16, KG17, 

KG20, KG29 

 

KS boyunca 



asbest v

ə

 



məişə

tullantıları ilə



 

çirklənmə

 

İşçi qüvvə



sinin 

sağlamlığı və

 

əmə


yinin 

t

əhlükəsizliyi,



 

h

əmçinin 



çirklə

ndirici 


maddələ

rin 


ə

traf 


mühitə

 daha 


geniş yayılması 

riski 


B3 Az 

6-01, 6-02 

B- 

Faydalı


 

KG32 


KS boyunca 

güman edilə

qazma 


şlamları və

 

qazma 



məhlulları

 

İşçi qüvvə



sinin 

sağlamlığı və

 

əmə


yinin 

t

əhlükəsizliyi,



 

h

əmçinin 



çirklə

ndirici 


maddələ

rin 


ə

traf 


mühitə

 daha 


geniş yayılması 

riski 


B3 Az 

6-01, 6-02, 

6-14 

B- 


Faydalı

 

* 3-3 v



ə

 3-4 


saylı cə

dv

əllə



rd

ə

n istifad



ə

 

etməklə



 

qiymətləndirilib

 

10.3.4 

Torpaq və

 qruntun v

əziyyə

tin

ə

 t

əsirlərin azaldılması

 

CQBKG üzr

ə

 

Ə



MSSTQ-

nin  son  variantının  E  Qoşmasında  sadalanmış  və

  10.3.4-cü 

bölmə


d

ə

 t



əsvir edilmiş ümumi təsirazaltma tədbirlə

ri Layih


ənin layihələndirmə

sind


ə

 n

ə



z

ə

rd



ə

 

tutulmuş  dəyişikliklə



r

ə

  t



ətbiq  edilə

c

ək.  Buna  görə



  d

ə,  onlar  təkrara  yol  verməmə

k üçün 

burada yenid



ən tam şəkildə

 

qeyd edilmə



yib. Bu t

əsirazaltma tədbirləri aşağıdakılara aiddir:

 

 



 

Çirklənmə

 

ilə


 

bağlı tədqiqatlar və

 düz

əldici tədbirlə



r v

ə

  



 

Torpağın  üst  qatının  saxlanılması,  tikinti  zamanı  eroziya  ilə



 

mübarizə


  t

ədbirlə


ri, 

b

ərpa ilə



 

bağlı tələblə

r v

ə

 boru k



əmərinin istismarı zamanı monitorinq.

 

 



Layih

ənin layihələndirmə

sind

ə

 n



ə

z

ə



rd

ə

 



tutulan də

yi

şikliklə



rin sah

ə

y



ə

 

xas təsirləri yuxarıdakı 



C

ə

dv



əl  10

-2-d


ə

 

sadalanmış  öhdəliklə



rd

ə

n istifad



ə

 

etməklə



  n

ə

z



ə

r

ə



 

alınacaq.  Bunlar  da 

CQBKG üzr

ə

 



Ə

MSSTQ-


nin  son  variant  üçün  hazırlanmış  öhdəliklə

rdir v


ə

 

buna  görə



  d

ə



h

əmin məlumatlar üçün CQBKG üzrə

 

Ə

MSSTQ-nin so



n variantının 10.3.4

-

cü bölmə



sin

ə

 v



ə

 

E Qoşmasına istinad edilməlidir.



 

T

əsirlə



r v

ə

 T



əsirazaltma Tədbirləri (Planlaşdırılmış Fəaliyyətlə

r)  


10-13 

 


CQBK-

nin Genişləndirilmə

si Layih

ə

si, Az



ə

rbaycan 


Ə

traf Mühit

ə

 v

ə



 

Sosial Sahə

y

ə

 T



əsirin Qiymətləndirilməsinin Əlavə

si 


Yekun variant 

 

10.3.5 



Qalıq təsirlə

Yuxa


r

ı

da  qeyd 



olunm

u

ş



  t

əsirlə


rin  az

al

d



ılma

s

ı



  t

ədbirlə


rinin  h

ə

yata  ke



çirilməsi  ilə

  Layih


ə

nin 


layihələndirmə

sind


ə

  n


ə

z

ə



rd

ə

 



tutulmuş dəyişikliklə

rin  torp

ağa olan 

qa



q t

əsirlə


ri  a

ş

a



ğı

dak


ı

 

kimi xüla



s

ə

 



şəklində

 t

əqdim



 

oluna bilə

r: 

 



 

z



ə

rd

ə



 

tutulan


  az

altma


  t

ə

dbir



rinin  h


ə

yata  ke


çirilmə

si 


ilə

,  torpaq  v

ə

 

toxum 



ehtiyat

ı

n



ı

mövcudluğ



una 

olan


  q

alıq


  t

ə

sir



rin orta  s

ə

viyy


əli

 

ə



h

əmi


yy

ətlilik 


d

ə

r



ə

c

ə



sind

ə

n a



şağı

 

ə



h

əm

iyy



ətlilik 

s

ə



viyy

ə

sin



ə

 dü


şə

c

əyi ehtimal olunur



 

 



z

ə



rd

ə

 



tutulan  təsirazaltma  tədbirlə

ri torpaq  ki

pləşmə

sinin  z


əiflə

d

ə



c

ə

k. 



Qalı

t



əsirlə

rin a


ş

a

ğı



 

ə

h



əmiyyətlilik 

s

ə



viyy

ə

sin



ə

 

malik olacağı



 

ehtimal edilir

 



 



Eynilə

,  torpaq 

xüsu

siyy


ə

t



ri  üz

ə

rind



ə

 

olan



  q

alı


q  t

əsirlə


rin  a

ş

a



ğı  ə

h

əmiyyətlil



ik 

s

ə



viyy

ə

sin



ə

 

malik olacağı



 n

ə

z



ə

rd

ə



 

tutulur


 

 



Torpağın üst qatının idarə

 

olunması qruntun və



 

toxum fondunun dayanıqlığına olan 

t

ə

sirin 



ə

h

əmiyyətini aşağı sə



viyy

ə

y



ə

 endir


ə

c

ə



 



z

ə



rd

ə

 



tutulan

  t


ə

sirin  az

aldılma

s

ı



  t

ədbirlə


rinin  h

ə

yata  keçi



rilmə

si  n


ə

tic


ə

sind


ə

 

torpaq  eroziyas



ı  ilə

 

əlaqə



dar 

qalı


q  t

əsirlə


rin  yüks

ə



ə

h

əmiyyətlilik



  s

ə

viyy



ə

sind


ə

a



ş

a

ğı  ə



h

əmiyyətlilik

  s

ə

viyy



ə

sin


ə

  d


üşə

c

ə



yi  ehti

mal


 

olun


ur.  Lakin  on

l

ar



ı

n  orta 


ə

h

əmiyyətlilik 



s

ə

viyy



ə

sind


ə

 

qala



  bi

lmə


si 

müm


n  olan 


k

ə

na



rl

ar v


ə

  dik  ya

macl

ar 


istisna  t

əşkil


  edir.  Torpa

ğın  itirilmə

sin

ə

  n



ə

zar


ə

t o


l

unacaq v


ə

  bu  s


ə

viyy


ə

  eroziya 

s

ə

viyy



ə

si 3-d


ə

n art


ıq olarsa, tə

shihedici t

ədbirlə

r h


ə

yata keçi

rilə

c

ə



 



Torp

ağı


n  art

ı



qal

an 


alt

 

qatı



  v

ə

 



daş

 

materiall



ar

ı

n  at



ılma

s

ı



 

ilə


 

əlaqə


dar  n

ə

z



ə

rd

ə



 

tutulan


 t

ə

siri 



azaltma

 t

ə



dbi

rlə


rinin h

ə

yata ke



çirilmə

sinin sad

ə

c

ə



 

aşağı ə


h

əmiyyətlilik 

s

ə

viyy



ə

sin


ə

 

malik qalı



q t

əsirlərin olması

 

ilə


 n

ə

tic



ələ

n

ə



c

ə

yi n



ə

z

ə



rd

ə

 



tutulur

 



 

D

a



ş

q

ınla



r

ı

n  torpaq  eroziyas



ı

, torpaq itkisi v

ə

  torpa


ğın  məhsul

d

arlığı



n

ın  itirilmə

sin

ə

 



olan

 

qalı



q t

ə

sir



rinin 


aşağı

 – orta 


ə

h

əmiyyətlilik



 s

ə

viyy



ə

sind


ə

n t


ə

svir o


lunan azaltma 

t

ə



dbi

rlə


rinin h

ə

yata keçi



rilmə

si n


ə

tic


ə

sind


ə

 a

şağı ə



h

əmiyyətlilik 

s

ə

viyy



ə

sin


ə

 dü


şmə

si 


n

ə

z



ə

rd

ə



 

tutulur


 

 



Tikinti f

əaliyyətlə

rinin 

mövcud, məlum 



çirk

lənmiş


 to

rpaql


ara qa

q t



əsirlə

rinin o


nla

r

ı



t

əmizlə



n

si 



şə

rti 


ilə

  fayda


lı  olacağı  nə

z

ə



rd

ə

 



tutulur;

  tikinti  z

amanı  m

ü

ə



yy

ə



olu

n

muş



  çirk

lənmiş


  torp

aql


ar  üç

ün  qalı


q  t

əsirlə


r a

ş

a



ğı  ə

h

əmiyyətlilik



  s

ə

viyy



ə

sin


ə

 

mal



ikdir v

ə

 



eyni zam

anda o


nla

r

ı



n t

əmizlə


n

si 



şərti ilə

 fayda


 hesab o


l

unur 


 

Tullan



t

ıla


r

ı

n idar



ə

 

ol



un

m

as



ı

, k


im

y

ə



vi 

mad


d

ələ


rin v

ə

 yanaca



ğı

saxlanm



as

ının torpaq

 

çi

rklənmə



sin

ə

 



ol

an  t


ə

sir


rinin  n


ə

z

ə



rd

ə

 



tutulan

  yu


a

ltma



  t

ə

dbi



rlə

rinin  h


ə

yata 


keçiri

lməsi ilə

 a

şağı


 

ə

h



əmiyyətlilik 

s

ə



viyy

ə

sin



ə

 

malik olac



a

ğı

 



ehtimal edilir

 



 

Əgə


r  d

ağılma


  hadis

ə

si  b



  ver


ə

rs

ə



,  poten

sial


  t

ə

sir



r  da


ğılmış

 

kimyə



vi 

maddə


yaxud yanacağın növ 

v

ə

 



miqd

ar

ı



ndan, h

əmç


inin h

əmin dağılma

n

ın baş


 verdiyi 

ə

traf 



mühitin

  h


ə

ss

aslığı



ndan  as

ılı  olacaq.

