«favqulodda vaziyatlar va fuqaro muhofazasi» fanidan (MA’ruzalar to‘plami) toshkent



Yüklə 0,6 Mb.
səhifə22/82
tarix03.06.2023
ölçüsü0,6 Mb.
#124432
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   82
«favqulodda vaziyatlar va fuqaro muhofazasi» fanidan (MA’ruzalar

Ball

Zilzila kuchi

Qiskacha xarakteristikasi

1

Yer yuza qobig‘ida silkinish

Faqat seysmik asboblar bilan aniqlanadi

2

Kuchsiz silkinish

Seysmik asboblar bilan aniqlanadi. Tinch turgan odamlar sezadi.

3

Kuchsiz zilzila

Odamlar sezadilar.

4

O‘rtacha kuchli zilzila.

Deraza romlar titraydi, eshik kesakisi g‘irchilaydi

5

O‘rtachadan kuchliroq

Hamma odamlar sezadi, binolar titraydi, uy jihozlari siljib qimirlaydi, devor suvoqlari va oynalar darz ketishi mumkin

6

Kuchli zilzila.

Devordagi jihozlar tushib ketadi, suvoqlar va oynalar sinadi.

7

O‘ta kuchli zilzila

Suvoq, devorlar yorilib, yengil qurilgan uylar qulaydi.

8

Vayron qiluvchi zilzila

Uylar vayron bo‘lib buzuladi, ko‘chkilar paydo bo‘ladi.

9

O‘ta vayron qiluvchi zilzila

Katta binolar, ko‘priklar buzilib, ketadi.
Bbbbbuzilib buzilib yullar

10

Yo‘q qilib yuboruvchi

Katta binolar, temir yullar buziladi, yerda yorilish paydo bo‘ladi.

Magnituda arab raqami bilan, kuchlanish esa rim raqamlari bilan belgilanishi xalqaro mikyosda qabul kilingan.


Respublikamizda sodir bo‘ladigan zilzilalarni aniqpashda MSK-64 shkalasidan foydalaniladi.
Yuqorida keltirilgan ma’lumotlar aholining zilzila to‘g‘risida qisman ma’lumotga ega bo‘lishini ta’minlab, zilziladan saqlanish yoki muhofazalanishning chora-tadbirlari to‘g‘risidagi, har bir fuqaro uchun juda muhim va bilishi zarur bo‘lgan ma’lumotlar qatoriga kiradi.
Zilzila to‘g‘risida ilmiy adbiyotlarda batafsil yozilgan bo‘lsada, uning ajralmas qismi bo‘lgan, amaliyotda aholi harakatining tartib qoidalari nazarimizda to‘liq yoritilmagan. Umuman bu jarayonni uchta, ya’ni zilziladan oldin, zilzila vaqtida va undan so‘nggi bosqichlarga bo‘lgan holda ma’lum harakat qoidalarini tavsiya ztish maqsadga muvofiq, deb hisoblaymiz. Har bir bosqichda hayot xavfsizligini ta’minlash uchun nimalarga e’tibor berish lozimligi to‘g‘risida qiskacha to‘xtalamiz.

Yüklə 0,6 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   82




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin