Fakultə : «Əmtəəşünaslıq» Ixtisas : Istehlak mallarının ekspertizası və marketinqi
Asbest-sement məmulatı istehsal etmək üçün portlandsement
Yüklə 381,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cədvəl 1. Asbest-sement məmulatı üçün portlandsementin əyilmədə və sıxılmada möhkəmlik hədləri Sement markaları
- 28 gündən sonra 28 gündən sonra
- Tamponac portlandsementi
- Gips-alüminatlı genişlənən sement
- Putsolanlı portlandsement
- Sulfatlara davamlı putsolanlı portlandsement
|
Asbest-sement məmulatı istehsal etmək üçün portlandsement. Müəyyən tərkibli portlandsement klinkerinin lazımi miqdar gipslə birlikdə üyüdülməsi yolu ilə asbest-sement məmulatı üçün portlandsement alınır. Həmin sementin markaları: 400 və 500-dür. Asbest-sement məmulatı üçün portlandsementdən hazırlanan nümunə tircikləri əyilməyə və sıxılmaya sınadıqda möhkəmlik hədləri 1-ci cədvəldə göstərilən kimi olmalıdır.
400
500 40
45 55
60 400
500 Portlandsementin klinkerində sərbəst əhəng – 1%-dən, MgO – 5%-dən, C 3 A
3 S isə 50%-dən az olmamalıdır. Hazır sementdə SO 3 – 1,5%-dən 24
az və 3,5%-dən çox olmamalıdır. Bu sementin tutma başlanğıcı 1 saat 30 dəq-dən tez, tutma sonu isə 12 saatdan gec olmamalıdır. Sement nümunəsini 008№-li ələkdən keçirdikdə azı 8,5%, çoxu isə 94% keçməlidir. Tamponac portlandsementi. Tampotaj sementi portlandsementin bir növü olub, çoxlu miqdar su ilə tez bərkimək və ilk zamanlar yüksək möhkəmlik əldə etmək qabiliyyətinə malikdir. Adi portlandsementdən fərqli olaraq tamponaj sementində C 3 A çox olur. Tamponaj sementi neft və qaz quyularını sementləmək üçün işlədilir. Tamponaj sementi «soyuq» və «isti» quyular üçün iki növə bölünür. Bu sementdən hazırlanan 40x40x160 mm ölçülü tipciklərin 2 bərkidikdən sonra əyilmədə möhkəmlik həddi «soyuq» quyular üçün 22 o C temperaturda – 27 kQ/sm 2 -dən, «isti» quyular üçün 75 0 C-də 62 kQ/sm 2 -dən az olmamalıdır. Alüminat sementi və genişlənən sementlər
qarışığının əriyənə və ya laxtanana qədər yandırılmasından və sonra narın üyüdülməsindən alınan tezbərkiyən hidravlik yapışdırıcı maddədir. Alüminat sementi hazırlamaq üçün əsas xammal voksit və əhəng daşıdır. Voksitin tərkibində 80%-ə qədər alüminium oksidi vardır. Voksit başlıca olaraq alüminium istehsalında istifadə olunur. Əhəng daşı təmiz olmalıdır, bunun tərkibindəki zərərli qarışıqlar 2-3%-dən çox olmamalıdır. Alüminat sementi əritmə üsulu ilə istehsal olunduqda xammal 1450 0 C-yə yaxın temperaturda, laxtalaşma üsulunda isə 1250-1350 0 C temperaturda yandırılır. Alüminat sementi almaq üçün ölkəmizdə daha sadə yeni bir üsul təklif edilmişdir. Bu üsul üzrə voksit filizi, əhəng daşı və metal qırıntılarından ibarət müəyyən nisbətli qarışıq domna sobasında əridilir. Bu zaman domna sobasından çuqun və nosa alınır ki, həmin nosa alüminat sementinin klinkeridir. Bu üsul prof. V.N.Yunq, S.M.Poyak, V.V.Serov və A.M.Kuznetsov təklif etmişlər.