  Torp

aql


ar  üz

ə

rind



ə

 

qalı



q  t

əsirlə


rin 

ə

sas



ə

t



əsirlə

rin aza


ldılma

s

ı



 

strategiya

s

ı

na 



əməl

 

olu



n

m

a



 

şə



rti 

ilə


 v

ə

 tikinti za



ma

n

ı 



t

əhlü


k

əli


 

ma

t



erialla

r

ı



n  nisb

ə

t



ə

n  az  h


əcmdə

  istifad

ə

 

olunm



as

ı

  n



ə

z

ə



r

ə

 



alınmaqla,  aş

a

ğı



 

ə

h



əmiyyətlilik 

s

ə



viyy

ə

sin



ə

 

malik olacağı



 hesab 

edilir


.  

10.4 

Landşaft və

 

Vizual Tə

sirl

ə

Bu 


bölmə

d

ə



 

l

and



ş

aft  üz


ə

rind


ə

  o


l

an  pote


nsial

  t


ə

sir


r  v


ə

  Layih


ənin  layihələndirmə

sind


ə

 

n



ə

z

ə



rd

ə

  tu



tulan

  d


əyişikliklə

rin  tikinti  v

ə

  isti


smar

 



rh

ələləri zam

a

nı vizual r



eseptor

l

ar  üçün 



q

əbul  olun

an  r

ə

y



r  v


ə

  t


ə

sir


rin aza


l

d

ılma



s

ı

  i



 

bağlı



  q

əbul  olun

acaq t

ə

dbi



rlə

r n


ə

z

ə



rd

ə



ke

çiril


ir.  

10.4.1  Layih

ə

nin layih

ə

l

əndirməsində

ki d

əyişikliklərin Landşafta 

v

ə

 M

ənzə

r

ə

y

ə

 t

əsir 

göstə

r

ə

 bil

ə

c

ək aspektlə

ri 

A

şağı



dak

ı  planl


a

ş

d



ı

r

ılmış



  tikinti  f

əaliyyətlə

ri 

landş


aft 

xara


kt

erli


  v

ə

  resepto



rlardan

 

ol



an 

gör


ünü

şlə


r

ə

 t



ə

sir 


göstə

r

ə



 bi

r: 



 

 



K

əmə


r sah

ə

sind



ə

n bitki 


örtü

yünün k


ə

nar


l

a

ş



d

ı

r



ılm

as

ı



 

T

əsirlə



r v

ə

 T



əsirazaltma Tədbirləri (Planlaşdırılmış Fəaliyyətlə

r)  


10-14 

 


CQBK-

nin Genişləndirilmə

si Layih

ə

si, Az



ə

rbaycan 


Ə

traf Mühit

ə

 v

ə



 

Sosial Sahə

y

ə

 T



əsirin Qiymətləndirilməsinin Əlavə

si 


Yekun variant 

 



 

KS  boyunca  tikinti  üçün  torpaqlardan  müvə

qq

ə

ti istifad



ə

, K


əmə

r Sah


ə

sin


ə

 

giriş 



yolları, qrunt karxanaları və

 

qruntun boşaldıldığı çuxurlar



 

 



KS-n

ə

 



gir

i

ş



 

ilə


 

əlaqə


dar 

la

z



ım  olan  hə

r han


 

yeni  müvə



qq

əti  giriş

ıxış


 

yolla


r

ı

n



ı

tikintisi 



 

Pirsaat çay k



əsişmə

sind


ə

  boru  k

əmə

rinin  üz



ə

rind


ə

 

ol



an 

ö

rtük



rin eroziyas

ı

n

ı



qar


şı

s

ı



n

ı



alınma

s

ı  mə



qs

ə

di 



ilə

 

sahil  dəmir



-beton  b

ə

rkit



  qur


ğula

r

ı



n

ı



qura

ş

d



ı

r

ılma



s

ı

 



 

Çay v



ə

 

digə



ə

sas k



ə

si

şmələ



rd

ə

 i



şlə

rin 


g

ec

ə



 boyunc

a davam


 etdiyi sah

ələ


rd

ə

 tikinti 



zam

an

ı



 

müvə


qq

ə

ti i



şıqlan

d

ırma



 

İstism



ara  veri

lmə


  za

manı 


s

ı

naq 



nöq

t

ələ



rind

ə

 



g

ec

ə



  boyunca  q

ı

sa 



müddətli

  i


şıqlandırmalara 

ehtiyac istisn

a olmaqla, l

and


ş

aft v


ə

  viz


ual görün

ü

ş ü



z

ə

rind



ə

 

ə



h

əmiyyətli 

t

əsirlə


olma


yacaq 

(mə


s

ələ


n, hidros

ınaq m


üdd

ə

tind



ə

).  


