F. M. Şİrzadov tribotexniKİ avadanliq və vasiTƏLƏR

Şəkil 2.13. Qeyri-dairəvi səthlərin hamarlanması üçün 
köçürmə prinsipi ilə işləyən yaylı tutqac. 
Qeyd olunanlarla yanaşı, həmçinin iki və daha çox 
almaz hamarlayıcıya malik tutqaclar da istifadə 
olunur. Bundan başqa, bir və bir neçə hamarlayıcı alət 
eyni zamanda tətbiq oluna bilər.
Vibro-hamarlama məqsədi ilə tətbiq olunan 
qurğuların kinematik sxemi şək. 2.14.- də təsvir 
olunmuşdur.
Pəstahın vibro-hamarlama texnologiyası bir neçə 
gedişdən ibarətdir:
1.
emal olunan pəstahın norma daxilində 
vurmasının təmin olunması ilə yerləşdirilməsi; 
2.
alətin bağlandığı tərtibatın emal olunan pəstaha 
toxunmasına qədər, hərəkət etdirilməsi; 
3.
pəstaha fırlanma hərəkətinin verilməsi; 
4.
0,1-0,5mm sıxmaqla alətə hamarlama qüvvəsini 
tətbiq etmək (sıxma pəstahın vurmasından ən 
azı 2,5 dəfə çox olmalıdır); 

---

47 
5.
verişi qoşmalı və hamarlamanı həyata 
keçirməli; 
6.
alət bağlanan tərtibatı kənara hərəkət etdirmək; 
7.
dəzgahı dayandırmaq, boşaltma və pəstahın 
kənarlaşdırılması. 
Hamarlamadan əvvəl və hamarlama zamanı emal 
yerinə bolluca soyuducu-yağlayici maye verilməlidir.
Şəkil 2.14. Vibro-hamarlama qurğularının təsnifi: 
I- alətə 
hərəkətin ötürülmə xarakterinə görə (a- mexaniki, b- dəzgahın 
şpindelindən, b- elektromaqnit, q- pnevmatik, d- hidravlik); II- 
emal olunan səthin xarakterinə görə (e- slindrik hamar, j- 
slindrik fasiləli, 3- yan səth, u- müstəvi). 

---

48 
2
.6. Səthin plastiki deformasiya ilə 
möhkəmləndirilməsində digər texniki vasitələr 
Ulturasəs möhkəmləndirilməsi. 
Ultrasəs tezliyi ilə 
rəqs edən alətin kürəşəkilli səthinin detalla qarşılıqlı 
təsiri nəticəsində baş verən proseslər nəticəsində 
reallaşdırılır (şək. 2.15.).