25
Alüminat sementinin tərkibi portlandsementdən çox fərqlidir. Həmin sementin tərkibində 35-55% alüminat, 35-45% kalsium oksidi və ancaq 5-10% silisium oksidi vardır. Alüminat sementində ona əsas aktivlik qabiliyyəti verən birləşmə birkalsiumlu alüminatdır (CaOAl 2 O 3 ). Bundan başqa sementin tərkibində ikikalsiumlu silikat (2CaOSiO 2 ) və qalenet (2CaOSiO 2 Al
2 O 3 ) vardır. Alüminat sementini su ilə qarışdırdıqda birkalsiumlu alüminat suyu ilə birləşərək aşağıdakı reaksiyaya girir:
2(CaOAl 2 O 3 )+11H 2 O=2CaOAl 2 O 3 8H 2 O+2Al(OH) 3
Alınan 2CaOAl 2 O 3 8H
2 O bərkimiş alüminat sementinin əsas tərkib hissəsidir. Alüminat sementinin hidratasiyasından alınan kolloid kütlələr az müddət içərisində sıxlaşmaq və kristallaşmaq qabiliyyətinə malik olduğuna görə, həmin sement tezbərkiyən və hətta bir gündən sonra yüksək möhkəmlik əldə edən yapışdırıcıdır. Alüminat sementinin tərkibində üçkalsiumlu alüminat yoxdur və bərkimə zamanı sərbəst halda əhəng ayrılmır. Beləliklə, alüminat sementinin tərkibində, adi portlandsementin korroziyasına səbəb olan, üçkalsiumlu alüminat və sərbəst əhəng yoxdur. Buna görə də alüminat sementi sulfatlı, dəniz və başqa minerallı suların təsirinə tamamilə davamlıdır. Alüminat sementi bərkidikdə çoxlu (60-90 kkal/kq) istilik ayırır. Qış zamanı beton işləri apardıqda bu istiliyin ayrılması çox əlverişlidir. Əksinə, böyük konstruksiyaları betonladıqda və xüsusilə yay zamanı iş görüldükdə həmin istilik təhlükəlidir. Buna görə də alüminat sementini kütləvi tikililərin betonlaşmasına işlətmək məsləhət deyil. Alüminat sementi tezbərkiyən yapışdırıcı maddədir və bir gündən sonra belə yüksək möhkəmlik əldə edir. 3 gündən sonra onun möhkəmliyi tədricən artır.
26
Alüminat sementinin markaları: 400, 500 və 600-dür. Həmin markalar bərk konsistensiyalı məhluldan hazırlanan üçgünlük nümunələrin sıxılmada möhkəmlik həddidir. Həmin nümunələrin 24 saatdan sonra sıxılmada möhkəmlik həddi 400 markalar üçün 350 kQ/sm 2 -dən, 500 markalı üçün 450 kQ/sm 2 -dən, 600 markalı üçün isə 500 kQ/sm 2 -dən az olmamalıdır. Alüminat sementinin tutma başlanğıcı 30 dəq-dən tez, sonu isə 12 saatdan gec olmamalıdır. 008№-li (1 sm 2 -də 4900 deşikli) ələkdən keçirildikdə qalın 10%-dən çox olmamalıdır. Alüminat sementinin sıxlığı və su keçirməmə qabiliyyəti daha yüksəkdir. Alüminat sementini portlandsementlə və ya əhənglə qarışdırmaq olmaz, çünki bu zaman onun möhkəmliyi kəskin surətdə azalır. Uzun müddət (6-12 ay) saxladıqda möhkəmliyi cüzi azalır. Alüminat sementi başlıca olaraq tez bir zamanda istismara veriləcək beton və dəmir-beton konstruksiyalarda istifadə edilir. Bundan başqa, həmin sement avariya işlərində, qış zamanı aparılan beton işlərində və ümumiyyətlə minerallı sularda qalacaq konstruksiyalarda işlədilir. Istiliyə davamlı beton hazırladıqda alüminat sementi ən əsas yapışdırıcı maddədir. Nəzərdə tutmaq lazımdır ki, temperaturun artırılması alüminat sementinin bərkiməsinə mənfi təsir edir. Buna görə, alüminat sementiindən hazırlanan beton məmulat bərkidikdə temperaturu 25 o C-dən artıq olmamalıdır. Bərkiməni tezləşdirmək üçün buxarlandırmadan istifadə etmək olmaz. Alüminat sementi ən bahalı yapışdırıcı maddədir, çünki onun istehsalında qiymətli xammal olan boksitdən istifadə olunur.
Məlumdur ki, kifayət qədər nəmlik olmadıqda bütün sementlər tutduqda və bərkidikdə müəyyən qədər yığılır. Sementin yığılması nəticəsində konstruksiyanın və ya birləşmə yerinin monolitliyi pozulur. Bu nöqsanı aradan qaldırmaq məqsədilə yığılmayan və ya genişlənən sementlər təklif edilmişdir.