 

İstism


ar z

amanı


 

daimi landş

aft v

ə

 viz



ual

 t

əsirlə



r a

ş

a



ğı

dak


ılar nə

tic


ə

sind


ə

 yaranacaq: 

 



 



z

ə



rd

ə

  tut



ulan

  boru k


əmə

ri 


m

ar

ş



rutunun  tikintisi 

zama


n

ı  mövcud

 

l

and



ş

aft 


forma

s

ı



n

ı



düzləş

di

rildiyi



  v

ə

  yenid



ə

n  b


ə

rpa 


olunm

a  za


manı  t

a

m



 

olar


aq 

ə

vv



əlki 

v

ə



ziyy

ə

tin



ə

 qaytar


ılmadığı yerlə

rd

ə



 topoqrafiyada dai

mi 


d

ə

yi



şikl

i

klər baş 



verir  

 



z

ə



rd

ə

 tutu



lan

 

ərsinləmə



 

buraxma


 

stansiyası və

 

ərsin ləmə



 

stansiyasına giriş

-

çıxış 


yolunun daimi mövcud olması

 



z

ə



rd

ə

 



tutulan  CQB

KG  boru k

əmə

rinin istis



m

ar  f


əaliyyətlə

rinin, a


şağı

dak


ılar

  istisna 

olmaqla, la

nd

ş



aft 

x

üsusiyy



ə

ti v


ə

 

görünüş



ün

ə

 t



ə

sir 


st

ə



r

ə

c



ə

yi ehti


mal

 

olunm



ur: 

 



 

Sonrak


ı tə

bii eroziya 

proseslə

rinin n


ə

tic


ə

sind


ə

 Pirsaat su k

əsişmə

sind


ə

 

sahil



 d

əmir


-

beton b


ərkitmə

 qur


ğul

ar

ı



n

ı

n qura



ş

d

ı



r

ılma


s

ı

 



 

Boru  k



əmə

ri 


ma

r

ş



rutu

nu  m


ü

ə

yy



ə

etmə



k  üçün  yerd

ə

  qura



ş

d

ı



r

ılmış


  hava  v

ə

  boru 



k

əməri m


arke

rlə


ri

nin daimi

 

vizual tə



siri 

 



Ə

r

sinləmə



 stansiyas

ı

nda i



şıqlandırma

.  


10.4.2 

Əsas həssaslıqlar

 

10.4.2.1 

Landşaftın xüsusiyyəti

 

Boru k


əməri  torpağa  basdırılacaq,  buna  görə

  d


ə,  landşafta  və

 

vizual  mə



nz

ə

r



ə

y

ə



  t

əsirlə


müvə


qq

əti xarakter daşıyacaq  və

  boru k

əmə


rinin tikinti v

ə

  tikinti-



sonrası bərpa  fazaları ilə

 

əlaqəli olacaq.



 

 



z

ə

rd



ə

 

tutulan boru kəməri marşrutu boyunca landşaft və



 

vizual reseptorlar ilə

 

bağlı ə


sas 

s



ələlər aşağıda xülasə

 

şəklində



 t

əqdim olunub.

 

 

CQBKG KG0-6 sah



ələri  arasında  yerləşən  (lakin,  xüsusilə

  CQBKG KG3.5-4.7 sah

ələ

ri 


arasında) palçıq vulkanının qılıcı yüksə

k keyfiyy

ə

t

ə



 / 

ə

h



əmiyyə

t

ə



  v

ə

  h



əssaslığa malikdir və

 

boru k



əmərinin  tikintisinin  uzunmüddətli  (yə

ni, tikintid

ə

n sonra) t



əsirlə

rin


ə

 

qarşı  xüsusilə



 

h

əssasdır və



 buna s

ə

b



əb landşaftın təbii xarakteri, tə

p

ələ



rin zirv

ə

sind



ən gözəl mə

nz

ə



r

ə

nin 



olması və

 

landşaftın turizm üçün potensial ə



h

əmiyyə


t k

əsb etmə


sidir. 

 

Ərsinləmə



 

stansiyası

 

palçıq  vulkanının  qılıc  ə



razisinin bir hiss

əsi  olan,  lakin  landşaft 

baxımından  az  ə

h

əmiyyə



t

ə

 



malik  olan  yüksəkliklə

rd

ə



ki düz

ənlikdə


 

yerləşir.  Kiçik  fermer 

t

ə

s



ə

r

rüfatı  olan  Qoltuq  qə



s

ə

b



ə

si t


əxminən  625m  mə

saf


ə

d

ə



 

yerləşir.  Onlar  ərsinləmə

 

stansiyasını görə



c

ək, lakin o, həmin mə

saf

ə

d



ə

n bu q


ə

s

ə



b

ə

nin c



ənub istiqamə

tind


əki geniş 

nz



ə

r

ə



nin fonunda kiçik v

ə

 



alçaq bir obyekt kimi görünə

c

ə



k. 

 

Düzə



n s

əhra  tipli  landşaft  aşağı  keyfiyyə

t

ə

  / 



ə

h

əmiyyə



t

ə

  v



ə

  h


əssaslığa  malikdir  və

  boru 


k

əməri inşa edildikdə

n sonra boru k

əmərini yalnız yaxın mə

saf

ə

d



ən görmək mümkün olacaq 

v

ə



 ç

ətin ki, yaxınlıqdakı yollardan və

 q

ə

s



ə

b

ələ



rd

ən görünə

 

bilsin.


