Fən-Marketinq Fakultə-iqtisadiyyat və menecment İxtisas-marketinq Qrup-751,21 Müəllim-Dos. Abdinov Ramiz

Alıcı davranış modelləri
Hər bir istehlakçının özünəməxsus alış vərdişləri ola bilər. Bununla belə, aşağıdakı alıcı davranış modellərini ayırd etməyə imkan verən tipik tendensiyalar mövcuddur:
Satınalma yeri
Alınan əşyalar
Satınalma vaxtı və tezliyi
Satınalma üsulu
Satınalma yeri

• Müştərilərin bir neçə mağazaya çıxışı varsa, onlar həmişə bir yerə sadiq olmurlar.
• Beləliklə, bütün əşyalar bir satış nöqtəsində olsa belə, onlar alışlarını bir neçə mağaza arasında bölüşdürə bilərlər.

Alınan əşyalar
Nəzərə alınmalı iki şey var: müştərilərin aldığı məhsulun növü və onun miqdarı. Bir qayda olaraq, insanlar zəruri əşyaları topdan alırlar. Bunun əksinə olaraq, dəbdəbəli əşyalar tez-tez deyil, az miqdarda alınır. İnsanların aldığı malların miqdarına aşağıdakı amillər təsir edir: 

• Məhsulun davamlılığı
• Məhsulun mövcudluğu
• Məhsulun qiyməti
• Alıcının alıcılıq qabiliyyəti 
• Məhsulun nəzərdə tutulduğu müştərilərin sayı

• Məhsulun növü
• Müştərinin həyat tərzi
• Məhsula ehtiyac
• Müştərinin adət və ənənələri

Elektron ticarətin inkişafı ilə alışlar bir neçə klik uzaqlıqda oldu. Hər halda, marketoloqlar başa düşməlidirlər ki, insanlar ilin və ya günün nə qədər tez-tez və hansı vaxtında daha çox mal almağa meyllidirlər. Məhsulun alış tezliyi aşağıdakı amillərdən asılı ola bilər:
Satınalma vaxtı və tezliyi
Satınalma üsulu
İnsanlar müxtəlif yollarla mal alırlar: bəziləri mağazaya gedir, bəziləri isə onlayn sifariş verməyə üstünlük verir. Bəziləri nağd ödəyir, bəziləri isə kredit kartından istifadə edir.
Onlayn mağazalardan mal alan müştərilər arasında bəziləri çatdırılma zamanı ödəyir, bəziləri isə sifariş verdikdən dərhal sonra ödəməyə hazırdır.
Müştərilərin məhsulları almaq üçün seçdikləri yol onların alıcı şəxsiyyəti haqqında çox şey deyir .
İstehlakçının satın alma davranışı modeli
Alıcı davranış modeli strukturlaşdırılmış addım-addım prosesdir.
Marketinq stimullarının (məhsul, qiymət, yer və təşviq) və ətraf mühit amillərinin (iqtisadi, texnoloji, siyasi, mədəni) təsiri altında müştəri satın alma ehtiyacını başa düşür.
Əksər alıcılar alış qərarı verərkən bir neçə mərhələdən keçirlər:

• Birinci mərhələdə alıcı məhsul və ya xidmətə ehtiyac olduğunu başa düşür. Məsələn, onlar başa düşə bilərlər ki, şirkətləri böyüdüyü üçün əl ilə e-poçt əlaqəsi artıq effektiv deyil, ona görə də elektron poçtun avtomatlaşdırılması həllinə ehtiyac duyurlar .

1. Tanınmağa ehtiyac var

• Alıcı məhsul və ya xidmətə olan ehtiyacı anladıqdan sonra məlumat axtarmağa başlayır. Onlar bunu müxtəlif mənbələrdən (dostlar, reklamlar, KİV) əldə edə bilərlər. Məsələn, bir perspektiv e-poçt avtomatlaşdırma həllərini nəzərdən keçirməyə başlaya bilər, rəyləri oxuya bilər və s.

2. Məlumat axtarışı

• Bütün lazımi məlumatlar toplandıqdan sonra alıcı seçimi qiymətləndirməyə başlayır. Onlar bir alətin bütün digərləri üzərində üstünlüklərini axtararaq əsas xüsusiyyətləri və qiymətləri müqayisə edə bilərlər.

3. Alternativlərin qiymətləndirilməsi

• Qiymətləndirmədən sonra alıcı satın alma qərarı verir. Məsələn, onlar pulsuz sınaq müddətinə başlayırlar və ya ödənişli plan alırlar.

4. Satınalma qərarı

• Alıcı məhsul və ya xidməti aldıqdan sonra onun gözləntilərinə cavab verib-vermədiyini qiymətləndirir. Bu mərhələdə onlar həmçinin satınalma haqqında onlayn rəy yaza və ya öz rəylərini abunəçiləri, həmkarları və ya dostları ilə bölüşə bilərlər. 

5. Satınalmadan sonrakı qiymətləndirmə

• https://snov-io.translate.goog/glossary/buyer-behavior/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=az&_x_tr_hl=az&_x_tr_pto=sc
• http://gakh.cls.az/front/files/libraries/1524/books/2705201402502595.pdf
• https://corporatefinanceinstitute-com.translate.goog/resources/knowledge/other/aida-model-marketing/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=az&_x_tr_hl=az&_x_tr_pto=sc

ƏDƏBİYYAT
Diqqətinizə görə təşəkkür edirəm!