Ki, sekrib oʻrtabon mah to ba mohi12.
Solib yuz shu’la har dam xirmanigʻa,
Oʻzining yoʻqki, olam xirmanigʻa.
Maoniy bahrigʻa anfosidin mavj
Ki, ul mavj ostigʻa qolib toʻquz avj;
Takallum rishtasigʻa nazmidin dur,
Falak bagʻrigʻa ul durdin tafoxur.
Savodi nazm anga abri bahori,
Boʻlub el boshigʻa gavhar nisori.
Sarosar ul bulut gavhar arodur
Ki, naysoniy bulut yangligʻ qarodur.
Savodi demakim, mushkin sahobi,
Boʻlub har qatra anda durri nobi.
Bu durkim vasfi sigʻmay soʻzga hargiz,
Latofatdin koʻrunmay koʻzga hargiz.
Tili durrosh, oʻzi pokiza gavhar –
Xiroji mulk, yoʻqkim reza gavhar.
Ne gavhar, balki ilmu fazl koni,
Dema konkim, degil koʻhi maoni.
Emas gar togʻ, bas shiddat qilib bigʻ,
Netib gardungʻa har dam yetkurub tigʻ.
Emas oson bu maydon ichra turmoq,
Nizomiy ranjasigʻa ranja urmoq13.
Tutaykim qildi oʻz changini ranja,
Nekim urdi aning changiga ranja.
Kerak sher ollida ham sheri jangi,
Agar sher oʻlmasa, bori ralangi.
Yoʻq ersa jam’ boʻlsa borsdek yuz,
Alardin hosili yoʻq, gʻayri ruf yuz.
Agarchi yeldin ermas bahrgʻa bok,
Vale ming chok oʻlur chun boʻldi koʻlok.
Tegar daryogʻa sarsar qoʻzgʻaloni,
Vale har yel esib chayqatmas oni.
Nizomiy erdi andoq rili volo
Ki, chekti ganju gavhar rili bolo.
Kerak ham ril erur, bu nukta ma’lum
Ki, solgʻay ril xartumigʻa xartum.
Agarchi rashshaning xartumi ham bor,
Yel ozorigʻa neshi shumi ham bor.
Chu surtar ril xartumini darham,
Boʻlur zaxmigʻa yuz ming rashsha marham.
Bukun ul rilu bu hindu erur bil,
Kichikrak boʻlsa ham, lekin erur ril.
Kichik gar ersa el andeshasidin,
Erur Hindustonning beshasidin.
Alo to abri nayson zinda rili,
Kiyar bargustvoni charxi nili.
Bu ikki rilni gʻufronrarast et,
Mayi rahmatdin ikki rilni mast et.
Navoiygʻa dagʻi shavkat yeturgil,
Bu ikki rildin quvvat yeturgil.
Ki, boʻlsun bu iki rili zamondek,