27
Gips-alüminatlı genişlənən sement tezbərkiyən hidravlik yapışdırıcı maddə olub, yüksək alüminatlı domna posaları ilə təbii iki sulu gips daşının birlikdə üyüdülməsindən və ayrı-ayrı üyüdülərək diqqətlə qarışdırılmasından alınır. Gips-alüminatlı genişlənən sement suda bərkidikdə genişlənmə xassəsinə malikdir; havada bərkidikdə isə yığılmayan olur və ya suda bərkidiyinə nisbətən az genişlənir. Gips alüminatlı genişlənən sementin markaları 400 və 500-dür. Həmin sementdən hazırlanan kub nümunələrinin sıxılmada möhkəmlik həddi 3 gündən sonra tapılır və müvafiq olaraq 24 saatdan sonrakı möhkəmlik həddi 350 və 450 kQ/sm 2
üçgünlük möhkəmlik həddindən az olmamalıdır. Gips alüminatlı sementin tutma başlanğıcı 22 dəq-dən tez, tutma sonu isə 4 saatdan gec olmamalıdır. Sement nümunəsinin 008№-li ələkdən keçirdikdə qalıq 10%-dən çox olmamalıdır. Gips alüminatlı genişlənən sementdən hazırlanan 40x40x160 mm ölçülü nümunələri hazırladıqdan 1 saat sonra suya saldıqda xətti genişlənməsi: 1 gündən sonra 0,15%-dən az, 28 gündən sonra 3,30%-dən az, 1%-dən çox, birinci üç gün suda, sonra 28 günə qədər havada bərkidikdə – 0,10%-dən az olmamalıdır. Gips alüminatlı genişlənən sement su keçirməməlidir. Təmiz sement xəmirindən hazırlanan nümunələri 10 atm təzyiq altında sınadıqda su sızma əlamətləri müşahidə olunmamalıdır. 1:3 nisbətli sement məhlulundan hazırlanan nümunələr 3 gündən sonra 10 atm təzyiq altında suyu keçirməməlidir. Həmin sementin genişlənməsinin fiziki-kimyəvi mahiyyəti onun tərkibində kalsiumun hidrosulfoalüminatının əmələ gəlməsidir. Buna görə də genişlənən sementdən hazırlanan məmulat sıx quruluşlu və tamamilə se keçirməz olur. Genişlənən sementlər tikintilərin hidroizolyasiyası, yığma konstruksiyaları birləşdirmək, qurğuşun əvəzinə boruları birləşldirmək, su neft məhsullarını keçirməyən çənlər düzəltmək və s. üçün müvəffəqiyyətlə tətbiq olunur.
28
Əhəngə qarışdırdıqda ona suda bərkimə qabiliyyəti verən narın üyüdülmüş təbii və ya süni maddələrə aktiv mineral əlavələr (hidravlik əlavələr) deyilir. Aktiv əlavələri adi portlandsementə qarışdırdıqda bərkimə zamanı əmələ gələn sərbəst əhənglə birləşir, onu suda həll olmayan kalsium silikatı halına keçirir və beləliklə, sementi minerallı suların təsirinə davamlı edir. Aktiv əlavələr, təklikdə bərkimə qabiliyyəti olmayan (vulkan tufları, süngər, diatomit, trepel, qlinit və s.) və təklikdə bərkimə qabiliyyəti olan (tez soyudulmuş əsas və turş domna posaları) iki qrupa bölünür. Aktiv mineral əlavələr çox qədim zamanlardan məlum olan maddələrdir. Qədim Romanın dəniz tikintilərində püskürülmüş suxurlara putsolan torpağı əlavə edilmişdir. Buna görə də əvvəllər bütün təbii aktiv əlavələrə çox zaman putsolan adı verilirdi. Aktiv mineral əlavələr təbii və süni olaraq iki qrupa bölünür. Təbii aktiv əlavələr çöküntü və püskürülmüş suxurlardan olur. Çöküntü suxurlardan olan əlavələrə diatomit, trepel, opoka və qliyejlər aiddir. Diatomit yumşaq çöküntü suxur olub, tərkibi başlıca olaraq, amorf halda silisiumdan ibarətdir. Trepel yumşaq çöküntü suxuru olub, bunun da tərkibi əsasən amorf halda silisiumdan ibarətdir. Opoka, məsaməli və möhkəm suxur olub, tərkibi əsas narın dənəli amorf silisiumdan ibarətdir. Qliyejlər, kömür laylarında əmələ gələn yeraltı yanğınlar nəticəsində gil suxurlarının yanmasından əmələ gəlmişdir. Püskürülmüş suxurlardan vulkan külü, tuf, süngər, vitrofir və traslar məşhurdur.