 

T

əsirlə



r v

ə

 T



əsirazaltma Tədbirləri (Planlaşdırılmış Fəaliyyətlə

r)  


10-15 

 


CQBK-

nin Genişləndirilmə

si Layih

ə

si, Az



ə

rbaycan 


Ə

traf Mühit

ə

 v

ə



 

Sosial Sahə

y

ə

 T



əsirin Qiymətləndirilməsinin Əlavə

si 


Yekun variant 

 

 



K

ə

nd t



ə

s

ərrüfatı landşaftı çox aşağı keyfi



yy

ə

t



ə

 / 


ə

h

əmiyyə



t

ə

 v



ə

 h

əssaslığa malikdir və



 b

ə

rpa 



olunduqdan sonra boru kəmə

ri y


ə

qin ki, yerin üstünd

ə

 n

ə



z

ə

r



ə

 

çarpmayacaq.



 

10.4.3  Land

şaft və

 

Vizual Təsirlə



10.4.3.1 N

ə

z

ərdə

 

tutulan boru kə

m

ərinin tikintisi və

 

istismara verilməsi (ərsinlə

m

ə

 

stansiyası 

daxil olmaqla)

 

Tikinti  za

ma

n

ı



  n

ə

z



ə

rd

ə



 

tutulan


  k

əmə


r sah

ə

si,  tikinti 



müddə

tind


ə

 

bitki  örtüyünün 



k

ə

nar



l

a

ş



d

ı

r



ılm

as

ı



 v

ə

 tikinti  d



əhlizi

  boyunca 

torpağı

n üst qat



ı

n

ı



n ç

ıxarılma


s

ı

 



zamanı

 

landş



aft 

boyunca 


gör

ün

ə



c

ə

k. Tikinti 



tamaml

and


ı

qdan sonra boru k

əmə

ri basd


ı

r

ılacaq



 v

ə

 torpaq 



il

kin 


istifad

ə

  v



ə

ziyy


ə

tin


ə

 

geri



  qaytar

ılacaq.


 

Ümumil


ikd

ə

,  buna 



r

ə



  d

ə

  boru  k



əmə

ri  tikintisinin 

sad

ə

c



ə

  tikinti 

müddə

tind


ə

  v


ə

  ondan  sonra, 

ə

vv

əl  mövcud



 

olan


  bitki 

örtüy


ünün  v

ə

  torpaq 



istifad

ə

sinin  yenid



ə

n  b


ə

rpas


ı üçün

 

la



z

ım

 



olan

  za


m

an 


ə

rzind


ə

 

rel



yef

ə

  t



ə

sir  ed


ə

c

ə



yi 

ehtimalı 

v

ar.  Nə


z

ə

rd



ə

 

tutulan  əlavə



  boru  k

əməri  marş

rutunun t

əxminə


n 20%-ni  t

əşkil  e


d

ə



ə

kin


ə

 

y



ararlı

 

torpaql



ar

,  torpağı

n üst qat

ı

n



ın  yenidə

n b


ə

rpa 


olunm

as

ı



ndan sonra  n

öv

b



ə

ti 


ə

kin 


mövsüm

ün

ə



  q

ə

d



ə

r,  y


ə

ni  i


l

kin  v


ə

ziyy


ə

tin b


ə

rp

a  olu



n

m

as



ı

ndan sonra  t

əxminə

n 12  ay 



müddə

tind


ə

 

öz ə



vv

əlki 


v

ə

ziyy



ə

tin


ə

 qay


ıtmalı

d

ı



r.  

 

K



əmərlə

  k


əsişə

n s


ə

hra  v


ə

  yar


ım

s

əhra  tipli  təbii  yaşayış  mühitləri  tam



 

şəkil


d

ə

  yenid



ə

b



ə

rpa  o


lunm

as

ı üç



ün  daha  uzun 

zaman


  t

ələ


edildiyi hesab

 

olu


nur.  2013-cü 

il

d



ə

 

mövcud



 

BTC  v


ə

  CQBK boru  k

əmərlə

rind


ə

  h


ə

yata  ke


çirilm

i

ş  tə



dqiqatdan 

lan


d

ş

aft



ı

m



onitorinqi 

(

Fəsil



  7, 

Hissə


  7.4-d

ə

 



məlumat

 

verilir)



 

göstə


rir  ki, bütün  se

çilmiş


 

lan


d

ş

aft 



müş

ahid


ə

 



nt

ə

q



ələ

rind


ə

  sonrak


ı ilkin

  v


ə

ziyy


ə

tin  yenid

ə

n  ta


m bə

rpas


ı (20

06-2007-ci 

illə

rd

ə



  h

ə

yata 



keç

irilm


i

ş

dir)  ba



ş

 

verm



i

ş

dir.  Lakin CQBK 



m

a

rşrutunun  KG



0-  dan  KG147-y

ə

  q



ə

d

ə



r  o

l

an 



sah

ə

sinin 



şə

rq 


bölmə

sind


ə

 

ilkin



  v

ə

ziyy



ə

tin  yenid

ə

n  b


ə

rpa 


olunm

as

ı  işlə



ri  daha  z

ə

if 



g

edir 


(bu, CQBKG 

ma

r



ş

rutunun KG0-KG124 stansiya

la

r

ı



na uy

ğun gəli


r). Burada 

bir çox


 yer

rd



ə

 

ilkin  göstəricilə



rin 50%-d

ə

n d



ə

  az hiss

ə

si b


ə

rpa ed


ilə

 

bilmiş



dir. Bu 

ə

sas



ə

n  torpa


ğı

n  üst 


qat

ı

n



ı

n  d


ə

rin


liyinin

  dah


a  az  olm

as

ı 



v

ə

  o 



ə

raz


ilə

rd

ə



 

torpağın  kipləşmə

y

ə

  daha 



çox

 

meylli



 

olm


as

ı

 



ilə

 

