1. Ishga kirishish davri. Darsda bir necha daqiqa davom etib. o'quvchi o'quv va ish jarayonlariga moslasha boradi.
2. Optimal ishchanlik davri. Aqliy mehnatni bajarishning stabillashgan davridir. Bunda diqqat dominantligi vujudga keladi.
3. To'liq. kompensatsiya davri. Oldingi davrdan farq qilib, toliqishning dastlabki belgilari paydo bo‘la boshlaydi, ammo ularni odamning iroda kuchi kompensatsiyalashtirib, yuzaga chiqarmay turadi.
4. Beqaror kompensatsiya davri. Toliqishning ortib borishi ish faoliyatining pasayishi bilan xarakterlanadi, ammo odam iroda kuchi bilan m a’lum vaqtgacha aqliy mehnatni talab darajasida davom ettirishi mumkin.
5. Mehnat faoliyatining progressiv pasayish davri. Bu davr toliqishning tez ortib borishi bilan xarakterlanadi, bunda bajarilavotgan aqliy mehnatning mahsuli va samaradorligi keskin kamayadi.
Charchash bu tashqi muhit bilan miya po’stlog'idagi asab hujayralari o ’rtasidagi aloqaning vaqtincha uzilishidir. Charchash deganda, miya hujayralarining shu bilan birga butun organizmning ishchanlik qobiliyatini pasayishi tushuniladi. Bu fiziologik jarayon bo’lib, tormozlanishning oxirgi pog'onasi hisoblanadi.
Charchash bu tashqi muhit bilan miya po’stlog'idagi asab hujayralari o ’rtasidagi aloqaning vaqtincha uzilishidir. Charchash deganda, miya hujayralarining shu bilan birga butun organizmning ishchanlik qobiliyatini pasayishi tushuniladi. Bu fiziologik jarayon bo’lib, tormozlanishning oxirgi pog'onasi hisoblanadi.
Aqliy mehnatning yuqori mahsuldorligini ta’minlash charchashning oldini olish choralari quyidagilardan iborat bo'lishi kerak:
Aqliy mehnatning yuqori mahsuldorligini ta’minlash charchashning oldini olish choralari quyidagilardan iborat bo'lishi kerak:
- o'qituvchi yangi materialni o'quvchining optimal ish qobiliyatida bo'lgan vaqtida tushuntirishi;