29
Vulkan küllərinin tərkibi başlıca olaraq aluüminium silikatlardar ibarət olub, çox zaman dənəvər halda rast gəlir. Bunlardan Nalçik vulkan külünü, Azərbaycanda olan birsıra vulkan küllərini göstərmək olar. Vitrofirlər əsasən tünd vulkan şüşəsindən ibarətdir. Traslar vulkan tuflarının metamorfik növlüsüdür. Quruluşu çox sıx və tərkibində amorf silisium vardır. Yüksək keyfiyyətli tras Krımda (Qaradağ trası) və Azərbaycanda (Tovuz trası) vardır. Süni aktiv əlavələrdən ən çox işlədilənləri tez soyudulmuş domna posaları, belit (nefelin) şlamı və yanacaq külləridir. Tez soyudulmuş domna posaları çuqun əridikdə alınan tullantılardır ki, tərkibi silikat və alüminium silikatlardan ibarətdir və tez soyudulmaq yolu ilə xırda dənəli hala gətirilir. Domna posasının tərkibi filizin, yanacağın və əhəng daşının əriməsi nəticəsində alınan gil, əhəng və başqa qatışıqlardan ibarətdir. Domna posasının kimyəv tərkibi başlıca olaraq CaO, SiO 2 , Al
2 O 3 , Fe 2 O 3 və
MgO-dan ibarətdir. Beləliklə, posanın tərkibi portlandsementə çox yaxındır. Domna posasını tez soyutmaq üçün yaş və yarımquru üsul tətbiq olunur. Posanı yaş üsulla soyutduqda onu domna sobasından nazik cərəyan halında su ilə doldurulmuş hovuzlara doldururlar. Posa burada tez soyuyur və dənələr halına keçir. Bu üsulla posanın tez soyudulması çox sadə olmaqla bərabər, posa çox nəm (15-40%) alınır və üyütmədən qabaq qurudulmasına çoxlu istilik tələb olunur ki, bu da həmin üsulun ən böyük nöqsanıdır. Yarımquru üsulla soyuduqda əridilmiş posa, novdan fırlanan pərli barabanın üzərinə tökülür. Həmin nova 4-5 atm təzyiq altında az miqdar su verilir. Bu su buxarlandıqda posanı kəskins urətdə soyudur və onu yarımbərk hala keçirir. Fırlanan barabanın pərləri isə posanı xırdalayır və 20-25 m məsafəyə tullayır, posa hissəcikləri havada soyuyur. Bu üsulla posanın nəmliyi az, ancaq 2-10% olur.
30
Bişirilmiş gil məmulatları müəyyən temperaturda bişirilmiş və üyüdülüb toz halına gətirilmiş aktiv əlavələrdir. Bu əlavələrdən ən sadəsi kərpic sınıqları və ümumiyyətlə gil məmulatı istehsalından alınan qırıqlardır. Üyüdülmüş kərpic sınıqlarından çox qədim zamanlardan bəri istifadə olunur, lakin aktivliyi az olduğundan çox tətbiq edilmir. Təcrübələrlə müəyyən edilmişdir ki, gili müəyyən temperaturda bişirdikdə aktivliyi daha yüksək olur. Adətən bu məqsədlə gili 650-800 0 C-də bişirirlər. Optimal temperaturda bişirilib toz halına gətirilmiş gilə qlinit deyilir. Putsolanlı sementlər
Bu qrup hidravlik yapışdırıcı maddələrə portlandsement klinkerinin, yaxud əhəngin aktiv mineral əlavələrlə birlikdə üyüdülməsindən və ya onların hər birini ayrıca üyüdüb sonra mükəmməl surətdə qarışdırılması yolu ilə alınan sementlərə aiddir. Həmin sementlər ucuz və yaxşı keyfiyyətli olduqları üçün onların istehsalına çox diqqət verilir və ildən-ilə artırılır. Putsolanlı portlandsement. Sement klinkeri ilə aktiv mineral əlavənin bir yerdə üyüdülməsindən və ya həmin materialları qabaqcadan narın üyütdükdən sonra mükəmməl surətdə bir- birinə qarışdırılmasından alınan hidravlik yapışdırıcı maddəyə putsolanlı portlandsement deyilir. Sementin tutma sürəti tənzimləmək üçün həmin qarışığa 3%-ə qədər iki sulu gips əlavə olunur. Çox zaman aktiv əlavə olaraq trepel, diatomit, süngər, tras, tuf və s. işlədilir. Putsolanlı portlandsement adi portlandsementdən daha açıq rəngli olur. Aktiv əlavə yumşaq olduqda sementin həcm çəkisi nisbətən az – 850-1150 kq/m 3 , xüsusi çəkisi 2,8-2,9 q/sm 3 olur. Eyni miqdar