əla



q

ə

dard



ı

r ki, 


bunl

ar da 10.3.2.1 v

ə

 

10.7.2 Bölmələ



rind

ə

 n



ə

z

ə



rd

ən keçirilmiş

dir. 

 



z

ə

rd



ə

  tutu


lan

  CQBKG boru k

əməri  ma

r

şrutu  öz  uz



u

nluğ


unun 

ə

ks



ə

r hiss


ə

si  boyunca 

mümkün  ol

d

uğu



  q

ə

d



ə

r CQBK  v

ə

  BTC  boru  k



əmərlə

rin


ə

  ya


n  v


ə

  on


l

ara para


lel  şəkildə

 

müə



yy

ə

n edi



lmiş

di

r.  Ümumilikdə



, boru k

əmə


rinin 

m

ar



şrutu  min

i

mum  olaraq  mövcud 



boru 

k

əmərlə



rind

ə

n  20



m

  k


ənarda  müə

yy

ən  edilmişdir  (bax:  CQBKG  üzrə



 

Ə

MSSTQ-nin son 



variantı, Fəsil

  5,  B


ölmə

  5.4.7)  v

ə

  buna 


r

ə



 d

ə



mövc

ud boru k

əmə

r



ri 

ilə


 

ö



 sah


ə

si v


ə

 

KS-nin  bir  hiss



ə

sini  pay

laşı

r. 


Bunun  ümumil

ikd


ə

 

l



and

ş

aft  t



ə

sir


rini 


azaltm

aq  ki


mi

  bir 


üst

ünlüyü


 var, 

l

akin CQBKG 



tikintisi zamanı yenidə

n nara


hatlı

q  yarada 

bilə

n sah


ə

 üz


ə

rind


ə

 

ol



an ku

mulyativ


 t

ə

sir potensi



alı var.

 B

u kumulyativ



 t

ə

sir



rin BTC v

ə

 CQBK tik



intilə

ri za


manı 

daha  z


ə

if  yenid

ə

n  b


ə

rpa 


ol

unan sah


ələ

rd

ə



  ba

ş

 



vermə

si  e


htimal

 

ol



unur  ki, 

bunl


ar  da 

bütövlüklə

 n

ə

z



ə

rd

ə



 

tutulan əlavə

 boru k

əməri seksiyasını ə



hat

ə

 edir (KG0 v



ə

 KG57). Xüsusi 

h

əssaslığa  malik  digə



ərazilə


r is

ə

  boru k



əmərinin  palçıq  vulkanının  qılıc  (tə

p

əlik) 



ə

razisind


ə

ki k


əskin yamaclı, eroziyalı qılıclarla kəsişdiyi yerlə

rdir (KG3.5-4.7). CQBKG boru 

k

əmərinin marşrutu KG3.5 



– KG4.7 sah

ələri arasında mövcud boru kəmərlə

rind

ə

n t



əxminə

400 mə



saf

ə

d



ə

n v


ə

  KG 26 –  KG28.5 sah

ələri arasında mövcud boru kəmərlə

rind


ən 200m 

saf



ə

d

ən  keçir.  Nə



z

ə

rd



ə

 

tutulan  boru  kəməri  marşrutu



 

çox  az  sayda  torpaq 

sah

ə

sinin 



hüd

udu ilə


  k

əsişir 


v

ə

 



buna görə

  d


ə

, torpaq sah

əsi hüdudlarındakı ağacların çıxarılmasına 

z

ə



rur

ə

t y



əqin ki çox məhdud olacaq. Tikinti  zamanı  ortaya çıxan mə

nz

ə



r

ə

y



ə

 

gəldikdə



  is

ə



marşrutun  seksiyaları  boyunca  yaxınlıqdakı  evlə

rd

ən  texnika  və



 

maşın  mexanizmlə

r v

ə

 



elə

c

ə



 d

ə

 



torpaq qatı çıxarılmış iş sahəsi görünə

c

ə



k. 

 

Layih



ə

d

ə



 

vcud 



gir

i

ş



 

yolla


r

ı

n



ı

n, 


xüsusilə

  d


ə

  BTC  v


ə

  CQBK  tikintisi 

zama

n

ı



  istifad

ə

 



olunm

u

ş



 

yolları


n  istifad

ə

 



olunm

as

ı



na  üstün

l

ük  veri



c

ə



k. 

Onl


ar

ı

n  CQBKG  tikintisi  üçün 



istifad

ə

 



ol

un

ma



s

ı

  vasit



ə

si 


ilə

  h


ə

r  hans


ı

  bir 


əla

v

ə



 

vizual


  v

ə

  ya 



lan

d

ş



aft  t

ə

sir



rinin 


(

əgər  olars

a) 

minimal


 

olacağı  hesab

  e

dilir.


  Bundan 

əl

av



ə

,  b


ə

zi  yeni 

g

iri


ş

ıxış



 

yolla


r

ı

na 



ehtiyac  o

la  bilə


r, 

s



ələ

n,  bu  ehtiyac 

ə

vv

əl



c

ə

d



ən  mövcud  olan  giriş

ıxış



 

yoll


ar

ı

n



ı

n  art


ı

istifad



ə

 

olu



n

a  bilmə


diyi  yer

rd



ə

  yarana 

bilə

r.  Müf


ə

ss

əl  layihələndirmə



 

rh



ələ

sind


ə

 

layihənin  ehtiyacları



 

qiymətləndirilə

c

ə

k  v



ə

  poten


sial

  yeni 


müvə

qq

ə



ti 

giriş


ıxış  yoll

ar

ı

 



müə

yy

ən olunacaq



T

əsirlə



r v

ə

 T



əsirazaltma Tədbirləri (Planlaşdırılmış Fəaliyyətlə

r)  


10-16 

 


CQBK-

nin Genişləndirilmə

si Layih

ə

si, Az



ə

rbaycan 


Ə

traf Mühit

ə

 v

ə



 

Sosial Sahə

y

ə

 T



əsirin Qiymətləndirilməsinin Əlavə

si 


Yekun variant 

 

 



Ehtiyac 

ola  bilə

c

ə

k  h



ə

r  hans


ı

 



v

ə

qq



ə

ti  beton  qar

ış

d

ırma



  qur

ğul


ar

ı

n



ı

n  ye


rlə

ri  podratç

ı 

t

ə



r

ə

find



ə

m



ü

ə

yy



ə

olu



nacaq. 

Əgər belə

 qur

ğul


ara ehtiyac 

ol

arsa, 



bunl

ar e


htim

a

l



 ki, Pirsaat 

çayında böyük açı

tipli su axarı 



k

ə

si



şmə

sin


ə

  ya


xın olacaq.

  Bu qur


ğular

 ya


l

n

ı



maksimum 

o

laraq boru 



k

əmə


rinin tiki

ntisi müd

d

ə

tind



ə

 v

ə



 bir neç

ə

 



ay müd

d

ə



tind

ə

 isti



sm

ar

da ola bilə



r. 

 



r hans

ı

 



m

ü

ə



yy

ən olunmuş qrunt k

a

rxanal


ar

ı

 v



ə

 qrunt b


oşaldılma

s

ı



 sah

ələ


rin

ə

 



olan ehtiyac 

v

ə



 

onla


r

ı

n yeri podratç



ı

 t

ə



r

ə

find



ən müə

yy

ən olu



nacaq.  

 

Mövcud BTC və



  CQBK boru k

əmərinin Pirsaat çayı ilə

  k

əsişmələ


ri 

daş parçaları tökülmüş 

sah

ilbərkitmə



 vasit

ələri ilə

 

mühafizə


 

edilib. Daş parçaları tökülmüş sahilbərkitmə

 vasit

ə

sinin 



d

ə

 n



ə

z

ə



rd

ə

 



tutulan CQBKG kəsişmə

sind


ə

 (KG18) istifad

ə

 

edilə



c

əyi ehtimal olunur.

 

Möhkəm 


sahil

 b

ə



rkit

 qur



ğul

ar

ı 



eyni za

m

anda a



n sür


ə

tini v


ə

 bunun n


ə

tic


ə

sind


ə

 q

urğ



u

l

ardan a



şağı 

axarda  er

oz

iyanı  artırmaql



a  ikinci  d

ə

r



ə

c

əli



  t

ə

sir



r  v


ə

  h


əm  möv

cud  BTC/CQBK,  h

əm

  d


ə

 

CQBKG  k



ə

si

şmələ



ri  üz

ə

rind



ə

 

m



ühafiz

ə

  qur



ğul

ar

ı  qur



a

ş

d



ı

r

ıl



d

ığı  halda,  kumuly

ativ  t

əsirlə


yaratm


aq pote

nsialına malikdir

.  

 

Əsas hidrostatik sınaq mə



nt

ə

q



ələ

rind


ə

 

istismaravermə



 

sınaqları aparılan zaman müvə

qq

ə

ti 



işıqlandırmaya  ehtiyac  olacaq.  Nə

z

ə



rd

ə

 



tutulan  əlavə

  boru k


əməri  seksiyası  palçıq 

vulkanının  qılıc  ə

razisind

ə

  (KG3.5-



4.7)  yerləşə

n k


əskin  yamaclı,  eroziyalı  qlıclarla  kəsişir.

 

KS-nin  s



ə

viyy


ə

si  qur


ğ

u  v


ə

 

m



a

şı

n-



mexan

i

zmlə



r  üçün  t

əhl


ük

ə

siz  i



şləmə

  sah


əsi  yaratmaq

 



qs

ə

di 



ilə

 

ham



ar

l

anacaq (düz



ləş

diri


c

ə



k) v

ə

 k



ənarl

ar eroz


iyanı azaltmaq mə

qs

ə



di 

ilə


 

tam


 

olar


aq tikintid

ə



ə

vv

əlki



  v

ə

ziyy



ə

tin


ə

 

tam



 

geri


  qaytar

ılmayacaq.

