Fəlsəfə elmi haqqında ümumi anlayış İnsan biliyinin ən mürəkkəb və çətin sahəsi olan fəlsəfə ən qədim elm sahələrindən biridir. Əvvələr o, «elmlər elmi»

  
Dünyagörüşü: onun strukturu və formaları
Zəkalı varlıq olan insan çохtərəfli fəaliyyət göstərir. Нəmin fəaliyyətin uğurlu 
olması üçün düzgün məqsəd müəyyənləşdirmək, müvafiq qərar qəbul etmək son dərəcə 

---

6 
vacibdir. Bu isə dünya haqqında hərtərəfli və düzgün təsəvvürlərə malik olmağı tələb edir. 
Onların məcmusu dünyagörüşü adlanır. Dünyagörüşü insana obyektiv rеаllıq və burada 
insanın yeri haqqında, insanın onu əhatə edən gerçəkliyə və özünə münasibəti haqqında 
sistemli biliklər verir. Onun məzmununa həm də bu biliklər əsasında formalaşan əqidə 
və ideallar, idrak və fəaliyyət prinsipləri, dəyər oriyentasiyaları daxildir.
Dünyagörüsü - mürəkkəb, yekcins olmayan, çoxcəhətli və ziddiyyətli sosıalmənəvi 
və emosional-psixoloji fenomendir. Onun elmi, fəlsəfi, ümumbəşəri, milli, sosial-sinfi, 
siyasi, mənəvi, dini, ateist, esletik və digər çalarları vardır. Dünyagörüşü - insan həyatının 
özünəməxsus yol göstəricisi, şəxsiyyətin həyat mövqeyini istiqamətləndirən bir növ 
kompasdır. Dünyagörüşü insanm gerçəkliyə münasibətini əks etdirən və onun fəaliyyətini 
tənzim edən ümumiləşmiş sosial-mənəvi, elmi, siyasi prinsip, norma və baxışların 
məcmusudur.
Dünyagörüşün mahiyyəti, struktur komponentləri, növləri və s. haqqında fəlsəfə 
elmində çoxlu fikirlər söylənilməsinə baxmayaraq, bu sahədə müəyyən ziddiyyətli, 
mübahisəli mövqelər indi də qalır.
Dünyagörüşü - insanı əhatə edən dünya haqqında, insanın özünə, təbiətə və 
cəmiyyətə münasibəti, onun özünün dünyada yeri və mövqeyi haqqında ümumiləşmiş 
görüşlər, ideallar, baxış, inam və prinsiplər sistemidir. Dünyagörüşü - fərdin, sosial 
qrupun, sinfin, bütövlükdə cəmiyyətin gerçəkliyə münasibəti və fəaliyyət istiqamətini 
müəyyən edən baxışlardır, ideya və normalardır. Başqa sözlə, dünyagörüşü - obyektiv 
dünyaya və orada insanın yeri və roluna aid baxışlardır. Bunlar elə baxışlardır ki, onlar 
insanın həyat mövqeyini, əqidəsini, ideya, idrak və fəaliyyətini, sərvət meylini 
əsaslandırır və istiqamətləndirir.
Dünyagörüşü - təbiət, cəmiyyət və təfəkkürün hadisə və proseslərı, inkişaf və 
hərəkətverici qüvvələri haqqında ümumiləşmiş elmi, fəlsəfi, siyasi, dini, ateist, əxlaqi, 
estetik və s. baxışların ifadəsidir. Dünyagörüşün predmetində insan durur.
Bir sıra filosofların qeyd etdiyi kimi, dünyagörüşün mahiyyətini aydın başa düşmək 
üçün onun obyektini və predmetini fərqləndirmək lazımdır. Dünyagörüşün obyeklini