Фирузя мяммядли

Сечилмиш ясярляри 
lX 
 
ĠSTĠFADƏ OLUNMUġ ƏDƏBĠYYAT 
1.
A.Qurbanov. 
Azərbaycan 
dilinin 
derivatologiyası, Bakı.1965. 
2.
A.Qurbanov. Müasir Azərbaycan ədəbi 
dili, I cild, Bakı, 2003. 
3.
B.Əhmədov. Azərbaycan dili söz 
yaradıcılığında sadələşmə meyli, Bakı,1990. 
4.
B.Xəlilov. Müasir Azərbaycan dilinin 
leksikologiyası, Bakı, 2008. 
5.
Ə.Dəmirçizadə. Müasir Azərbaycan dili, 
Bakı, 1984. 
6.
H.Həsənov. Müasir Azərbaycan dilinin 
leksikası, Bakı, 1988. 
7.
M.Adilov, 
Z.H.Verdiyeva, 
F.M.Ağayeva. İzahlı dilçilik lüğəti, Bakı, 1989. 
8.
N.Xudiyev. Azərbaycan ədəbi dilinin 
lüğət tərkibinin inkişafı. Bakı, 1986. 
9.
N.Xudiyev. Azərbaycan ədəbi dilinin 
Sovet dövrü. Bakı, 1989. 
10.
S.Cəfərov. Müasir Azərbaycan dili, Bakı, 
1970. 
1l. S.Cəfərov. Azərbaycan dilində söz 
yaradıcılığı, 
Bakı,1960.

---

566 
Фирузя Мяммядли 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
AZƏRBAYCAN DĠLĠNDƏ YENĠ 
SÖZLƏR. BƏDĠĠ NĠTQDƏ SÖZ 
VƏ ĠFADƏ YARADICILIĞI: 
NEOLOGĠZM VƏ 
OKKOZĠONALĠZMLƏR 
 

---

567 
Сечилмиш ясярляри 
lX 
2016 

---

568 
Фирузя Мяммядли 
AZƏRBAYCAN DĠLĠNDƏ YENĠ 
SÖZLƏR 
 
Neologizmlər 
Dil sistemində həmişə yeniləşmə, dəyişmə 
gedir: dildə yeni sözlər yaranır, köhnə sözlər arxaik 
plana keçir. 
Elmin, texnikanın, kənd təsərrüfatının, 
sənayenin, mədəniyyətin, incəsənətin inkişafı, 
xalqın həyat tərzində baş verən dəyişikliklər yeni-
yeni məfhumların, anlayışların yaranması ilə 
nəticələnir. 
Dilin inkişaf yolları və onun lüğət tərkibinin 
zənginləşdirilməsi yeni yaranan sözlərin rolunu 
qiymətləndirməyə əsas verir. 
Məlum olduğu kimi, ədəbi dil, başlıca olaraq, 
yeni sözlər hesabına zənginləşir. Neologizmlərdə 
bir qayda olaraq yeni anlayışların ifadəsi öz əksini 
tapır. Burada, aydın məsələdir ki, ictimai 
dəyişikliklər, elmi-texniki tərəqqi və s. ilə bağlı 
meydana çıxan anlayışların dil vahidləri ilə, yəni 
sözlə ifadə edilmə zərurəti başlıca rol oynayır. 
Lakin neologizmlərin hamısı eyni dərəcədə dilin 
lüğət tərkibində möhkəmlənmir. Yeni yaranan, yeni 
anlayışları ifadə edən sözlər öz işlənmə 
intensivliyinə görə müəyyən müddətdən sonra dilin 
lüğət tərkibinə daxil olur və neologizmlikdən çıxır. 
N.M.Şanski göstərir ki, yeni sözlər o halda 

---

569