  Buna 

görə


  d

ə

,  h



əm

in 


sah

ələ


rd

ə

 daha 



ə

vv

əl mövcud



 

olmuş


 topoqrafiyada 

daimi 


d

ə

yi



ş

ik

liklə



r o

l

acaq.  



10.4.3.2 

İstismar fazasında

 

Əlavə


 boru k

əməri seksiyalarının istismarı və

 Layih

ənin layihələndirmə



sind

ə

ki d



əyişikliklərlə

 

bağlı avadanlıqların fəaliyyəti ilə



 

əlaqəli olan risklə

r v

ə

  t



əsirlə

r CQBKG üzr

ə

 

Ə



MSSTQ-nin 

so

n variantındakı 10.4.3



-

cü bölmə


d

ə

 t



əsvir edilmiş risklə

r

ə



 v

ə

 t



əsirlə

r

ə



 

oxşardır (bu barə

d

ə

 



məlumat üçün həmin bölmə

y

ə



 

istinad olunmalıdır).

 

 



z

ə

rd



ə

 

tutulan



 

ərsinləmə

 

stansiyası palçıq vulkanının qılıcı ə



razisinin bir hiss

əsi olan, lakin 

landşaft  baxımında

n az 


ə

h

əmiyyə



t

ə

 



malik  olan  yüksəklikdə

ki düz


ənlik  sahə

d

ə



 

yerləşir.

 

O, 


alçaq  tikililə

r

ə



 

malik  çə

p

ərlənmiş  ə



razid

ə

n ibar



ət  olacaq.  Mövcud  qrunt  yoldan  istifadə

 

etməklə



  sah

ə

y



ə

 

yeni  giriş  yolu  inşa  edilə



c

ək.  Ərsinləmə

 

stansiyası  kə



nd 

ə

razisind



ə

 

yerləşə



c

ə

k v



ə

  k


içik  ferma  tə

s

ərrüfatı  olan  Qoltuq  qə



s

ə

b



ə

si bu 


ə

razid


ə

n t


əxminən  625  m 

saf



ə

d

ə



 

yerləşir.  Onlar  ərsinləmə

 

stansiyasını  görə



c

ək,  lakin  o,  həmin  mə

saf

ə

d



ə

n bu 


q

ə

s



ə

b

ə



nin c

ənub istiqamə

tind

əki geniş mə



nz

ə

r



ə

nin fonunda kiçik v

ə

 

alçaq bir obyekt kimi 



görünə

c

ə



k. B

una görə


 d

ə

, sah



ə

nin v


ə

 

giriş yolunun vizual mə



nz

ə

r



ə

y

ə



 v

ə

 



landşafta tə

sirinin 


az olacağı proqnozlaşdırılır.

 

10.4.3.3 T



əsirə

 

dair xülasə

 



 

ə

h

əmiyyətin qiymətləndirilməsi

 

Layih


ənin  layihələndirmə

sind


ə

ki d


əyişikliklərin  landşaftın  xüsusiyyə

tin


ə

  v


ə

 



nz

ə

r



ə

y

ə



 

ümumi  tə

s

irlə


rinin 

ə

h



əmiyyə

ti n


ə

z

ə



rd

ən  keçirilmişdir  və

 

onların  ümumilikdə



  CQBKG üzr

ə

 



Ə

MSSTQ-


nin  son  variantındakı  Cə

dv

əl  10



-5-d

ə

 



verilə

n t


əsirlər  ilə

 

eyni  olduğu 



qiymətləndirilib. Bu məlumat üçün xahiş olunur CQBKG üzrə

 

ƏNSSTQ



-

nin son variantındakı 

h

əmin cə


dv

ələ


 istinad edin. 

 

Aşağıdakı  Cə



dv

əl  10


-3-d

ə

 



növbəti  bölmə

d

ə



 

ə

hat



ə

 

olunmuş  nə



z

ə

rd



ə

 

tutulan  təsirazaltma 



t

ədbirlə


rind

ə



ə

vv

əl  və



  sonra Layih

ənin  layihələndirmə

sind

ə

ki d



əyişikliklə

r n


ə

tic


ə

sind


ə

 

landşafta  və



 

vizual  görüntüyə

 

(mə


nz

ə

r



ə

y

ə)  olacaq  sahə



y

ə

 



xas  təsirlə

rin 


ə

h

əmiyyə



ti 

qiymətləndirilib. Bu cə

dv

ələ


 

ərsinləmə

 

stansiyasının dəyişdirilmiş yeri də



 

daxildir.

 

 

 



T

əsirlə


r v

ə

 T



əsirazaltma Tədbirləri (Planlaşdırılmış Fəaliyyətlə

r)  


10-17 

 


CQBK-

nin Genişləndirilmə

si Layih

ə

si, Az



ə

rbaycan 


Ə

traf Mühit

ə

 v

ə



 

Sosial Sahə

y

ə

 T



əsirin Qiymətləndirilməsinin Əlavə

si 


Yekun variant 

 


Yüklə 4,15 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin