Filologiyasi fakulteti adilova fanuza shodiyor qizi bitiruv malakaviy ishi

Alifbе tartibida. 
Unga ko‘ra mavjud material maqol to‘plamida alfavit
tartibiga solinadi.Uning afzalligi shundaki, foydalanuvchi to‘plamdan
maqolni tezroq topa olishi mumkin.Ammo kamchiligi unda maqollarning
mavzu jihatdan berilmaganligi tufayli foydalanuvchiga ko‘proq qiyinchilik
tug‘dirishi mumkin.
• Mavzular tartibida.
Tasnifning bu turi oldingisidan ancha murakkab va
mukammalligi bilan ajralib turadi. Chunki bu turda material muayyan mavzu
guruhlariga ajratiladi, har bir mavzudagi material esa o‘z ichida alfavit
tartibi bo‘yicha beriladi. Ushbu tartib bo‘yicha tuzilgan maqol to‘plamlari
foydalanish jihatidan qulayligi, eng muhimi, muayyan xalq maqollari
fondining mavzu doirasini ko‘rsatib berishi bilan ham amaliy, ham nazariy
ahamiyat kasb etadi.
• To
‘
g
‘
ri yoki ko
‘
chma ma’no tashishiga ko
‘
ra.
Maqollarning semantik

---

15 
tabiati davrlar o‘tishi bilan o‘zgarib turadi: oldin o‘z ma‘nosida qo‘llanilgan
maqollar keyinchalik faqat ko‘chma ma’no kasb etishi mumkin. Shunga
ko‘ra maqollar 2 xil:
a) o‘z ma’nosida qo’llanuvchi;
b) o‘z va ko‘chma ma’noda qo‘llaniluvchi;
e) faqat ko‘chma ma’noda qo‘llaniluvchi.
Umuman, bu turdagi tasnifga ko‘ra davrlar o‘tishi bilan xalq maqollari
tabiatida yuz bergan semantik o‘zgarishlarni aniqlashga, binobarin har bir
maqolning qay darajada davr talablariga javob bera olishini belgilashga
imkon beradi.
• Qaysi ijtimoiy davrda yaratilganligiga - xronologiyasiga ko
‘
ra. 
Maqollar-
juda qadimiy, ayni vaqtda hamisha zamonaviy janr. Uning qadimiyligi xalq
tarixi qadar uzoq. Xalq maqollarida muayyan xalq boshidan kechirgan turli
ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlar o‘z aksini topadi. Shunga ko‘ra maqollarni qay
davrda yaratilganini bilib olish mumkin.