sement götürdükdə putsolanlı portlandsement adi portlandsementə nisbətən daha çox sıx xəmir əmələ gətirir və buna görə belə sementdən hazırlanan məhlul və betonlar özündən az su ukeçirir. Normal xəmir 31
almaq üçün putsolanlı portlandsementə 30-40%, yəni portlandsementdən daha çox su qatmaq lazım gəlir. Putsolanlı portlandsementin narınlığı, tutma sürəti, həcmini bərabər surətdə dəyişdirməsi adi portlandsementinki kimi olmalıdır, lakin bu sementin tutması daha tədricən olur. Putsolanlı portlandsementin markaları: 200, 300, 400 və 500-dür. Putsolanlı portlandsementin birinci gün və həftələrdə möhkəmliyinin artması adi portlandsementinkinə nisbətən tədricən gedir. Lakin zaman keçdikcə möhkəmliklər arasındakı fərq yavaş-yavaş azalır və 6 ay keçdikdən sonra putsolanlı portlandsement əlavə qatılmamış sement kimi möhkəmliyə malik olur. Bərkimə zamanı putsolanlı portlandsement adi sementə nisbətən daha az istilik ayırır. Bu hal kütləvi tikintiləri betonladıqda çox əlverişlidir, lakin qış zamanı beton işləri apardıqda onu süni surətdə qızdırmaq lazım gəlir. Aşağı temperaturun putsolanlı portlandsementə təsiri, adi portlandsementə olan təsirindən daha güclüdür. Müsbət 10 0 C-dən aşağı temperaturda həmin sementin tutması və bərkiməsi mühüm dərəcədə yavaşıyır. Buna görə həmin sementi soyuq vaxtlarda işlətmək məsləhət deyildir. Putsolanlı portlandsementə yüksək temperaturun təsiri portlandsementdən daha güclüdür. Bu xassəsinə görə putsolanlı portlandsementdən hazırlanan məmulatı avtoklavlarda buxarlandırmaq məsləhət görülür. Putsolanlı portlandsementin özündən
su keçirməsi adi portlandsementinkindən azdır. Götürülən əlavə aktiv olduqca, bu xassə daha yüksək olur. Putsolanlı portlandsementin şaxtaya davamlılığı adi portlandsementinkindən azdır. Buna görə də belə sementi su hopan və suyun səviyyəsi dəyişilən şəraitdə işlətmək olmaz. Putsolanlı portlandsementi beton və dəmir-beton konstruksiyalar düzəltdikdə və yığma inşaat məmulatı hazırladıqda işlədirlər. Ümumiyyətlə, putsolanlı 32
portlandsementi yüksək fiziki-kimyəvi davamlılıq tələb olunan və bərkiməsi üçün nəm şərait yaradılan yerlərdə işlətmək məsləhətdir. Sulfatlara davamlı putsolanlı portlandsement. Bu adi putsolanlı portlandsementdən sulfatlara daha davamlı olması ilə fərqlənir. Həmin sementi hazırlamaq üçün klinkerdə üçkalsiumlu aluminatın miqdarı 8%-dən çox olmamalıdır. Sulfatlara davamlı putsolanlı portlandsementdə püskürülmüş suxurlardan olan əlavələrin və ya qliyejin miqdarı 25%-dən az və 40%-dən çox, çöküntü suxurlardan olan əlavələrin miqdarı 20%-dən az, 30%-dən çox olmamalıdır. Həmin sementin markaları 200, 300 və 400-dür. Bu sementi, sulfat aqressiv mühiti şəraitində, su altında və ya yer altında olan beton və dəmir-beton konstruksiyaları hazırlamaq üçün işlədirlər. Əhəng putsolan sementi. Əhənglə aktiv mineral əlavənin birlikdə üyüdülməsindən və ya həmin materialların qabaqcadan üyüdülərək mükəmməl surətdə qarışdırılmasından alınan hidravlik yapışdırıcı maddəyə əhəng-putsolan sementi deyilir. Belə sementin tərkibi 10-30% əhəngdən və 70-90% əlavədən ibarət olur. Tutma vaxtını tənzimləmək üçün üyütmə və qarışdırma zamanı ona 5%-ə qədər gips və ya portlandsement əlavə olunur. Əhəngi sönmüş və ya sönməmiş halda götürmək olar. Əhəng-putsolan sementi hazırlamaq üçün trepel, diatomit, süngər, opoka, tras və tuflardan istifadə oluna bilər. Qlinit işlədildikdə sementə əhəng-qlinit sementi, yanacaq külləri istifadə olunduqda əhəng-kül sementi deyilir. Əhəng-putsolan və ya əhəng-qlinit sementlərinin markaları 50, 100 və 150, əhəng-kül sementininki 25 və 50 olur. Bu sementlərin markası, 1:3 nisbətli bərk konsistensiyalı məhluldan hazırlanan nümunələri 28 gündən sonra sıxılmada möhkəmlik həddini tapmaqla müəyyən edilir. Nümunələri 7 gün nəm şəraitdə və 21 gün suda saxlayırlar.
33
Posalı sementlər qrupuna tez soyudulmuş domna posası ilə portlandsement, əhəng, gips və s.-nin qarışığından hazırlanan hidravlik yapışdırıcı maddələr aiddir. Bir sıra mühüm üstünlüklərinə görə belə sementlərin istehsalına böyük əhəmiyyət verilir və buna görə də posalı sementlərin istehsalı bütün sementlərin 30%-ni təşkil edir.
Posalı portlandsement. Portlandsement klinkeri ilə tez soyudulmuş domna posasının müəyyən nisbətdə bir yerdə üyüdülməsindən və ya həmin materialların ayrılıqda üyüdülərək mükəmməl surətdə qarışdırılmasından alınan hidravlik yapışdırıcı maddəyə posalı portlandsement deyilir. Həmin sementdə posanın miqdarı 30%-dən az və 60%-dən çox olmamalıdır. Tutma sürətini tənzimləmək məqsədilə 5%-ə qədər gips əlavə olunur. Posalı portlandsementin xassələri adi portlandsementdən çox az fərqlənir. Tökmə halda həcm çəkisi 1100-1300 kq/m 3 , sıxlaşdırılmış halda 1600 kq/m 3
və daha çox ola bilər. Xüsusi çəkisi 2,8-2,9 q/sm 3 -dür.
Həmin sementin tutma sürəti posanın kimyəvi tərkibindən və klinkerlər posanın nisbətindən asılıdır. Tutma sürəti adi portlandsementin tutma sürətindən bir qədər azdır. Tutma başlanğıcı 4-6 saat, sonu isə 10-12 saatdır. Posalı portlandsementin markaları 200, 300, 400 və 500-dür. Posalı portlandsement tutduqda və bərkidikdə çox az istilik ayırır. Bu xüsusiyyət yay beton işlərində əlverişlidirsə, qış işlərində yaxşı deyildir. Ümuimiyyətlə, posalı portlandsement teperaturun dəyişilməsinə çox həssasdır. Aşağı müsbət temperaturlarda sement çox tədricən tutur və bərkiyir, temperatur artdıqda isə bu proseslər tezləşir. Odur ki, həmin sementdən hazırlanan məmulatı buxara verirlər. Posalı portlandsement hazırladıqda götürülən klinkerdə üçkalsiumlu alüminatın miqdarı 8%-dən az olarsa, alınan sement minerallı suların təsirinə daha 34
çox davamlı olur. Bataqlıq və çirkli sularda rast gələn sərbəst turşuların təsirinə davamlı deyildir. Posalı portlandsement onun içərisinə qoyulan polad armaturla çox yaxşı yapışır, ona dağıdıcı təsir etmir. Buna görə həmin sementi dəmir-beton konstruksiyalarda işlətmək mümkündür.
|