Qrup: 2203/b fənn: İnformatikanin nəzəri əsasları

Tələbə: Qədirov Qədir
Fakultə: Riyaziyyat
İxtisas: Riyaziyyat və İnformatika Müəllimliyi
Qrup: 2203/B
Fənn: İnformatikanin nəzəri əsasları
Kurs: 2
Müəllim: Mətanət Musayeva
Mövzu: Elektron təlim texnologiyalarının formaları, növləri və üstünlükləri

Elektron təlim texnologiyalarının formaları və növləri

Elektron təlim texnologiyaları, kompüter və internet vasitəsilə öyrətmə və öğrenme prosesinin təşkili və təkmilləşdirilməsi üçün istifadə olunan texniki və metodiki vasitələrdir. Elektron təlim texnologiyalarının formaları və növləri müxtəlif ola bilər, lakin əsasən onlar aşağıdakı kateqoriyalara ayrıla bilər:

Elektron təhsil (e-Learning): Bu forma, öyrənən şəxsdə onun fərdi təcrübəsi, praktikası və hazırlığı nəzərə alınmaqla biliklər sisteminin qurulmasına yönəlmiş, kompüterlərin köməyi ilə bütün tədris formalarını əhatə edir. Elektron təhsil, öyrənənlərin öz sürətləri ilə öyrənmələrini, öyrənmə məzmununu seçmələrini, öyrənmə prosesini idarə etmələrini və öyrənmə nəticələrini qiymətləndirmələrini təmin edir. Elektron təhsil, öyrənənlərin və müəllimlərin bir-birilə və ya digər resurslarla əlaqə qurmaq üçün interneti istifadə etdikləri vəb-təhsil (web-based learning), öyrənənlərin və müəllimlərin bir-birilə və ya digər resurslarla əlaqə qurmaq üçün mobil cihazları istifadə etdikləri mobil təhsil (mobile learning), öyrənənlərin və müəllimlərin bir-birilə və ya digər resurslarla əlaqə qurmaq üçün virtual realiti texnologiyalarını istifadə etdikləri virtual təhsil (virtual learning) kimi alt növlərə malikdir.


Distant təhsil (distance learning): Bu forma, öyrənənlərin və müəllimlərin fiziki olaraq bir yerdə olmadan, aralarında məsafə olan halda, texniki vasitələr və kommunikasiya kanalları vasitəsilə öyrətmə və öyrənmə prosesinin həyata keçirilməsidir. Distant təhsil, öyrənənlərin və müəllimlərin eyni vaxtda və ya fərqli vaxtlarda öyrətmə və öyrənmə fəaliyyətinə cəlb olunduqları sinxron (synchronous) və asinxron (asynchronous) kimi alt növlərə malikdir. Sinxron distant təhsildə, öyrənənlər və müəllimlər eyni vaxtda, real vaxtda, video konfrans, vebinar, çat, səsli zəng kimi vasitələrlə əlaqə qururlar. Asinxron distant təhsildə, öyrənənlər və müəllimlər fərqli vaxtlarda, öz istəklərinə uyğun olaraq, e-poçt, forum, bloq, viki, podcast, vlog kimi vasitələrlə əlaqə qururlar.

Fəal və interaktiv təlim (active and interactive learning): Bu forma, öyrənənlərin öyrənmə prosesində fəal rol oynamalarını, öyrənmə məzmunu ilə əlaqəli fəaliyyətlərə cəlb olunmalarını, öyrənmə məqsədlərinə uyğun suallar vermələrini, öyrənmə materiallarını təhlil etmələrini, öyrəndiklərini tətbiq etmələrini, öyrənmə nəticələrini qiymətləndirmələrini və öyrənmə prosesini nəzərdən keçirmələrini təmin edir. Fəal və interaktiv təlim, öyrənənlərin bir-biriləri ilə, müəllimləri ilə və ya digər resurslarla əlaqə qurmaq üçün müxtəlif metodlar və texnikalar istifadə etdikləri müzakirə (discussion), mübahisə (debate), simulyasiya (simulation), oyun (game), problem həlli (problem solving), məsələ əsaslı öyrənmə (problem based learning), layihə əsaslı öyrənmə (project based learning), təcrübə əsaslı öyrənmə (experiential learning), birgə öyrənmə (collaborative learning), korporativ öyrənmə (cooperative learning) kimi alt növlərə malikdir.

Elektron təlim texnologiyalarının üstünlükləri

Elektron təlim texnologiyalarının üstünlükləri isə çoxdur. Onlardan bəziləri belədir:

• 
  Öyrənənlərə öyrənmə məzmununu, sürətini, vaxtını, yerini və üsulunu seçmək imkanı verir.
  
• 
  Öyrənənlərə öyrənmə prosesini idarə etmək, öz öyrənmə nəticələrini qiymətləndirmək və öyrənmə prosesini nəzərdən keçirmək imkanı verir.
  
• 
  Öyrənənlərə öyrənmə məzmunu ilə əlaqəli fəaliyyətlərə cəlb olmaq, öyrənmə materiallarını təhlil etmək, öyrəndiklərini tətbiq etmək imkanı verir.
  
• 
  Öyrənənlərə bir-biriləri ilə, müəllimləri ilə və ya digər resurslarla əlaqə qurmaq, məlumat mübadiləsi etmək, birgə öyrənmək imkanı verir.
  
• 
  Öyrənənlərə öyrənmə məzmununu və prosesini maraqlı, cəlbedici, interaktiv və vizual etmək imkanı verir.
  
• 
  Öyrənənlərə öyrənmə məzmununu və prosesini real və ya virtual mühitlərdə simulyasiya etmək imkanı verir.
  
• 
  Öyrənənlərə öyrənmə məzmununu və prosesini fərdi və ya qrup halında təcrübə etmək imkanı verir.
  
• 
  Öyrənənlərə öyrənmə məzmununu və prosesini öz maraqları, ehtiyacları, bacarıqları və məqsədləri ilə uyğunlaşdırmaq imkanı verir.