Fanidan Amaliy mashg’ulotlar

O’simlik yoshi 
Ajratilgan tuplar soni 
1 yoshli 
1-variant 
4 

---

~ 62 ~ 
2-variant 
5 
3-variant 
2 
2 yoshli 
1-variant 
45 
2-variant 
49 
3-variant 
51 
3 yoshli 
1-variant 
59 
2-variant 
52 
3-variant 
60 
Ko‘chatni o‘tqazib bo‘lgandan keyin, ularni vaqtida sug‘orib, atrofini yumshatib 
turiladi. Uning yaxshi o‘sishi va rivojlanishi uchun unumdor tuproqlar va quyosh yaxshi 
tushadigan maydonlarni tanlash kerak bo‘ladi. 
Tog‘ jambili ko‘p yillik o‘simlik bo‘lgani uchun uni almashlab ekish dalalariga 
joylashtirishni rejalashtirmaslik kerak, chunki u bir erda 20—25 yil davomida hosil berishi 
mumkin.
Nazorat savollari 
1.
Tog‘ jambilining biologik xususiyatlarini ayting? 
2.
Tog‘ jambilining kimyoviy tarkibi va ishlatilishi haqida nimalarni bilasiz? 
3.
Tog‘ jambilining ko‘paytirish texnologiyasini tushuntiring? 
 
13-amaliy mashg’ulot 
Mavzu:
Buta dorivor o’simliklar (qora mevali aroniya, na’matak, 
chakanda ) o’simliklarini dala sharoitida urug’idan ko’paytirish usullari
 
Mashg‘ulotning maqsadi:
talabalar mashg‗ulot davomida na‘matak. Aroniya 
va chakanda o'simligini o‗stirish uslublari bilan tanishadilar va o‗rganadilar. 
 
Zarur 
narsalar:
 
Plakatlar, 
gerbariylarr, 
xomashyo 
namunalari, 
urug‗lar, jadvallar. 
Nazariy tushuncha 
Na’matak
(Itburun na‘matak) - 
Rosa canina
- ra‘noguldoshlar 
(Rosaceae)
oilasiga mansub, bo‗yi 2 m ga yetadigan tikanli buta. Novdasi egiluvchan bo‗lib, 
yaltiroq qo‗ng‗ir-qizil yoki qizil-jigarrang tusli po‗stloq bilan qoplangan.
Bargi to‗q rangli, poyada bandi bilan ketma-ket o‗mashgan. Bargchasi 
tuxumsimon shaklli va arrasimon qirrali. Gullari yirik yakka yoki 2-3 tadan shoxlarga 
o‗rnashgan. Mevasi mayda, dumaloq yoki sal tuxumsimon, to‗q qizil, gohida 
deyarli qora bo'ladi. 
Kimyoviy tarkibi.
 
Mevasi tarkibida S, B2, P vitamini, karotin, qandlar, oshlovchi 
moddalar, limon va olma kislotalari va boshqa moddalar bor. Gullarida efir moyi 
ko‗proq bo‗ladi. 

---

~ 63 ~ 
Ishlatilishi:
 
Preparatlari avitaminoz kasalliklarini davolashda, moyli ekstrakti 
yaralar, ekzema, yaralangan shilliq pardalarini davolash uchun ishlatiladi.