Fanidan Amaliy mashg’ulotlar

9-rasm
.
 
Fosforli o’sitlarning o’simlikka ta’siri
 
Kaliy
 
o'simlikda kechadigan hayotiy jarayonlarni to'g'rilab turishda muhim rol 
o'ynaydi. U o'simlikda suv rejimini yaxshilaydi, uglevodlar hosil bo'lishi va moddalar 
almashinuvida ishtirok etadi. Quruq o'simlik poyasi tarkibida 4—5% gacha, barglarni 
yonishidan qolgan kul tarkibida 30—60% gacha kaliy bo'ladi.

Mineral o'g'itlar asosan qishloq xo'jaligida, hosildorlikni oshirish maqsadida 
ekinzorlariga solish uchun ishlatiladi. O'g'it ishlatiladigan ikkinchi asosiy soha bu 
kimyo sanoatidir. Ayniqsa, natriy va kaliy tuzlari, masalan, CI, KC1 lar. Soda, xlorid 
kislota, potash, o'yuvchi natriy, o'yuvchi kaliy ishlab chiqarish uchun xomashyodir. 
Na
2
SO
4 
esa shisha, 
natriy sulfid
, ftorid, kaliy va natriy dixromat, natriy fosfat ishlab 
chiqarishda xomashyo hisoblanadi. 
Mineral o'g'itlar tarkibga qarab fosforli, azotli, kaliyli, magniyli, borli va boshqa 
o'g'itlarga bo'linadi. Tarkibidagi oziqa elementning soniga qarab o'g'itlar ikkiga: 
oddiy
yoki bir komponetli (tarkibida o'simlik o'zlashtiradigan bitta element ushlaydi) va 
kompleks
(tarkibida ikkita va undan ortiq element ushlaydi) o'g'itlarga bo'linadi. 
Kompleks o'g'itlar murakkab va aralash o'g'itlarga bo'linadi. Murakkab o'g'itlar 
bitta kimyoviy birikma bo'lib tarkibida kamida ikkita va undan ortiq o'simlik 
o'zlashtiradigan element ushlaydi. Aralash o'g'it esa oddiy yoki murakkab o'g'itlarni bir-
biriga mexanik "aralashtirish yo'li bilan olinadi. O'g'itlar tarkibida 33% dan ortiq ta'sir 
etuvchi 
modda 
saqlasa, 
konsentrlangan,
 
60% 
dan 
ortiq 
saqlasa, 
yuqori